Kinh nghiệm ở xã điểm Quỳnh Minh

Được tỉnh chọn làm xã điểm xây dựng NTM giai đoạn 2009 - 2013, khi bắt tay vào thực hiện, Quỳnh Minh gặp không ít khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, Quỳnh Minh đã có một lộ trình thực hiện đầy sáng tạo, các cơ chế, chính sách phù hợp, coi trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân với quan điểm nhất quán đặt vai trò của nhân dân là chủ thể, dân làm để dân hưởng do đó đã khơi dậy sự đồng thuận, phát huy tinh thần tự chủ, tạo nên sức mạnh tổng hợp của nhân dân.

Quỳnh Minh là xã nội đồng, không có quốc lộ, tỉnh lộ đi qua, không có nghề truyền thống, tiểu thủ công nghiệp, thương mại chậm phát triển, 70% dân số làm nông nghiệp. Quy mô sản xuất nhỏ hẹp, hệ thống giao thông nội đồng không bảo đảm phục vụ sản xuất nên chưa quy vùng sản xuất hàng hóa. Ông Lương Khánh Nhịnh, Chủ tịch UBND xã chia sẻ: Ngay khi bắt tay vào xây dựng NTM, xã đã xác định phải thực hiện dồn điền đổi thửa, giải phóng mặt bằng, hoàn thiện các quy hoạch về vùng sản xuất, hệ thống giao thông thủy lợi nội đồng, cơ sở hạ tầng, khu dân cư tại địa phương. Các quy hoạch này đều được niêm yết công khai, người dân có quyền tham gia và có nghĩa vụ thực hiện. Thông qua quy hoạch tổng thể và chi tiết đã phân định rõ trách nhiệm của Nhà nước, của tập thể, của mỗi gia đình trong đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Xác định dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp là chìa khóa thực hiện quy hoạch và là điểm đột phá trong tiến trình xây dựng NTM, vì vậy, ngay trong năm 2009, Quỳnh Minh là xã đầu tiên của tỉnh thực hiện dồn điền đổi thửa. Để thành công, Đảng ủy xã đã ra nghị quyết chuyên đề, UBND xã thành lập ban chỉ đạo, thành lập các tổ công tác đến các thôn tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức. Nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động gắn với bảo đảm công khai, dân chủ, người dân đều đồng thuận, tự giác thực hiện, sẵn sàng hiến đất, hiến công, đóng góp tiền của làm các công trình phúc lợi, chỉnh trang đồng ruộng, xây dựng hệ thống giao thông, thủy lợi trên địa bàn. Năm 2009, 1.423 hộ trong xã với 4.174 nhân khẩu đã tự nguyện góp 10.800m² đất làm giao thông thủy lợi nội đồng và nhường đất cho những khẩu phát sinh sinh sau năm 1993; 528 hộ tự nguyện hiến đất và tài sản trên đất làm đường giao thông nông thôn... Tiêu biểu như gia đình bà Nguyễn Thị Luyến (thôn Địa Linh) đã tháo dỡ cả gian hậu cung thờ tự; dòng họ ông Nguyễn Văn Quảng (thôn Đông Trụ) chuyển cả ngôi mộ tổ để lấy đất làm đường giao thông. Ngay trong năm 2009, Quỳnh Minh đã hoàn thành dồn điền đổi thửa với bình quân 2 thửa/hộ, từ đó xây dựng cánh đồng mẫu, từng bước cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, hình thành vùng sản xuất tập trung sản xuất sản phẩm chất lượng cao, có thị trường tiêu thụ ổn định.

Ngay khi được chọn làm xã điểm xây dựng NTM, Quỳnh Minh cũng xác định không thể thụ động trông chờ vào ngân sách nhà nước mà phải phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân để phục vụ lợi ích của dân theo phương châm "Dân làm để dân hưởng". Vì vậy, địa phương đã huy động sức mạnh tổng hợp của nhân dân, các tổ chức xã hội và doanh nghiệp tham gia xây dựng NTM với tổng nguồn lực huy động hơn 203 tỷ đồng, trong đó, nhân dân, con em xa quê, các doanh nghiệp hỗ trợ gần 106 tỷ đồng (nhân dân đầu tư xây dựng nhà ở và phát triển sản xuất gần 85 tỷ đồng) và 20.000 ngày công xây dựng các công trình theo tiêu chí NTM.

