Tháng 8 mùa thu năm 1960, tại phố Thá (Hưng Hà), ngôi trường cấp III thứ 2 của tỉnh Thái Bình được thành lập và mang tên: Cấp III Duyên Hà. Sinh ra và lớn lên tại vùng đất “Địa linh nhân kiệt”, giầu truyền thống cách mạng, được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ của các cấp ủy Đảng, Chính quyền và ngành Giáo dục – đào tạo, sự ủng hộ và thương yêu đùm bọc của nhân dân địa phương, nửa thế kỷ qua các thế hệ thầy và trò nhà trường đã chung tay góp sức, vượt qua mọi khó khăn thử thách, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng nhà trường thành đơn vị có bề dày thành tích, bề dày truyền thống, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp giáo dục – đào tạo của huyện Hưng Hà và tỉnh Thái Bình.

Trường cấp III Duyên Hà ngày ấy, THPT Bắc Duyên Hà ngày nay luôn khẳng định vị thế, tầm vóc của một ngôi trường trung tâm của huyện, là niềm tin yêu và ngưỡng mộ của con em nhân dân Hưng Hà. 50 năm xây dựng và phát triển của nhà trường là một chặng đường lịch sử rất đỗi tự hào.

Ngày đầu mới thành lập, khó khăn thử thách chồng chất. 16 cán bộ, giáo viên được điều động từ nhiều địa phương đến do thầy Vũ Tự Triết làm hiệu trưởng. 300 học sinh với 6 lớp được tuyển từ các huyện: Duyên Hà, Hưng Nhân, Tiên Hưng, Quỳnh Côi, Phụ Dực, Thư Trì đến học. Phòng làm việc, phòng học, nhà ở đều là nhà cấp 4. Đồ dùng dạy học, trang thiết bị phục vụ, tài liệu, sách vở quá thiếu thốn.

Năm 1965, Thái Bình có nhiều trường cấp III được thành lập, phạm vi tuyển sinh của nhà trường thu hẹp lại ở huyện Duyên Hà và sau này là huyện Hưng Hà, cũng là lúc nhà trường đã lớn lên cả về quy mô và chất lượng giáo dục toàn diện. Từ năm 1966, cuộc chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ ra miền Bắc với quy mô ngày càng ác liệt, thầy trò phải sơ tán về hai xã Thống Nhất và Tân Tiến trong sự che chở, đùm bọc và giúp đỡ của nhân dân.

Lớp học là nhà hầm, học trò tới lớp đầu phải đội mũ rơm. Mọi hoạt động của nhà trường vẫn được duy trì, chất lượng vẫn được đảm bảo. Năm 1969, thầy và trò lại được trở về ngôi trường yêu dấu để tiếp tục sự nghiệp của mình. Từ năm 1970 đến năm 1973, cùng với nhiệm vụ giáo dục – đào tạo cho con em nhân dân huyện Hưng Hà, nhà trường còn đón nhận 141 em học sinh K8 từ Vĩnh Linh – Quảng Trị, nơi tuyến đầu khói lửa của cuộc chiến tranh chống Mỹ, đến nhập học tại trường.

Các thầy cô giáo đón nhận học sinh K8 trong tình yêu thương, đùm bọc như đón những đứa con ruột của mình. Trách nhiệm nặng nề nhưng tình thầy trò càng trở nên sâu nặng, gắn bó hơn. Đó cũng chính là việc làm thể hiện nghĩa vụ cao cả của hậu phương đối với tiền tuyến mà thầy và trò nhà trường không hề quản ngại.

Từ mùa xuân năm 1975, cả nước độc lập, thống nhất đi lên CNXH, thầy và trò nhà trường hân hoan phấn khởi, dốc sức, dốc lòng cho sự nghiệp “trồng người” trong giai đoạn cách mạng mới với nhiều thời cơ mới. Phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, hoạt động tốt đã diễn ra sôi nổi, thường xuyên trong nhà trường.

Chất lượng giáo dục toàn diện được nâng cao, số lượng giáo viên giỏi, học sinh giỏi ngày càng nhiều. Hàng năm, nhà trường luôn hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra và được công nhận trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc. Với sự cống hiến và những thành tích mà thầy và trò nhà trường đã phấn đấu đạt được, năm 1995 trường THPT Bắc Duyên Hà đã vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch nước tặng thưởng.

