III/ HIỂU BIẾT VỀ QUẢ SUNG 

1) Khoa học đã nghiên cứu các hợp chất có trong quả sung có tác dụng làm mềm và giúp mài mòn các khối sỏi. Sau đó sẽ bài tiết sỏi ra ngoài thông qua đường tiểu (nếu là sỏi thận) hoặc bài tiết xuống tá tràng theo đường mật (nếu là sỏi mật). 

Các bệnh nhân sử dụng quả sung trị sỏi thận đôi khi thấy nước tiểu đục, lợn cợn, có sạn nhỏ, đây chính là do các viên sỏi tiết niệu bị mài mòn và đang được bài tiết ra ngoài nước tiểu. 

2) Quả sung có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao. Chất này có tác dụng loại bỏ độc tố, đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm giảm bớt áp lực bài tiết mật, ngăn ngừa viêm túi mật, ngăn ngừa sự phát triển sỏi mật. 

3) Trong thành phần quả sung còn có chứa các hợp chất có tính năng khử trùng kháng khuẩn mạnh. Khi sỏi hình thành có thể gây ra các phản ứng viêm tại nơi bị sỏi cọ xát. Lúc này các thành phần đặc biệt trong quả sung có tác dụng chống lại các phản ứng viêm từ đó giúp hạn chế viêm nặng hơn. 

4) Quả sung chứa nhiều chất xơ có tác dụng rất tốt đối với những người đang bị sỏi mật. Đồng thời, trong sung có chứa hợp chất tương tự như men tiêu hóa có tác dụng kích thích nhu động ruột. Bên cạnh đó, sung còn có khả năng thúc đẩy quá trình tiêu hóa, đào thải chất cặn bã ra khỏi hệ tiêu hóa, giúp giảm áp lực cho cơ quan bài tiết. 

IV/ MỘT SỐ BÀI THUỐC CHỮA SỎI BẰNG QUẢ SUNG 

Qua kinh nghiệm dân gian và quá trình nghiên cứu điều trị thực tế, các thầy thuốc đông y cho thấy có nhiều bài thuốc chữa sỏi mật, sỏi thận; trong đó bài thuốc được lưu truyền và thường dùng là bài thuốc từ quả sung. 

1) Cách bào chế quả sung: 

- Chọn lấy những quả sung loại bánh tẻ (quả không non và cũng không già) thái mỏng rồi đem phơi từ 2 - 3 nắng. - Lấy lượng sung đã phơi, đem sao vàng hạ thổ, rồi lại phơi tiếp cho đến khô kiệt, cho vào túi nilon hoặc lọ đậy kín, để nơi khô ráo tránh ẩm mốc, dùng dần. 

2) Cách dùng sung đơn giản nhất để chữa sỏi thận và sỏi mật nói chung: 

- Mỗi ngày dùng sung khô đã bào chế 100g (cho người uống phòng tích tụ sỏi) hoặc 200g (cho người uống điều trị bào mòn sỏi). - Đem sắc với 2 lít nước, đun nhỏ lửa khi còn 1 lít thì gạn ra, chia uống làm nhiều lần trong ngày, sau mỗi bữa ăn. - Uống liên tục trong nhiều ngày, có thể uống 3 tuần liền, nghỉ 1 tuần rồi lại uống tiếp. 

3) Một số bài thuốc phối hợp chữa sỏi: 

a- Đối với trường hợp sỏi mật (siêu âm đã nhìn rõ sỏi) có thể bệnh nhân cảm thấy đau nhói bên trong vùng hạ sườn phải. Dùng bài thuốc sau: 

+ Quả sung khô 50g, nghệ vàng 12g, nhân trần 10g, hoa actisô 10g, râu ngô 10g, ý dĩ 15g, diệp hạ châu (cây chó đẻ) 8g, bạch truật 12g, đảng sâm 15g, cam thảo 8g, kê nội kim (màng mề gà sao với dấm thanh) 10g, 3 lát gừng tươi (chọn gừng ta già). 

+ Tất cả những vị thuốc sắc với 5 bát nước, sắc đến khi còn 2 bát thuốc thì gạn ra. Đổ 4 bát nước sắc tiếp cho đến khi còn 1 bát thuốc thì gạn ra. 

Đổ 4 bát nước sắc tiếp một lần nữa, gạn lấy 1 bát thuốc. Sau 3 lần sắc, trộn chung 4 bát thuốc và đun nhỏ lửa tiếp để cô đặc lại còn 2 bát thuốc. Chia đều 2 bát thuốc, uống trong ngày, sau bữa ăn. 

+ Bài thuốc này người bệnh cần kiên trì điều trị, uống liên tục 25 - 30 thang (khoảng 1 tháng). 

+ Sau khi uống hết một đợt thuốc, tiến hành siêu âm kiểm tra lại sỏi. Nếu còn sỏi thì uống thuốc một đợt tiếp. Nếu đã hết sỏi, chuyển sang uống nước quả sung khô đã bào chế để ngăn ngừa sỏi tái phát. 

+ Sau 3 tháng, siêu âm kiểm tra lại để theo dõi sỏi. 

+ Các bác sĩ y học cổ truyền cho biết, sỡ dĩ bài thuốc trên có tác dụng làm tan sỏi, ngăn ngừa sỏi tái phát là do sự kết hợp hài hòa giữa các vị thuốc. Sự kết hợp của quả sung, kê nội kim và nghệ vàng làm tan sỏi. Râu ngô, ý dĩ tác dụng lợi mật, lợi tiểu, đào thải sỏi. Nhân trần, diệp hạ châu, hoa atiso, bạch truật giúp bổ gan, giải độc và nâng cao chức năng gan để ngăn ngừa sỏi tái phát. 

b- Đối với trường hợp sỏi thận (siêu âm đã nhìn rõ sỏi). Dùng bài thuốc sau: 

+ Quả sung khô 50g, râu ngô 10g, kê nội kim (màng mề gà sao với dấm thanh) 10g, cây râu mèo 15g, kim tiền thảo 15g. 

+ Tất cả những vị thuốc sắc với 4 bát nước, sắc đến khi còn 1 bát thuốc thì gạn ra. Sắc tiếp thêm 3 lần như vậy, sẽ được 4 bát thuốc Chia đều 4 bát thuốc, uống trong ngày. Uống liên tục mỗi ngày 1 thang. Cứ sau 1 tháng uống thuốc thì siêu âm lại, theo dõi sự thu nhỏ của sỏi để đánh giá. Khi siêu âm không còn thấy sỏi thì chuyển sang uống nước quả sung khô ngày 200g đã bào chế để phòng sự tích tụ của sỏi. 

V/ LƯU Ý 

1) Tùy từng mức độ sỏi to hay nhỏ mà uống thuốc ngắn ngày hay dài ngày. Nếu sỏi to thì phải uống dài ngày mới có thể làm tan được sỏi. 

2) Không nên uống thuốc quá liều lượng, kể cả nước quả sung cũng không nên dùng quá liều lượng, dễ gây ra tác dụng phụ không có lợi. 

3) Trong quá trình dùng thuốc và nước quả sung, nếu có gì bất thường đều phải tư vấn bác sĩ để điều chỉnh. 

4) Theo dõi sỏi tốt nhất là bằng siêu âm, trên cơ sở đó để điều chỉnh chế độ dùng thuốc cho phù hợp.

(Tiếp theo và hết)

Bác sĩ BÙI VŨ KHÚC