TÌM HIỂU VÀ XÁC ĐỊNH NGUYÊN NHÂN NGỨA
Các nguyên nhân phổ biến, khiến bạn bị ngứa toàn thân là:
1. Cơ địa da khô dễ gây ngứa toàn thân
Nếu bị ngứa do da khô, bạn sẽ không có những biểu hiện của bệnh ngoài da khác như mụn nước, sẩn, mụn đỏ... Về cơ bản, da khô thường là do tác động bởi nhiệt độ thời tiết (quá nóng hoặc quá lạnh), độ ẩm không khí thấp, thói quen tắm nước quá nóng... Ngoài ra, một vài yếu tố khác dẫn đến tình trạng bị ngứa toàn thân bao gồm: sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa, sữa tắm không phù hợp hoặc xả nước chưa sạch hết các chất tẩy vẫn còn bám trên da.

2. Tâm lý bất an cũng có thể gây ngứa toàn thân
Đôi khi, ngứa toàn thân không rõ nguyên nhân có thể do các vấn đề về tâm lý. Theo đó, một số tình trạng sức khỏe tâm thần như phiền muộn, lo âu, căng thẳng, trầm cảm, ám ảnh,... có thể khiến bạn cảm thấy da bị tê, ngứa.

3. Ngứa toàn thân do thói quen vệ sinh kém
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh mỗi ngày, mỗi centimet trên bề mặt da có chứa rất nhiều (hàng triệu) vi khuẩn đang tìm cách thâm nhập qua da vào trong cơ thể. Chúng sống chủ yếu ở lớp thượng bì, nguồn dinh dưỡng đến từ mồ hôi, bã nhờn và các tế bào da. Chính vì vậy, nếu bạn vệ sinh cơ thể không tốt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn hoạt động mạnh hơn, từ đó gây ngứa da hoặc da nổi mẩn ngứa toàn thân.

4. Ngứa toàn thân do dị ứng, mề đay
Nổi mề đay là bệnh liên quan đến miễn dịch do sự giải phóng chất hóa học (histamine) trong cơ thể. Điều này khiến cho các mạch máu nhỏ bị giãn, gây thoát dịch, dẫn đến da bị sưng viêm gây nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy khắp người. Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột sau khi tiếp xúc với một tác nhân dị ứng, chẳng hạn như thời tiết, thuốc, hóa chất, mỹ phẩm, thực phẩm, phấn hoa, côn trùng... gây nên cơn ngứa da, kèm theo nổi mẩn đỏ tại một số vị trí trên cơ thể hoặc bị nổi mẩn đỏ khắp người và ngứa.

5. Ngứa toàn thân do dị ứng thực phẩm, đồ ăn uống
Bạn không chỉ có thể bị dị ứng với một số loại thức ăn như dị ứng hải sản, đậu phộng, nhộng tằm... mà còn có thể dị ứng với các thực phẩm không an toàn có chứa các chất bảo quản độc hại. Điều này có thể gây phù mạch, khó thở.

6. Ngứa toàn thân do dị ứng thuốc
Một số loại thuốc có thể gây dị ứng ngứa dữ dội, phát ban, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh, thuốc trị nấm, thuốc giảm đau hoặc bất kỳ loại thuốc nào nếu như cơ thể không chấp nhận mà có phản ứng lại.

7. Bệnh lý về gan, thận có thể gây ngứa toàn thân
Gan, thận có vai trò lọc và đào thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Khi gan, thận bị tổn thương hoặc bị nhiễm độc làm cho chức năng gan thận không thể đào thải hết chất độc nên sẽ tích tụ lại trong máu, gây ngứa toàn thân.

8. Một số bệnh khác cũng có thể gây ngứa toàn thân như: Bệnh nội tiết, đái tháo đường, HIV/AIDS, ung thư, bệnh tuyến giáp, bệnh về máu, vảy nến, viêm da cơ địa, nhiễm giun sán...

PHÒNG VÀ XỬ LÝ KHI BỊ NGỨA TOÀN THÂN
Có rất nhiều nguyên nhân gây ngứa da, do đó chúng ta khó có thể tìm ra nguyên tắc chung cho phòng bệnh tuyệt đối. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu có chế độ sinh hoạt khoa học, lành mạnh và chăm sóc da đúng cách hàng ngày, bạn có thể kiểm soát được những cơn ngứa do một số nguyên nhân như da khô hay một số bệnh ngoài da:

1. Phòng bệnh
- Uống nhiều nước để giữ ẩm cho làn da.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm cho căn phòng.
- Sử dụng kem chống nắng khi ra ngoài để giảm nguy cơ da bị cháy nắng và tổn thương da.
- Nên tắm bằng nước ấm, không nên dùng nước quá nóng để tắm vì nước nóng có thể làm cho da mất đi độ ẩm tự nhiên, từ đó khiến da khô và ngứa.
- Khi đang bị ngứa không nên mặc quần áo bằng chất liệu len dạ, nilon sát vào da, chỉ nên mặc quần áo cotton, bông mềm sát làn da.
- Duy trì chế độ ăn uống khoa học, tránh dùng nhiều các chất cay nóng, dầu mỡ, tránh các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá. Đặc biệt lưu ý hạn chế tối đa dùng các loại có nhiều cồn, ga, đồ ủ chua lên men, rất dễ kích thích gây ngứa.
- Thư giãn làm giảm căng thẳng, lo lắng, stress vì ảnh hưởng thần kinh cũng gây ngứa.
- Nên tập thể dục đều đặn, lau khô mồ hôi cho thoáng da để tăng cường thải độc cho da, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
-  Khám sức khỏe định kỳ nếu bị ngứa nhiều, ngứa tái phát nhiều lần.
- Chọn các sản phẩm chăm sóc da phù hợp riêng cho bản thân, có thành phần lành tính từ thiên nhiên với những tính năng thanh lọc, làm sạch hiệu quả và an toàn cho làn da.
- Ngoài ra, nếu tình trạng ngứa kéo dài quá 2 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc đã thử nhiều cách trị ngứa toàn thân tại nhà mà không có hiệu quả, da có biểu hiện viêm nhiễm, sưng tấy, vùng da ngứa rát có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đi khám sớm. Thông qua thăm khám, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra hoặc yêu cầu làm các xét nghiệm cần thiết để xem bạn có mắc phải những bệnh lý nguy hiểm từ bên trong cơ thể hay không.

2. Xử lý ngứa trước mắt khi chưa rõ nguyên nhân
- Đặc biệt lưu ý khi bị ngứa tuyệt đối không được dùng móng tay gãi cào mạnh gây trầy xước da, nhiễm trùng, thâm tím thành sẹo. Chỉ nên dùng phần da của lòng bàn tay, ngón tay để xoa chà xát, làm dịu cơn ngứa ở những vùng bị ngứa.
- Một số cách xử lý dị ứng mề đay mẩn ngứa do lạnh:
+ Ủ ấm và mặc ấm, quấn khăn, đội mũ, đeo khẩu trang và đi tất ấm khi bị dị ứng do lạnh.
+ Chườm ấm lên vùng da bị nổi mẩn ngứa, mề đay (dùng lá cây kinh giới, lá gừng, lá đinh lăng, lá cây bông mã đề, hương nhu, bạc hà... (có thể chỉ cần 1 trong các loại lá trên) sao với muối cho vào khăn bọc kín và chườm lên chỗ dị ứng).

3. Dùng thuốc chữa ngứa
Chỉ dùng thuốc khi đã khám xác định rõ nguyên nhân gây ngứa và có tư vấn kê đơn thuốc của bác sĩ.

Bác sĩ  Bùi Vũ Khúc