Giặc lại bắn. Loạt moóc nổ dồn dập sát cổng hất đi mấy ngọn rào. Một ngọn kéo theo quả mìn nổ tung. Giặc chỉnh lại tầm bắn, chính xác hơn trước.

Một quả moóc rơi trúng nóc bếp, sau chỗ ông Chỉnh không xa, lửa cháy rần rật.

Bỗng Chuyển quát:

- Nó vào đấy!

Duyệt nhích nòng súng theo bước tiến của mấy thằng giặc đi đầu.

Tiệm ngó qua lỗ châu mai. Thêm một lớp bụi đất phủ trên chỗ quả mìn.

Mận vuốt cán mã tấu, mắt nhìn khẩu súng trường của Chuyển, thèm muốn.

Giặc tiến hàng một. Hai thằng đi trước lom khom dò mìn. Một khẩu trung liên đặt gần quán Kẽn, chĩa vào cánh gà bên trái cổng Đông, nổ pằng... pằng... yểm hộ bọn vào phá cổng. Chuyển theo sát thằng Tây trắng cao lộc ngộc cắp khẩu các-bin. Nó bước chậm, lưng khom khom, mắt như lồi ra để nhìn cho rõ.

Viên đạn từ nòng khẩu súng trường mát của Chuyển bắn ra. Thằng Tây trắng nằm rạp xuống. Khẩu trung liên quán Kẽn lập tức hộc lên. Thằng Tây trắng nhoài vội xuống vệ đường.
Chuyển bắn không trúng. Ngực anh như bị đá chẹn, tim đánh trống dồn...

- Bình tĩnh! Ngắm thật chắc! - ông Chỉnh nhắc.

Chuyển lại lên đạn.

Bọn giặc từ hai vệ đường dồn thêm vào gần cổng. Chúng hò hét:

- A văng xê! A văng xê... ê... ê...!

Đại liên, trung liên ngoài kia quạt từng tràng dài hỗ trợ. Bọn giặc tiến sát cổng. Chúng lên mặt đường.

Những phát đạn tỉa gần của tổ súng trường quật đổ ngay mấy thằng.

Ông Chỉnh đứng khom lưng bên Tiệm, tay lăm lăm quả lựu đạn chày đã mở nắp.

Tiệm móc năm đầu ngón tay vào cái vòng tròn đầu dây mìn, sợ nó tuột. Mận nắm chắc cán mã tấu, mắt dán vào lỗ châu mai.

Sáu bảy tên giặc khom lưng giật những ngọn rào đã chôn gốc xuống đường. Gốc có đục lỗ đâm then ngang, chúng giật mãi mới được một ngọn.

Mấy thằng tiến gần lại chỗ đặt quả mìn dưa. Tiệm mở căng mắt, chân nhấp nhổm, tay muốn giật dây... “Đợi tý nữa. Chúng nó vào thêm...” - Tiệm bảo mình.

- Min! Min!

Một thằng giặc bất chợt trông thấy đoạn dây đồng đỏ ánh lộ ra. Nó nắm lấy, giật ngược lại. Mấy đứa đứng bên vội nằm rạp xuống đất, nhảy xuống ruộng.

Tiệm thấy lộ, vội vàng giật dây. Không kịp. Tên giặc nắm đầu dây bên kia giật anh ngã chúi. Anh gượng dậy, núc hai bàn tay vào cái vòng đầu dây, lưng tựa thành hào, chân đạp riết xuống đất, lấy sức toàn thân lôi dây lại. Mận vội chạy lại hỗ trợ.

Bọn giặc vẫn nằm rạp chờ mìn nổ. Một thằng nhanh trí lia dao chặt đứt đoạn dây gần quả mìn. Nó sục tìm quả mìn. Trong hố đất, quả mìn đã bị giật nhể nụ xòe từ phút Tiệm và thằng giặc co kéo, nhưng không nổ. Nó bị thối. Thằng giặc buông dây phía ngoài làm Tiệm và Mận giật hụt, ngã ngửa.

Giặc ồ ạt vào thêm, chia làm hai bộ phận, một bắn khống chế du kích, một chặt rào, phá cổng. Súng của du kích gần hết đạn...

Ông Chỉnh liền hô “Xung... pho... ong...!”. Gần hai trăm dân quân, du kích bố trí gần khu cổng Đông, mã tấu, búp đa cầm tay đứng hô “xung... pho... ong...” tại chỗ, dưới hố cá nhân. Tiếng hô của hàng trăm người bất thình lình, dồn dập, dữ dội, tỏa rộng, lan xa. Mấy quả lựu đạn nổ đanh xen kẽ tăng thêm thanh thế... Bọn giặc đang hùng hổ vội chùn lại, trố mắt nhìn nhau, rồi quay đầu chạy. 

