Tính chung toàn tỉnh, số tiêu chí bình quân đạt 17,57 tiêu chí/xã, tăng trên 11 tiêu chí/xã so với năm 2010 và vượt so với bình quân chung cả nước 4 tiêu chí/xã. Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản: Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 28/4/2011 về xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020; Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 20-CT/TU ngày 7/11/2013 về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và nhiều văn bản khác; HĐND tỉnh ban hành 11 nghị quyết chuyên đề; UBND tỉnh ban hành 3 kế hoạch, 40 quyết định, 7 đề án và trên 100 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn để triển khai, thực hiện xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh.

Các huyện, thành phố cũng chủ động ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng kết cấu hạ tầng NTM, khuyến khích các xã phấn đấu về đích NTM. Các chính sách được thực hiện đồng bộ đã tạo bước đột phá, huy động được nguồn lực từ xã hội và cộng đồng dân cư, là động lực thu hút các nguồn lực, khắc phục khó khăn, tư tưởng trông chờ, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào thi đua xây dựng NTM ở tất cả các địa phương trong tỉnh. Xây dựng NTM đã thực sự trở thành phong trào thi đua sôi nổi, sâu rộng từ tỉnh, huyện đến cơ sở với tinh thần dân chủ, tự giác, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra; đã xuất hiện nhiều tấm gương doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, hộ gia đình cùng chung tay đóng góp công sức, nguồn lực, vật chất góp phần đẩy nhanh việc hoàn thành các tiêu chí. Hệ thống chính trị ở cơ sở từng bước được củng cố, tăng cường; vai trò lãnh đạo của cấp ủy cơ sở, chi bộ được nâng lên thông qua việc chỉ đạo nhiệm vụ xây dựng NTM; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tăng cường, tạo nên diện mạo xã, thôn khang trang, sạch, đẹp; sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn tăng trưởng ổn định; thu nhập và đời sống nhân dân được cải thiện, từng bước nâng cao; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; dân chủ ở cơ sở được phát huy; phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được các thôn, làng tổ chức thực hiện thường xuyên, mang lại hiệu quả thiết thực cho cộng đồng dân cư và mỗi gia đình.

Bước sang giai đoạn mới, nông nghiệp, nông thôn của tỉnh đang đứng trước những thách thức mới. Bộ tiêu chí quốc gia công nhận xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020 vẫn duy trì 19 tiêu chí nhưng số chỉ tiêu đã tăng từ 39 lên 49 so với giai đoạn trước.

Ngày 29/9/2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2569/QĐ-UBND ban hành quy định về bộ tiêu chí xã NTM và cách đánh giá bộ tiêu chí về xã NTM của tỉnh giai đoạn 2017 - 2020. Trong đó, 7 tiêu chí gồm: thông tin và truyền thông, thu nhập, hộ nghèo, y tế, môi trường và an toàn thực phẩm, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, quốc phòng và an ninh được thay đổi theo hướng nâng cao hơn, phù hợp với điều kiện phát triển của tỉnh. Điều kiện đối với xã đạt chuẩn NTM hiện nay theo quy định của trung ương và của tỉnh là không nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM. Theo rà soát của Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh, nhu cầu vốn để hoàn thành của các xã chưa về đích lớn (bình quân khoảng 23 tỷ đồng/xã); trong đó, chủ yếu là các xã khó khăn, một số xã hệ thống chính trị và tình hình an ninh trật tự chưa bảo đảm theo quy định.

Mục tiêu của tỉnh đến năm 2020 có 75% trở lên số xã đạt chuẩn NTM; các xã còn lại đạt từ 15 tiêu chí trở lên theo tinh thần Nghị quyết số 05-NQ/ĐH ngày 25/9/2015 Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Để đạt được mục tiêu này, các xã chưa đạt chuẩn NTM cần xây dựng kế hoạch cụ thể, lộ trình thực hiện để hoàn thành các tiêu chí; thực hiện việc huy động, lồng ghép các nguồn lực từ trung ương đến cơ sở; đặc biệt, phát huy vai trò chủ thể của người dân, phát huy dân chủ, tiếp tục xã hội hóa nguồn lực để bảo đảm không có nợ đọng. Các xã đã đạt chuẩn NTM cần rà soát, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo bộ tiêu chí giai đoạn 2017 - 2020.

Giai đoạn mới khởi đầu với những thách thức mới. Tư tưởng trông chờ, ỷ lại đã được khắc phục. Các địa phương đang từng ngày khoác lên mình một diện mạo mới hướng tới NTM.

Các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới cần rà soát, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo bộ tiêu chí giai đoạn 2017 - 2020.

Nông dân các địa phương đẩy mạnh chuyển đổi giống cây trồng góp phần nâng cao thu nhập.

Lưu Ngần