A) THỂ CHẤT

1- Thể chất khỏe mạnh

Một cơ thể khỏe mạnh về thể chất cần được hiểu là: tất cả các cơ quan từ não bộ cho tới lục phủ ngũ tạng và chân tay, tai mắt mũi, da, xương khớp, cơ bắp, răng, tóc, móng... đều khỏe mạnh và không có bệnh tật. Ăn uống ngủ nghỉ, sinh hoạt, lao động... bình thường.

2- Thể chất không khỏe mạnh

Một cơ thể không khỏe mạnh về thể chất được hiểu là: chỉ cần một trong số các cơ quan nêu trên bị đau, tắc nghẽn, viêm, khối u, ngứa ngáy, sưng phù, thoái hóa, nứt gãy, cọt kẹt, giòn rụng, sần sùi... gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ăn uống, ngủ nghỉ, hoạt động... bất bình thường.

B) TINH THẦN

1- Một cơ thể khỏe mạnh về tinh thần được hiểu là:

- Tinh thần con người là hơi thở của cuộc sống, bao gồm trí tuệ, cảm xúc, nỗi sợ hãi, niềm đam mê và tính sáng tạo... của mỗi chúng ta.

- Cảm xúc vui vẻ, dễ chịu, sảng khoái, thoải mái, phấn chấn, hào hứng, say  mê, yêu  thương.

- Tự cảm nhận được là đang có chất lượng cuộc sống tốt.

2- Một cơ thể không khỏe mạnh về tinh thần được hiểu là:

- Lo âu, sợ hãi, bất an, bồn chồn, trì trệ, mất ngủ, nhớ nhớ quên quên...

- Cảm thấy chất lượng cuộc sống kém.

C) NHẬN BIẾT

Một trong những dấu hiệu phổ biến hay gặp khi sức khỏe tinh thần giảm sút:

1- Chán ăn hoặc ăn quá nhiều;

2- Trí nhớ giảm, hay quên và khó tập trung;

3- Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều;

4- Bị trơ cảm xúc; cảm thấy khó hòa nhập với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và xa lánh các hoạt động xã hội;

5- Cảm thấy bản thân không có giá trị, vô vọng, vô dụng, là một gánh nặng;

6- Cảm thấy buồn bã, lo lắng, sợ hãi, kéo dài;

7- Tính nết thay đổi thất thường, dễ bị kích động; có thể là mâu thuẫn, lạnh nhạt, xa cách;

8- Liên tục có suy nghĩ hồi tưởng hoặc hành vi lặp đi lặp lại;

9- Nghe hoặc nhìn thấy những thứ ảo,  không thực sự tồn tại;

10- Uống rượu, hút thuốc lá nhiều hơn hoặc tìm đến ma túy.

11- Cảm thấy khó thực hiện các hoạt động và công việc hàng ngày, hiệu quả công việc giảm sút mà không rõ lý do;

12- Có ý nghĩ làm tổn thương, gây hại chính mình hoặc người khác; thậm chí có ý định tự tử.

Bác sĩ  Bùi vũ khúc

(còn nữa)