Hồng Minh có tổng diện tích đất tự nhiên 898,39 ha, trong đó đất nông nghiệp 610,8 ha, chiếm 68%. Đất nông nghiệp ở đây được chia làm 2 vùng: vùng trong đê sản xuất hai vụ lúa và một vụ đông; vùng ngoài đê sản xuất chuyên màu quanh năm. Năm 2002, Hồng Minh đã thực hiện dồn điền đổi thửa theo Quyết địnhh 652 và Quyết định 948 của UBND tỉnh. Sau khi dồn điền đổi thửa diện tích đất nội đồng còn 3 -4 thửa/ hộ, đất bãi 2 -3 thửa/ hộ, giảm 40,3% số thửa so với trước khi thực hiện.

Bước đầu đã hạn chế một phần tình trạng ruộng đất manh mún, khuyến khích được nông dân đầu tư thâm canh, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tiết kiệm chi phí và công lao động. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất nảy sinh nhiều vấn đề chưa đồng bộ trong quy hoạch. Diện tích giao cho hộ sản xuất vẫn manh mún, nhiều thửa nhỏ nên không đáp ứng được nhu cầu sản xuất hàng hóa và cơ giới hóa.

Đất 5% công ích còn phân tán rải rác đan xen trong diện tích giao ổn định cho hộ. Bên cạnh đó một số diện tích đất tập trung nhưng lại là đất xấu, rất khó cho việc giao khoán sản xuất và đổi ruộng khi lấy đất để xây dựng các công trình phúc lợi. Đồng thời hệ thống bờ vùng, bờ thửa, đường giao thông phục vụ sản xuất nhỏ hẹp, chỉ đáp ứng cho vận chuyển xe thô sơ, khi đưa cơ giới hóa vào sản xuất gặp rất nhiều khó khăn.

Hệ thống kênh mương quá dài, nhiều cấp, manh mún, không đáp ứng được cho tưới tiêu và tốn kém khi thực hiện cứng hóa... Để đáp ứng nhu cầu sản xuất tập trung và cũng là thực hiện theo tiêu chí nông thôn mới, Hồng Minh đã và đang triển khai nhiều biện pháp khắc phục tình trạng trên, sớm hoàn thành việc dồn điền đổi thửa trong năm 2010.

Việc dồn điền đổi thửa nhằm để thực hiện quy hoạch hệ thống giao thông, thủy lợi, mương máng, vùng sản xuất tập trung hàng hóa. Hiện Hồng Minh đã quy hoạch 4 vùng sản xuất cụ thể: 2 vùng cơ cấu hai vụ lúa và một vụ đông; 1 vùng sản xuất chuyên lúa; 1 vùng sản xuất chuyên màu; 1 bộ phận chuyên canh và chăn nuôi tập trung.

Để tạo thành 4 vùng sản xuất tập trung, đối với đất 5% công ích dồn thành vùng, theo vị trí các công trình phúc lợi, như trạm y tế, nhà văn hóa, sân chơi thể thao...Đất công ích được bố trí trong hành lang bảo vệ đê và chỉ giới giao thông giữ nguyên, không để đất công ích xen kẽ trong đất giao ổn định. Hồng Minh đã căn cứ vào quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới, quy hoạch chi tiết giao thông, thủy lợi đồng ruộng và nhu cầu sản xuất để nông dân đóng góp bình quân 15m2/sào.

Diện tích còn lại sẽ tiến hành giao ngoài thực địa bằng diện tích hưởng theo khẩu. Như vậy, đất dành cho xây dựng giao thông, thủy lợi nội đồng là 205.574 m2. Phần diện tích này được Hồng Minh phân định rõ trên bản đồ thông qua hệ thống vẽ quy hoạch và biểu mẫu kiểm kê, được thể hiện ngoài thực địa bằng cột mốc ranh giới.

Vị trí đất cho các công trình công cộng được bố trí 100% diện tích đất công ích của xã; diện tích nuôi trồng thủy sản trước đây của các hộ giữ nguyên hiện trạng... Để việc dồn điền đổi thửa được thuận lợi, triển khai theo đúng tiến độ, Hồng Minh đã tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn thể cán bộ, đảng viện và các tầng lớp nhân dân. Đồng thời quán triệt nghị quyết chuyên đề về xây dựng nông thôn mới, dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp để mọi người thấy rõ trách nhiệm của bản thân, gia đình, thôn tự giác, tích cực tham gia góp công sức trong việc này.

Ngoài ra còn tổ chức họp dân để lấy ý kiến đóng góp cho việc xây dựng phương án; phương án cách chia ruộng được đưa ra hội nghị toàn dân bàn bạc thống nhất thành nghị quyết. Theo như phương án dồn điền đổi thửa, Hồng Minh sẽ giao đất cho hộ gia đình, cá nhân theo thứ tự từng xứ đồng, giao đến đâu hết đến đó. Việc giao đất được tiến hành theo bốc số công khai và có biên bản xác nhận của các hộ...

Với cách làm trên của Hồng Minh, sau khi thực hiện dồn điền đổi thửa xong trung bình mỗi hộ còn 1,5 thửa ở   nội đồng và 1,5 thửa đất ngoài bãi.

Ông Nguyễn Trọng Lộ, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Hiện nay Hồng Minh đang huy động tối đa sức dân ra đồng tập trung đào đắp hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng với khối lượng 100.000 m3 đất.

Việc dồn điền đổi thửa được các hộ dân đồng tỉnh ủng hộ rất cao, nên khi bắt tay vào thực hiện diễn ra rất thuận lợi, nhanh chóng. Các hộ dân đã tự nguyện góp bình quân 15 m2 đất/ sào để làm đường giao thông, thủy lợi nội đồng; hầu hết các khẩu đều tham gia đào đắp tự nguyện một ngày công...

Ngoài ra, xã đang triển khai xây dựng mới 3 trạm bơm để phục vụ sản xuất nông nghiệp, với công suất 1.200 m3 nước/h, kinh phí đầu tư gần 3 tỷ đồng. Hiện Hồng Minh đã đo đạc cắm xong 2000 cột bê tông ngoài thực địa và phấn đấu đo giao ngoài thực địa cho các hộ dân xong trong tháng 11/2010.

            Bài và ảnh:  Nguyên Bình