Kỳ II: Nguyên nhân tồn đọng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Theo số liệu tổng hợp của Sở Tài nguyên và Môi trường, số lượng GCNQSDĐ đã cấp chưa trao được cho người sử dụng đất còn tồn đọng ở cơ quan Nhà nước khá lớn, gần 58.000 GCNQSDĐ. Trong đó, nhiều nhất là huyện Kiến Xương với gần 18.000 GCNQSDĐ, Quỳnh Phụ trên 9.400 GCNQSDĐ cấp theo Dự án VLAP, thấp nhất là huyện Vũ Thư với trên 1.600 GCNQSDĐ . 

Theo ông Đặng Văn Nhu, Giám đốc Chi nhánh Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Kiến Xương thì nhờ huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc nên 100% các xã, thị trấn của huyện Kiến Xương  đã hoàn thành đo đạc lập bản đồ địa chính với tổng diện tích 20.189,6ha; in, trình ký 115.297 GCNQSDĐ, vượt 30% so với kế hoạch. Tuy nhiên, hiện toàn huyện còn tồn đọng gần 18.000 GCNQSDĐ ở, đất vườn ao. Tiền Hải là một trong những huyện còn tồn đọng nhiều GCNQSDĐ, với trên 11.000 GCNQSDĐ được cấp đồng loạt năm 1996 – 1997. 

In bìa cấp GCNQSDĐ cho người dân.

Ông Đặng Thế Việt, Phó Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Tiền Hải cho biết: Toàn huyện có 23 xã còn tồn đọng GCNQSDĐ. Đến nay số GCNQSDĐ đã được bàn giao về Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai huyện quản lý. Nguyên nhân không trao được cho người sử dụng là do tình hình mất ổn định an ninh nông thôn ở địa phương những năm 1997 - 1999. Khi đó, cán bộ cũ thay đổi hoặc sử dụng GCNQSDĐ làm tài liệu phục vụ thanh tra, kiểm tra sau đó không bàn giao cụ thể cho cán bộ mới nên tồn đọng tại xã hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện. Hơn nữa, trong quá trình thực hiện dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp thì GNCQSDĐ đã ký không còn phù hợp với hiện trạng sử dụng đất, nên cấp xã, cấp huyện không trao được cho hộ sử dụng đất.

Công chức địa chính xã Vũ Chính rà soát, tổng hợp số lượng GCNQSDĐ còn tồn đọng.

Tại huyện Quỳnh Phụ, Dự án VLAP đã cấp gần 120.000 GCNQSDĐ cho 38 xã, thị trấn nhưng đến thời điểm 30/10/2018, đã bàn giao về cho các xã 109.957 giấy để phát cho nhân dân, còn 9.537 giấy chưa phát chủ yếu là đất ở. 

Theo ông Bùi Ngọc Mạnh, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Quỳnh Phụ thì nguyên nhân tồn đọng số lượng lớn GCNQSDĐ là do trong thời gian xét cấp GCNQSDĐ, UBND huyện, xã cho người sử dụng đất nợ các giấy tờ quyền sử dụng đất để tận dụng nguồn vốn như văn bản phân chia thừa kế, hợp đồng tặng cho, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất... chiếm 30% tỷ lệ được cấp, nhưng đến nay các hộ, gia đình chưa thực hiện phân chia thừa kế. Nhu cầu cấp GCNQSDĐ của một số hộ gia đình, cá nhân chưa cao với tâm lý cấp sổ đỏ không để làm gì, chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa, lợi ích và trách nhiệm trong việc cấp GCNQSDĐ, nhiều hộ không tự giác phối hợp kê khai hồ sơ, đặc biệt là nộp các giấy tờ pháp lý và thực hiện nghĩa vụ tài chính. Trong quá trình thực hiện phát sinh nhiều vấn đề cần phải giải quyết như xác định nguồn gốc đất đai, diện tích tăng giảm, hoàn thiện hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất, tự ý xây dựng các công trình nhà ở vượt hạn mức liên quan đến việc xác định nghĩa vụ tài chính đối với diện tích vượt hạn mức, đa số không sẵn sàng nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích xây dựng vượt hạn mức. Việc kê khai thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất đều do địa chính xã kê khai với khối lượng lớn giao cho các trưởng thôn về ký nhưng đến nay nhiều hộ chưa kê khai và bổ sung hoàn thiện hồ sơ để nhận GCNQSDĐ.

