Ban đầu, Thái Thụy phấn đấu đến hết năm 2010 sẽ hoàn thành việc lập quy hoạch chung ở tất cả các địa phương trong toàn huyện, nhưng kết quả chỉ có 4 xã, thị trấn đạt được. Sau khi khảo sát nắm tình hình, tìm hiểu nguyên nhân, từ đầu năm 2011 đến nay huyện tập trung chỉ đạo quyết liệt thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM nói chung, việc lập quy hoạch nói riêng. Trước hết, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác quy hoạch chung trong xây dựng NTM . BCĐ đã gửi nhiều công văn, tổ chức liên tiếp các cuộc họp với các xã, đơn vị tư vấn yêu cầu khẩn trương chỉnh sửa, hoàn chỉnh quy hoạch để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trong quá trình thực hiện, các cán bộ trong BCĐ, tổ giúp việc trực tiếp xuống cơ sở đôn đốc đẩy nhanh tiến độ. Do vậy, tình hình được cải thiện đáng kể. Tính hết tháng 7/2011, toàn huyện có 19/48 xã đã hoàn thành việc lập quy hoạch chung xây dựng NTM, một số xã đã hoàn thiện các thủ tục chờ phê duyệt. Riêng xã Mỹ Lộc, ngoài quy hoạch chung đã hoàn thiện quy hoạch chi tiết hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng. Những xã còn lại hiện đang triển khai các bước thực hiện. Một số xã đang triển khai lập các quy hoạch chi tiết. Cùng với việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện quy hoạch chung, BCĐ xây dựng NTM của huyện đã chỉ đạo các phòng ban liên quan, các xã, thị trấn tiến hành điều tra, khảo sát hiện trạng tại các địa phương để so sánh với 19 tiêu chí quy định, lấy làm căn cứ chỉ đạo trong thời gian tới.

Kết quả bước đầu cho thấy: toàn huyện có 4 xã mới chỉ đạt 2 tiêu chí, 8 xã đạt 3 tiêu chí, 4 xã đạt 4 tiêu chí, 10 xã đạt 5 tiêu chí, 6 xã đạt 6 tiêu chí, 1 xã đạt 7 tiêu chí, 10 xã đạt 8 tiêu chí, 2 xã đạt 9 tiêu chí, 2 xã đạt 10 tiêu chí, riêng thị trấn Diêm Điền đạt nhiều nhất 12 tiêu chí. Căn cứ vào tiến độ thực hiện quy hoạch tại các xã, những tiêu chí đã đạt được, Thái Thụy lựa chọn 10 xã là: Thụy Hưng, Thụy Dân, Thụy Duyên, Thụy Lương, Thụy An, Thái Thuỷ, Thái Giang, Thái Sơn, Thái Học, Thái Tân làm điểm xây dựng mô hình NTM giai đoạn 2011-2015.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Hữu Thoại, Phó chủ tịch UBND huyện, Phó ban Thường trực BCĐ xây dựng NTM của huyện thẳng thắn thừa nhận: mặc dù đã đạt được kết quả bước đầu nhưng việc triển khai thực hiện quy hoạch NTM ở Thái Thụy vẫn rất chậm so với tiến độ chung và so với yêu cầu đề ra.

Trong số những xã đang triển khai thực hiện, có gần 10 xã đến hết tháng 7/2011 đơn vị tư vấn mới báo cáo quy hoạch với BCĐ xã mà chưa thực hiện quy trình 2 là thông qua Đảng bộ xã. Nguyên nhân chính là do: hiện nay cán bộ và nhân dân ở một số địa phương vẫn chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng NTM, hoạt động của BCĐ vẫn mang tính hình thức, chiếu lệ, trông chờ ỷ nại vào cấp trên.

Do công tác quy hoạch NTM triển khai trên diện rộng, các đơn vị tư vấn thực hiện đồng thời ở nhiều nơi, bố trí cán bộ trình độ hạn chế, thiếu kinh nghiệm, thời gian xuống thực địa ít nên không nắm rõ hiện trạng. Sự phối hợp giữa xã với các đơn vị tư vấn, các ban ngành của huyện chưa chặt chẽ, do đó việc cập nhật các biến động về đất đai, điều tra số liệu hiện trạng không đầy đủ, một số bản đồ quy hoạch chưa sát với tình hình thực tế tại địa phương. Điều này dẫn đến chất lượng một số bản quy hoạch chưa cao, số liệu không thống nhất, hồ sơ phải chỉnh sửa rất nhiều lần, mất nhiều thời gian, làm chậm tiến độ chung. Sau khi hoàn thiện quy hoạch chung, một số đơn vị tư vấn không ký tiếp hợp đồng thực hiện quy hoạch chi tiết nên buộc huyện và các địa phương phải mất thêm thời gian tìm thay thế đơn vị tư vấn khác.

Tuy còn nhiều khó khăn nhưng Thái Thụy đặt quyết tâm đến hết quý III/2011 sẽ hoàn thiện việc lập quy hoạch chung xây dựng NTM trong toàn huyện, có từ 15 đến 20 xã thực hiện quy hoạch chi tiết hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng và triển khai công việc dồn điền đổi thửa trong quý IV/2011. Từ nay đến hết tháng 9, huyện tập trung chỉ đạo quyết liệt, tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc, kịp thời chấn chỉnh, bổ khuyết, rút kinh nghiệm, khắc phục những tồn tại trong quá trình thực hiện ở cơ sở.

Đối với những xã đã hoàn thành việc lập quy hoạch chung, tiếp tục thực hiện lựa chọn, ký kết hợp đồng với đơn vị tư vấn để thực hiện công tác lập quy hoạch chi tiết hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng. Đối với những địa phương chưa lập xong quy hoạch chung tập chung chỉ đạo, đôn đốc đơn vị tư vấn khẩn trương hoàn thành quy hoạch, nếu quá thời gian quy định sẽ lựa chọn thay thế đơn vị tư vấn khác.

Sau khi quy hoạch được phê duyệt, các địa phương tổ chức công bố quy hoạch để cán bộ, đảng viên và nhân dân biết, tham gia quản lý đồng thời tiếp tục triển khai xây dựng, thực hiện các đề án " Dồn điền đổi đất nông nghiệp" và một số đề án khác. Vừa qua, huyện đã triển khai kế hoạch dồn điền đổi thửa đến các xã, thị trấn, tổ chức tập huấn cho các thành phần tham gia, phấn đấu trong năm 2011 sẽ thực hiện ở 10 xã điểm và những xã có sự thống nhất cao của cấp ủy Đảng, chính quyền và sự đồng thuận của nhân dân. Đây là nhiệm vụ khá khó khăn và phức tạp, bắt buộc các địa phương phải hoàn thiện quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết hệ thống thủy lợi và giao thông nội đồng thì mới có cơ sở, căn cứ để triển khai. Ông Thoại nhấn mạnh: " Hiện nay, các cơ chế hỗ trợ của Nhà nước cho công tác: dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng đối với các xã, thị trấn đã được công khai rõ ràng. Quan điểm chỉ đạo của huyện là: bất cứ địa phương nào triển khai thực hiện, hoàn thành sớm thì sẽ nhận được cơ chế hỗ trợ không phân biệt có phải là xã chọn làm điểm hay không. Thậm chí, nếu những xã điểm thực hiện các quy hoạch, đề án dồn điền đổi thửa chậm, không đạt yêu cầu đề ra thì sẽ điều chuyển vốn chuyển sang những xã khác làm trước và làm tốt hơn".

Nguyễn Hình