Tiến nhanh trên đường về đích

Từ xã điểm Quỳnh Minh, đến nay, công cuộc xây dựng NTM ở Quỳnh Phụ đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo tiền đề cho những năm tiếp theo. Nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tầng lớp nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng NTM có nhiều chuyển biến tích cực, vai trò của người dân được phát huy. Trong quá trình thực hiện đã xuất hiện nhiều cách làm hay, nhiều điển hình tiên tiến như xã An Đồng với các biện pháp tuyên truyền đa dạng, phong phú, sáng tạo, phù hợp (qua hội nghị, bằng pa nô, biển tường, qua các câu lạc bộ chèo, thơ ca, thể dục thể thao, sáng tác ca khúc ca ngợi quê hương) để cổ vũ phong trào xây dựng NTM..., khơi dậy sức mạnh và niềm tự hào trong mỗi người dân. Thành công trong xây dựng NTM ở Quỳnh Hoa bắt nguồn từ phát huy dân chủ, bàn bạc trong nhân dân, lựa chọn các hạng mục ưu tiên để đầu tư, không dàn trải, tránh lãng phí, đồng thời tạo điều kiện cho MTTQ xã và các đoàn thể tham gia giám sát và phản biện xã hội; thực hiện tốt chế độ thông tin, báo cáo, rút kinh nghiệm, khắc phục kịp thời những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện; làm tốt công tác biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong xây dựng NTM... Với Quỳnh Nguyên, mặc dù xuất phát điểm thấp nhưng sau gần 5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, xã đã cán đích. Kinh nghiệm của Quỳnh Nguyên là tận dụng tốt sự đầu tư, hỗ trợ của tỉnh, của huyện, khơi dậy tinh thần đoàn kết, đồng thuận trong nhân dân. Trong tổng kinh phí đầu tư xây dựng NTM của xã trên 80 tỷ đồng, tiền đóng góp của nhân dân, con em xa quê, doanh nghiệp của xã đã chiếm gần 50%, góp phần quan trọng đưa xã về đích NTM trước thời hạn.

Ở Quỳnh Phụ, cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết vùng sản xuất hàng hóa tập trung và khu trung tâm xã, thực hiện hiệu quả công tác dồn điền đổi thửa, xây dựng hệ thống bờ vùng, bờ thửa và chỉnh trang đồng ruộng theo tiêu chí NTM. Đến nay, bình quân toàn huyện còn 1,93 thửa/hộ, giảm 2,17 thửa/hộ so với trước khi dồn điền đổi thửa. Từ nguồn xi măng hỗ trợ của tỉnh và huy động các nguồn lực, đến nay, các địa phương trong huyện đã xây dựng được 156,4km đường giao thông trục thôn, 256,2km đường nhánh cấp I, 76,5km đường giao thông trục chính nội đồng, nâng cấp 296 công trình thủy lợi, xây dựng 755 phòng học, xây mới và nâng cấp 87 nhà văn hóa xã, thôn... Ngoài sự hỗ trợ của tỉnh, toàn huyện còn huy động được 1.003,6 tỷ đồng để xây dựng kết cấu hạ tầng NTM, trong đó nhân dân đóng góp và huy động xã hội hóa cùng các nguồn vốn khác gần 660 tỷ đồng. Hết năm 2014, toàn huyện có 6 xã được công nhận xã NTM, gồm: Quỳnh Minh, An Đồng, An Khê, Quỳnh Giao, An Ninh, Quỳnh Hoa. Hết năm 2015, Quỳnh Phụ phấn đấu có thêm 16 xã về đích NTM, nâng tổng số xã hoàn thành xây dựng NTM của huyện lên 22 xã, chiếm 61,1% số xã của huyện. Các xã còn lại phấn đấu đạt bình quân 14 tiêu chí trở lên. Giai đoạn 2016 - 2017, toàn huyện sẽ huy động và tập trung mọi nguồn lực đưa 14 xã còn lại về đích, phấn đấu sớm đạt huyện NTM. "Xây dựng NTM, phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống nông dân là ưu tiên hàng đầu của Quỳnh Phụ, tuy nhiên địa phương không chạy theo thành tích. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quỳnh Phụ xác định xây dựng NTM là một cuộc cách mạng, là sự đổi thay căn bản và toàn diện diện mạo nông thôn. Quan trọng hơn, huyện luôn hướng đến mục đích cuối cùng của xây dựng NTM là nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, đưa địa phương phát triển bền vững" - ông Nguyễn Khắc Thận, Bí thư Huyện ủy Quỳnh Phụ chia sẻ.

Trịnh Cường