Các thủ tục về cấp GCNQSDĐ được công khai tại Trung tâm Hành chính công huyện Kiến Xương.

Năm 2009, Thành phố là một trong 3 địa phương triển khai Dự án VLAP sớm nhất tỉnh, với nguồn vốn vay ODA từ Ngân hàng Thế giới. Kết thúc dự án, thành phố đã lập hồ sơ đăng ký, xét duyệt, cấp GCNQSDĐ cho 42.582 hồ sơ thuộc diện hộ gia đình, cá nhân tại các xã, phường; đã duyệt 41.534 hồ sơ, chưa duyệt 1.048 hồ sơ. Số GCNQSDĐ đã ký 29.730 GCNQSDĐ. 

Theo ông Nguyễn Đức Hùng, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thành phố thì sau rất nhiều công văn đôn đốc, hiện vẫn còn tồn trên 9.000 GCNQSDĐ chưa trao được cho người sử dụng đất. Dự án VLAP kết thúc, phường Hoàng Diệu, thành phố đã tiếp nhận gần 1.300 GCNQSDĐ và tổ chức trao cho người dân. Hiện vẫn còn gần 450 GCNQSDĐ người dân chưa nhận mà nguyên nhân chủ yếu do GCNQSDĐ trước đây cấp chung cả diện tích đất ở, đất vườn, ao còn GCNQSDĐ cấp đổi theo Dự án VLAP chỉ có diện tích đất ở, trong khi GCNQSDĐ cũ vẫn có giá trị pháp lý, vậy nên người dân không muốn nhận GCNQSDĐ mới.

Bà Phạm Thị Ly, Phó Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Kiến Xương Nguyên nhân chủ yếu do người dân chưa bàn giao các loại giấy tờ pháp lý cũ như quyết định giao đất, giấy tờ chuyển nhượng, tặng cho, văn bản thừa kế, biên bản họp gia đình; chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc có trường hợp đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính nhưng không chuyển giấy nộp tiền về Chi nhánh để GCNQSDĐ. Sự phối hợp giữa các ngành liên quan, các xã, thị trấn trong việc hướng dẫn thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai chưa đồng bộ, kịp thời. Ông Nguyễn Đức Mạnh, Công chức phụ trách đất đai, xã Vũ Quý, huyện Kiến Xương Năm 1992, Vũ Quý là một trong những địa phương làm điểm về GCNQSDĐ ở và vườn ao của huyện Kiến Xương, với trên 500 GCNQSDĐ đã được ký. Tuy nhiên do hạn mức đất ở chỉ với 150m2, trong khi các xã khác áp dụng hạn mức 360m2, do không phù hợp nên chưa tổ chức trao cho người sử dụng đất. Hiện, xã bàn giao số GCNQSDĐ về Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện. Đối với Dự án VLAP, toàn xã đã cấp được gần 1.200 GCNQSDĐ đối với đất nông nghiệp và đất ở là 882 giấy. Đến nay, đã trao 100% GCNQSDĐ nông nghiệp và 592 giấy đất ở. Ông Cao Xuân Bẩy, Phó Chủ tịch UBND xã Đông Xuyên, huyện Tiền Hải Năm 1996, cùng với các địa phương khác của huyện Tiền Hải, Đông Xuyên đã thực hiện cấp GCNQSDĐ trong khu dân cư cho người dân. Toàn xã đã cấp được 80% số thửa đất, với 1.818 GCNQSDĐ. Tuy nhiên, năm 1997 xảy ra tình hình mất ổn định nên một số GCNQSDĐ chưa được trao cho người dân. Thực hiện sự chỉ đạo của cấp trên, vừa qua xã đã tập trung rà soát, tổng hợp và thực hiện trao 114 GCNQSDĐ đủ điều kiện cho người dân.

(Còn nữa)

Minh Nguyệt