Thực hiện Nghị quyết 07 của Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông thôn, nông dân và Quyết định 800 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt “Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020”, Tiền Hải gặp nhiều khó khăn trên lĩnh vực tư tưởng, trừ một số cán bộ cấp huyện được thăm quan, học tập ở nước bạn, còn lại chưa ai hình dung mô hình nông thôn mới như thế nào? Qua mô hình làm điểm của tỉnh tại xã An Ninh, nhiều người băn khoăn liên hệ và tự hỏi: Hoàn thiện cơ sở hạ tầng, mỗi xã phải đầu tư hàng trăm tỷ đồng, địa phương lấy đâu ra tiền; để được công nhận “xã nông thôn mới” phải phấn đấu đạt 19 tiêu chí với hơn 40 mục tiêu, liệu đến 2020 có làm nổi không? Còn một thực tại sát sườn với hộ nông dân là sau Quyết định 652, 948 của UBND tỉnh và sau dồn đổi ruộng đất năm 2007 đã  cơ bản ổn định nếu không có chủ trương, cách làm đúng, dễ phát sinh mâu thuẫn trong nông dân...

Sau khi triển khai, học tập quán triệt Nghị quyết của Đảng và Quyết định  của Thủ tướng Chính phủ, cán bộ, nhân dân Tiền Hải mới nhận thức ra rằng, ở mỗi địa phương, nhiều tiêu chí đã đạt. Ví dụ: về quy hoạch Trung tâm xã, không ít xã đã hợp lý, phù hợp với tiêu chuẩn chung, hệ thống cơ sở hạ tầng như trường học có nơi có từ 1 - 2 cấp học đã đạt chuẩn Quốc gia, 35/35 trạm Y tế xã, thị trấn  đạt chuẩn từ 3 - 4 năm trước. Nhiều xã đã có hơn 50% lao động làm nghề TTCN hoặc đi làm tại các doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp v.v... Điều kiện thuận lợi nữa là Tiền Hải là vùng đất có truyền thống cách mạng, nông dân luôn tin  tưởng vào đường lối của Đảng, theo Đảng làm cách mạng.

Thời gian triển khai “chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới” vào đúng dịp các tổ chức cơ sở đảng triển khai tổ chức Đại hôi đảng nhiệm kỳ 2010 - 2015.   100% Đảng bộ xã nhất trí đưa nội dung “xây dựng nông thôn mới” thành một trong các nội dung quan trọng của nghị quyết đại hội nhiệm kỳ mới. Chính kết quả này đã tạo được sự đồng thuận về tư tưởng từ trong Đảng đến quần chúng nhân dân. Đồng hành với công tác tư tưởng, các xã ở Tiền Hải đã thực hiện từng bước có hiệu quả theo “hành trình xây dựng nông thôn mới”. Việc đầu tiên là công tác quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết (Quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa, quy hoạch giao thông nông thôn, quy hoạch giao thông thủy lợi nội đồng và quy hoạch khu trung tâm xã).

Đến nay, nhờ sự phối hợp và trợ giúp của Sở Nông nghiệp- PTNT, Sở Xây dựng, Tiền Hải đã ký hợp đồng với các đơn vị tư vấn lập quy hoạch chung cho 33 xã (trừ thị trấn và xã An Ninh đã hoàn thành trước đó). Cũng đến thời điểm này, Tiền Hải có hơn 10 xã đã hoàn thành  quy hoạch chi tiết, được huyện phê duyệt. Ngoài xã An Ninh làm mô hình điểm của tỉnh, Tiền Hải đã lựa chọn 7 xã làm điểm của huyện xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011- 2015. Khó nhất, sau hoàn thành lập quy hoạch  là việc thực hiện quy hoạch. Trong đó có 2 khâu mang tính đột phá  là “dồn điền đổi thửa”, bởi vì không dồn điền sẽ không tạo được thửa lớn để thực hiện công tác cơ giới hóa, không có đường giao thông thủy lợi nội đồng...,  cùng với đó là vốn đầu tư cơ sở hạ tầng.

Chúng tôi đã về An Ninh, xã điểm của tỉnh và một số xã điểm của huyện để chứng kiến việc làm và kết quả trong 2 khâu đột phá. Tại An Ninh, sau khi học tập và triển khai quy hoạch, từ trong Đảng ra quần chúng ủng hộ chủ trương “dồn điền” khá suôn sẻ, số thửa từ 3,2 thửa/hộ (năm 2007) xuống còn 1,9 thửa/hộ. An Ninh cũng khai thác hiệu quả nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (vốn hỗ trợ của Nhà nước, vốn từ nguồn 372, vốn do hộ nông dân đóng góp và vốn do con em địa phương làm ăn thành đạt từ nơi khác gửi về). Tổng số vốn An Ninh đã huy động được hơn 60 tỷ đồng; Trong đó, nông dân đóng góp bằng đất và bằng ngày công, chiếm hơn 40% tổng số vốn huy động được. Nhờ thực hiện tốt công tác dồn điền, An Ninh tạo được 4 vùng sản xuất lớn (3 lúa, 1 màu) đưa vào sản xuất từ vụ xuân 2011.

Nhờ có vốn huy động được mà An Ninh có thêm nhiều công trình phục vụ phát triển kinh tế- xã hội, như xây dựng được 7/17 km giao thông nội đồng, toàn xã có tới 45 máy nông nghiệp, 5/5 thôn đã xây dựng được nhà văn hóa. Đến thời điểm này, An Ninh đã  đạt 10/19 tiêu chí về nông thôn mới.

Tại Nam Thịnh (xã điểm của huyện), tuy diện tích đất nông nghiệp không lớn, nhưng đây là vùng đất “nhạy cảm”,đất được quý như vàng vì trên địa bàn xã có bến Cá và cụm công nghiệp Cửa Lân. Để tạo được vùng sản xuất lớn,  xã đã vận động dưới nhiều hình thức như phát động vai trò gương mẫu của đảng viên, hội viên, đoàn viên, phát động gia tộc, dòng họ hưởng ứng chủ trương dồn điền. Cũng như An Ninh, Nam Thịnh đã tổ chức vận động, phối hợp với phong trào “ Dân vận khéo” để huy động vốn; đến nay Nam Thịnh cũng hoàn thành dồn điền, với số thửa đạt 1,8 thửa/ hộ và đầu tư được nhiều tỷ đồng làm giao thông, thủy lợi.  Đông Hải là xã mới của Tiền Hải còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm cao, đến nay cũng đã xây dựng xong quy hoạch chi tiết hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng, đang chờ phê duyệt.

Quá trình thực hiện “Nông thôn mới”, huyện cũng nhận thấy, ở một số khâu, một số xã tiến hành còn chậm. Có nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan như ở một số xã còn lúng túng chưa tìm được cách làm riêng  phù hợp; đặc thù đồng đất; năng lực một số đơn vị tư vấn còn hạn chế... Tiền Hải đang phấn đấu quyết liệt để cuối năm 2012, toàn huyện hoàn thành dồn đổi ruộng đất theo đúng vùng quy hoạch  sản xuất hàng hóa; năm 2013 hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới ở xã điểm của tỉnh, năm 2015 cơ bản hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới ở các xã điểm của huyện và đến năm 2020 các xã còn lại cơ bản đạt tiêu chuẩn xã nông thôn mới.

Phan Lợi