1. Vài nét về cao huyết áp

Có lẽ hai từ huyết áp hầu như ai cũng đã từng nghe, còn nếu nói về bệnh huyết áp cao, huyết áp thấp thì khá phức tạp và nguy hiểm. Các bạn cũng không nên mất quá nhiều thời gian hoặc tìm hiểu quá sâu về bệnh cao huyết áp mà chúng ta chỉ cần có những thông tin đơn giản, dễ hiểu dưới đây để phòng bệnh cao huyết áp là đủ và rất hữu ích.

- Huyết áp tăng thường xuyên trên mức 140/90 mmHg thì được coi là bệnh cao huyết áp, hay còn gọi là bệnh tăng huyết áp (THA).

- THA là một bệnh lý nguy hiểm. Huyết áp cao sẽ làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, có khả năng làm đứt vỡ mạch máu não gây tai biến, có khả năng dẫn đến suy thận nếu không được kiểm soát tốt và bệnh THA còn là hệ lụy liên quan tới nhiều bệnh lý khác. Bệnh THA được xếp cùng nhóm với các rối loạn, bệnh lý nguy hiểm khác như béo phì, tiểu đường tuýp 2, mỡ máu cao…

- THA còn được gọi là kẻ giết người thầm lặng vì chúng thường không có những biểu hiện hay triệu chứng cảnh báo trước.

- Các yếu tố nguy cơ của THA là: thừa cân béo phì, thói quen ăn mặn, thiếu vận động thể lực, dùng vô độ các chất kích thích, rượu, bia, thuốc lá... hoặc độ tuổi cao, hoặc do yếu tố tiền sử gia đình.

2. Biện pháp phòng ngừa bệnh tăng huyết áp

a) Chế độ ăn uống khoa học

- Điều đầu tiên cần ghi nhớ để phòng ngừa bệnh THA chính là luôn duy trì cân nặng ở mức hợp lý, những người béo phì thừa cân thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có cân nặng bình thường.

- Cần ăn tăng rau xanh và trái cây: Rau và trái cây là loại thực phẩm mà bạn nên tích cực bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày; các loại rau xanh và trái cây như cam, quýt, bưởi, táo, bơ, dâu, thanh long, chuối, dưa hấu, dứa… đều là những loại chứa vitamin E, C hoặc kali giúp phòng ngừa bệnh cao huyết áp hiệu quả.

- Nên ăn ngũ cốc thô như gạo lứt, ngô, yến mạch, bánh mì đen…, loại này có thêm tác dụng hạn chế sự hấp thu mỡ vào máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và tăng cường khả năng tiết axit mật hỗ trợ tiêu hóa.

b) Ăn cá tăng, ăn thịt giảm, đặc biệt là mỗi tuần nên ăn từ 2 - 3 lần cá biển vì cá chứa nhiều axit béo không bão hòa, giúp giảm mỡ máu.

- Ăn dầu thực vật thay cho mỡ: dầu ôliu, dầu bắp, dầu hướng dương, dầu đậu nành… vì ăn nhiều mỡ động vật không tốt cho sức khỏe.

- Hãy thay các món chiên, xào bằng món luộc hoặc hấp sẽ làm giảm bớt dầu mỡ trong thức ăn.

- Giảm ăn những thực phẩm có thể gây THA như: muối, mắm, các đồ ăn mặn, thịt có màu nâu đỏ, thịt xông khói, thịt muối, trứng muối, xúc xích...

- Giảm ăn chất tinh bột và đường như cơm, bún, bánh mì, mì tôm, bánh kẹo và hạn chế uống nước ngọt...

- Giảm ăn uống các chất kích thích: cà phê, bia, rượu, trà, gia vị cay nóng sẽ làm hưng phấn thần kinh, gây mất ngủ, rối loạn nhịp tim, từ đó làm THA. Hoặc những thức ăn cay nóng, nhiệt sẽ gây táo bón dẫn tới THA.

c) Luyện tập thường xuyên

- Để phòng ngừa bệnh huyết áp, bạn cần lên kế hoạch duy trì luyện tập từ 40 - 60 phút/ngày. Việc luyện tập còn giúp bạn tránh stress là một trong những nguyên nhân khiến huyết áp tăng cao.

- Bạn có thể lựa chọn loại hình luyện tập nào ưa thích mà phù hợp với lứa tuổi, giới và thể trạng của bạn như: đi bộ, bơi lội, đạp xe, gym, yoga, dưỡng sinh, lắc vòng, dancesport...

- Thường xuyên luyện tập thể dục là “liều thuốc” giúp bạn phòng ngừa bệnh THA rất hiệu quả

d) Sinh hoạt điều độ

- Ăn uống đủ bữa, vừa lượng, không ăn quá nhiều, quá nóng, quá lạnh hay quá muộn.

- Không thức khuya, bảo đảm ngủ đủ từ 6 - 8 tiếng mỗi ngày.

- Sinh hoạt vợ chồng điều độ và không nên tắm khuya.

- Hạn chế hoặc tránh dùng các chất kích thích một cách vô độ: các gia vị cay nóng như riềng, sả, tỏi, ớt, hạt tiêu... hoặc rượu, bia, chè, cà phê, thuốc lá...

- Chủ động chia sẻ và sớm giải tỏa các sang chấn tâm lý khi gặp phải.

3. Đo kiểm tra huyết áp định kỳ

- Mỗi năm bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ 2 lần (6 tháng/1 lần), khi đó bạn sẽ được đo kiểm tra huyết áp, bạn biết được chỉ số huyết áp của mình và được bác sĩ tư vấn cụ thể.

4. Cảnh báo

Nếu bị bệnh THA thì phải dùng thuốc  huyết áp hàng ngày và dùng suốt đời. Bệnh THA có nguy cơ kéo theo nhiều bệnh nguy hiểm và hệ lụy khác.
Vì vậy, nếu bạn chưa bị bệnh THA thì nên phòng bệnh THA càng sớm càng tốt.

Bác sĩ Bùi Vũ Khúc