Trong những năm gần đây, hòa chung trong phong trào của toàn ngành, nhà trường luôn đi đầu trong việc đổi mới quản lý, đổi mới phương pháp dạy và học, đổi mới kiểm tra, thi cử, đánh giá xếp loại giáo viên và học sinh. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “Hai không” và phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” do ngành giáo dục – đào tạo phát động đã được nhà trường và các tổ chức đoàn thể phối hợp tổ chức nghiêm túc, có hiệu quả, tạo sự bứt phá về chất lượng và kỷ cương nền nếp hoạt động, nâng cao uy tín, thương hiệu nhà trường.

Hàng năm 98% học sinh được xếp loại đạo đức khá tốt, 98% học sinh lên lớp, trên 60% học sinh được xếp loại văn hóa khá giỏi, 99,5% đến 100% học sinh lớp 12 thi đỗ tốt nghiệp. Kết quả thi học sinh giỏi hàng năm, nhà trường luôn được xếp từ thứ 3 đến thứ 5 toàn tỉnh. Thi tuyển sinh vào Đại học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp hàng năm đều đạt từ 50% đến 80% (từ năm 2005 đến năm 2010), trường được Bộ giáo dục và đào tạo xếp vào tốp 200 trường THPT có chất lượng cao nhất toàn quốc.

Cùng với những bước tiến nhảy vọt về chất lượng giáo dục, quy mô nhà trường cũng phát triển không ngừng. Những năm gần đây trường luôn có từ 33 – 36 lớp với số học sinh từ 1.700 đến 1.800 em. Do làm tốt công tác tham mưu và xã hội hóa giáo dục, cơ sở vật chất nhà trường ngày càng hoàn thiện.

Với sự nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi và những thành tích đáng trân trọng của thầy và trò nhà trường, trường THPT Bắc Duyên Hà luôn được xếp vào tốp trường dẫn đầu khối THPT toàn tỉnh và luôn đạt trường tiên tiến xuất sắc. Năm 2009, UBND tỉnh Thái Bình cấp bằng công nhận trường đạt “Chuẩn Quốc gia”.

Trong 5 năm (2005 – 2010) nhà trường đón nhận hai Bằng khen của Bộ Giáo dục – Đào tạo; Được Chính phủ tặng cờ “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua”; Hội đồng Thi đua khen thưởng các cấp đề nghị Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động Hạng nhì cho nhà trường. Công đoàn nhà trường là đơn vị xuất sắc được tặng thưởng: Bằng khen của Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Bình, Bằng khen của Công đoàn Giáo dục – đào tạo Việt Namon> và Bằng khen của Tổng liên đoàn Lao động Việt Namon>.

Đoàn thanh niên nhà trường được Tỉnh đoàn, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tặng Bằng khen và cờ đơn vị xuất sắc. Chi bộ Đảng nhà trường luôn phát huy tốt vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo nhà trường thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, liên tục được công nhận đơn vị “trong sạch, vững mạnh”.

Quá khứ, hiện tại và tương lai là một dòng chảy liên tục kết thành lịch sử hình thành và phát triển của nhà trường. Truyền thống 50 năm qua là nền móng vững chắc là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của nhà trường trong những năm tiếp theo. Ý chí, nghị lực và sự sáng tạo của các thế hệ đi trước đã và đang được thế hệ hôm nay kế tục và phát huy, với nhận thức: Nhìn về quá khứ để tự hào, nhìn về tương lai để phấn đấu.

Tự hào về trang sử vẻ vang truyền thống của trường cấp III Duyên Hà trong 50 năm đã qua, thế hệ thầy và trò của trường THPT Bắc Duyên Hà hôm nay đã và đang quyết tâm cao độ, nỗ lực phấn đấu đưa sự nghiệp “Trồng người” của nhà trường lên tầm cao mới, xứng đáng với truyền thống của miền quê văn hiến, là con cháu của nhà bác học Lê Quý Đôn; xứng đáng với danh hiệu trường “Chuẩn quốc gia”.

Nguyễn Trọng Loan

Bí thư Chi bộ – Hiệu trưởng nhà trường