Cuối năm 1991, khi đang là cán bộ phụ trách văn phòng UBND thị xã, tôi được chuyển về làm Trưởng phòng Giáo dục truyền thông Ủy ban Dân số - KHHGĐ tỉnh. Vốn là cán bộ văn phòng, lại không có chuyên môn về y, sang lĩnh vực công tác mới tôi hoàn toàn lạ lẫm - nhất là khi nói đến các cụm từ như triệt sản, đặt vòng tránh thai, tính vòng kinh... Những năm đầu, tôi chỉ lo đi tập huấn, nghiên cứu tài liệu, học tập bạn bè, đồng nghiệp. Làm công tác truyền thông dân số - KHHGĐ tôi cho là khó bởi vừa phải hiểu về chuyên môn vừa phải biết cách tuyên truyền, tư vấn cho tất cả các đối tượng, làm chuyển biến từ nhận thức đến hành động. Ngoài ra còn phải động viên mọi người - nhất là các nhà văn, nhà báo, các cộng tác viên tham gia tuyên truyền về lĩnh vực dân số - KHHGĐ trên Báo Thái Bình, Đài Phát thanh Truyền hình Thái Bình, Tạp chí Văn hóa, Tạp chí Văn nghệ, Thông tin Dân số nội bộ. Tôi vốn là người yêu văn học, báo chí và phần nào cũng biết viết văn, làm thơ, có bài được  đăng trên báo trung ương và địa phương. Tuy nhiên, viết và sáng tác về đề tài dân số - KHHGĐ quả thật là khó, phải tế nhị, khéo léo mới có cơ hội đi vào lòng người. Vì vậy, tôi đã tìm cách nói, cách viết ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, dễ nhớ - kể cả văn thơ, ca dao... Do đó, nhiều bài viết của tôi đã được các báo, tạp chí trung ương và địa phương sử dụng, có bài được bổ sung vào tài liệu tham khảo. Năm 1995, tôi tập hợp một số bài thơ viết về đề tài dân số - KHHGĐ cho in thành tập thơ “Trông mòn con mắt” (dựa vào ý câu ca dao các cụ xưa để lại: Gái một con trông mòn con mắt), không chỉ được nhiều huyện trong tỉnh, nhiều tỉnh trong nước đặt mua mà còn được ban tổ chức cuộc thi viết về đề tài dân số - KHHGĐ tặng giải nhất, Ủy ban Dân số quốc gia tặng giải nhì.

Tiếp theo tập thơ “Trông mòn con mắt”, tôi còn in chung với nhiều tác giả tập “Lời ru không ngọt ngào”. Khi về hưu, tôi cho in tiếp hai tập thơ: “Diêu bông ơi diêu bông” và “Khoảng trời mẹ ru”.

Đến nay, đã hơn 10 năm nghỉ hưu nhưng tôi vẫn say sưa, tâm huyết và trăn trở với đề tài dân số - KHHGĐ. Một điều mà tôi ngẫm và rút ra được từ đề tài này là biết khai thác và mở rộng chủ đề: từ dân số - KHHGĐ đến dân số và phát triển, dân số với chất lượng cuộc sống, với môi trường, với xóa đói giảm nghèo, với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước..., nghĩa là phải hiểu đúng, hiểu đủ mới có thể làm cho đề tài này phong phú, hấp dẫn được.

Cho đến nay, mỗi lần cầm bút viết, tôi đều nhớ và biết ơn Báo Tiến Lên (tiền thân của Báo Thái Bình ngày nay) đã chắp cánh cho tôi từ bài thơ nhỏ “Cho nhẹ đôi vai” nói về lợi ích của chiếc xe cút kít đăng trên Báo Tiến Lên tháng 11/1963. Khi viết về đề tài dân số - KHHGĐ, tôi chỉ mong mọi gia đình, mỗi cặp vợ chồng sinh ít con để có cuộc sống tốt đẹp hơn, góp phần làm cho đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh hơn. Chỉ đơn giản thế thôi!

Xuân Nha

(Thành phố Thái Bình)