Ngay lập tức, các khẩu moóc và đại liên từ phía ngoài nã dồn dập, tới tấp vào khu cổng Đông, yểm hộ bọn rút lui.

Xác mấy thằng giặc chưa kịp mang đi, thằng úp mặt xuống đất, thằng lả đầu bên vệ ngòi. Chuyển và Duyệt lách chân giậu rậm rịt gai góc, chui ra, mở hộp lấy đạn của những thằng giặc chết. Bất chấp những quả moóc bay xoe xóe trên đầu và những mảnh gang chụp quanh người.

Ông Chỉnh bảo Duyệt:

- Thế nào nó cũng vào lấy xác.

Ông vừa dứt lời, giặc đã ồ ạt vào. Chúng lom khom chạy dưới làn đạn trung liên, đại liên yểm hộ. Chúng xốc những cái xác lên vai chạy miết.

Giặc chạy, mấy cậu du kích trẻ thích quá, leo lên lũy ngó theo, hô “xung... pho...ong...” cho giặc sợ.

Ông Chỉnh thét bảo họ xuống. Không kịp, Mận trúng đạn, hy sinh.

*
*     *

Sáng nay, thấy Cự vẫn mặc bộ phăng nhuộm nâu như bộ đội chủ lực, chánh Củng cau trán làu bàu: “Tây đến đầu làng rồi đấy. Ăn mặc phải tùy thời!”. Lão  quẳng bộ quần áo trúc bâu đã ngả màu nước dưa cho Cự.

Mặc bộ quần áo cũ kỹ lụng thụng, Cự đứng lên ngồi xuống băn khoăn. Soi mình vào gương, Cự nhăn mặt lại “ăn mặc thế này không coi được”. Cự cởi phứt sáu cái cúc, lột cái áo nước dưa ra.
Không mặc tạm nó thì mặc cái gì. Áo kiểu bộ đội là chớ có mặc. Giặc chộp được, nó bắn trước tiên... Cự lại xỏ tay vào chiếc áo nước dưa. Anh đi đi lại lại trong sân, chưa dám ra cổng. Chợt ông Soạn đến, nhìn Cự một thoáng từ đầu đến chân:

- Cải trang đấy! Thời chiến...! Này, anh với tôi ra chỗ tiếp tế xem sao. Giặc vào, phải giấu bằng được chục cái nồi, kẻo đền mọt xương chưa xong.

Cự cùng ông Soạn đến chỗ tiếp tế. Mấy cô gái bận cất giấu đồ đạc ở nhà chưa đến, ông Soạn nháo đi tìm.

Cự sang tổ xay, giã, dặn dò tổ trưởng: “Bác nhớ nhá. Giặc vào, phải giấu kỹ thóc gạo, chớ để mất mát đấy. Trách nhiệm bác có vậy”.

Cự đang nói thì giặc bắn tới tấp vào làng. Cự nhảy xuống hố. Sực nghĩ ở đây nhiều gạo nước, bị giặc bắt ở đây khó ăn khó nói, Cự bỏ hố leo lên nhoài miết qua đường sang xóm khác. Vào một nhà, chủ đã tản cư, Cự xuống hố cá nhân ngồi. Ôi chà, sao nó bắn ghê thế. Tiếng nổ cứ như đôm đốp ngay trên đầu. Cự co dúm người, nép vào góc hố. Ước gì có cái vung úp trên miệng hố...

Thấy thưa tiếng súng, Cự thò đầu lên nghe ngóng. Không hiểu giặc đã vào làng hay chưa. Cự sốt ruột muốn ra đường xem sao. “Thôi, ra đấy ngộ chẳng phải đầu lại phải tai...”. Cự ngồi thụp xuống.

- Con trâu nhà ông chánh Củng phải đạn!

Tiếng một người nói ngoài đường.

- Đang cầm cự ở cổng Bắc. Mìn ta giật mạnh quá, theo dây xuống ao mới nổ.

Tiếng cụ Thụ nói với ai đấy.

Cự đỡ sợ, nhảy lên, chạy một mạch về nhà. Con trâu bị mảnh moóc xẻ ngang đùi sau, máu lênh láng. Nó nằm liệt, đầu nặng nề cất lên nhìn Cự rồi gục xuống, đuôi uể oải đuổi ruồi.

Lại có tiếng súng. Cự lao vào hầm. Ngồi một lúc, nghe tiếng trẻ khóc, Cự sực nhớ ra là Nuôi ở đây. “Mình phải ra, kẻo con này về nói với chồng, nó phê cho ngập mắt”. Cự chui ra khỏi hầm, lặng lẽ đi.

Bút Ngữ

(Thành phố Thái Bình)