Thời gian qua, số lượng người hút thuốc lá ở Việt Nam gia tăng do những người đã hút rất khó để bỏ thuốc, việc cai nghiện thuốc lá cũng cần thời gian, trong khi đó sẽ luôn có những người hút mới. Khi cai nghiện thuốc lá, nhiều người sợ nhất tăng cân. Đây cũng là một trong những rào cản lớn đối với những người muốn cai thuốc.

Tăng cân khi cai thuốc lá có thường gặp không?
Tăng cân trong cai thuốc lá thường gặp khá nhiều. Tùy vào từng người khác nhau mà mức độ tăng cân sẽ khác nhau. Có những người chỉ tăng 1 - 2kg, một số người tăng 3 - 4kg, nhưng cũng có người tăng nhiều hơn. Tỷ lệ tăng cân thay đổi tùy vào đặc thù nghề nghiệp, tùy vào thể trạng của từng người.

Nguyên nhân nào gây tăng cân?
Khi người nghiện thuốc lá cai thuốc lá thì sẽ có cảm giác thèm ăn rất dữ dội vì lúc còn hút thuốc lá nicotine trong khói thuốc lá ức chế cảm giác thèm ăn nên không đói. Ngưng thuốc lá họ sẽ đói và thèm ăn rất nhiều. Lúc này họ ăn nhiều lên và tăng cân một cách nhanh chóng. Một số người hay ăn vặt và khi ngưng hút thuốc lá thì việc ăn vặt tăng lên mà lại thường ăn các loại thức ăn giàu đường, giàu chất béo sẽ khiến trọng lượng cơ thể tăng nhanh chóng. Người cai thuốc lá không chịu vận động thể chất hàng ngày và điều độ làm cho việc tăng cân lại dễ dàng hơn vì ăn nhiều mà không tiêu hao dinh dưỡng khiến thức ăn chuyển hóa và tích tụ lại. Cai thuốc lá khiến người hút thuốc lá buồn ngủ và ngủ nhiều nên không tiêu hao năng lượng khiến việc tăng cân nhanh chóng.

Tăng cân trong quá trình cai nghiện thuốc lá có nguy hiểm không?
Tăng cân trong quá trình cai thuốc lá có thể nguy hiểm nếu tăng cân quá nhanh và tăng cân mất kiểm soát. Việc tăng cân béo phì sẽ làm tăng nguy cơ các bệnh về tim mạch, đái tháo đường và rối loạn lipid máu. Ngoài ra, tăng cân quá mức mà dư cân béo phì sẽ khiến người mệt mỏi nhiều, làm ngủ ngáy và ngưng thở lúc ngủ ban đêm khiến cho người bệnh dễ bị biến chứng tim mạch hay đột quỵ trong đêm. Vì vậy, việc tăng cân quá mức và nhanh chóng cần phải được chú ý và kiểm soát để không dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Làm thế nào để kiểm soát cân nặng trong quá trình cai nghiện thuốc lá?
Để kiểm soát cân nặng, trong quá trình cai nghiện thuốc lá người bệnh cần chú ý:
- Duy trì chế độ ăn như cũ hoặc giảm bớt các thức ăn nhiều đường, nhiều mỡ để không tăng cân mất kiểm soát.

- Ăn các thức ăn giàu chất xơ, chất đạm. Giảm tối thiểu các thức ăn như tinh bột (cơm, phở, bánh mì...) và các thức ăn giàu mỡ như thịt động vật, mỡ động vật.

Giảm các loại thức ăn chứa nhiều đường và giảm các loại thức ăn quá ngọt để giảm thiểu lượng đường nhập vào cơ thể.

- Hạn chế ăn vặt hoặc nếu ăn thì ăn các loại trái cây ít ngọt.

Hoàng Thía
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)