Phiên chợ Sóc (xã Vũ Quý, huyện Kiến Xương) sáng ngày 15/8 âm lịch tấp nập kẻ mua, người bán. Dạo quanh một vòng chợ, quan sát các hàng tạp hóa, đồ gia dụng và các quầy hàng quần áo… rất dễ để mua được  các sản phẩm gia công. Chị Nguyễn Thị Thanh, có thâm niên bán quần áo ở đây nhiều năm cho biết: “Quần áo chúng tôi nhập về chợ bán chủ yếu là hàng may gia công của các cơ sở nhỏ bởi giá cả vừa phải, phù hợp với túi tiền của bà con nông dân.

Trung bình, một chiếc áo như tôi mặc hàng ngày giá chỉ dao động từ 50 đến 70 nghìn đồng rất dễ bán, nhưng nếu nhập hàng Việt có thương hiệu mà bán ở chợ giá cao, người dân nông thôn không đủ tiền để mua”. Đứng cạnh đó, bà Vũ Thị Chuyền (xã Vũ Quý) rất phấn khởi vì vừa mua cho cháu nội bộ quần áo nhân dịp Tết Trung thu. “Khi mua quần áo ở chợ, tôi ít quan tâm đến hàng hóa xuất xứ ở đâu, miễn mặc vừa, mẫu mã đẹp, giá rẻ là được”, bà Chuyền nói. Rời chợ Sóc, chúng tôi đến chợ Vũ Hội (huyện Vũ Thư), dừng chân tại một quầy bán đồ gia dụng.

Quan sát kỹ  thấy ngoài một số đồ nhựa mang thương hiệu Đại Đồng Tiến, Việt Nhật còn lại phần lớn hàng hóa ở đây cũng là đồ gia công của các cơ sở nhỏ trong nước, hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hầu hết không ghi nhãn mác, xuất xứ hàng hóa. Chị Nguyễn Thị Tươi, chủ quầy hàng cho biết: “Tôi kinh doanh ở chợ này 10 năm nay, người nông thôn khi mua sản phẩm  cứ nhìn thấy đồ có hình thức đẹp, hoa văn sặc sỡ, giá rẻ là mua. Hàng Việt Namon> chất lượng tốt, dùng bền hơn nhưng mẫu mã không phong phú, hình thức đơn điệu mà giá lại cao nên rất khó tiêu thụ”.

Thái Bình hiện có 233 chợ các loại, trong đó 187 chợ nông thôn. Tuy nhiên, hàng Việt Namon> có thương hiệu lại khó “chen chân” ở những chợ này. Điều này xuất phát từ chính tâm lý chuộng hàng rẻ của người dân, đặc biệt là ở khu vực nông thôn do đa phần thu nhập của họ ở mức trung bình và thấp. Mặt khác, thói quen buôn bán của tiểu thương cũng là một “rào cản” lớn “ngăn” hàng Việt bày bán nhiều ở chợ nông thôn do những mặt hàng này giá ổn định, niêm yết giá rõ ràng trong khi hàng không rõ nguồn gốc có thể tự do bán với bất kỳ giá nào và dĩ nhiên lợi nhuận sẽ cao hơn.

Vì vậy, chợ nông thôn chính là “mảnh đất màu mỡ” cho các loại hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng hết hạn sử dụng bày bán gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Một vấn đề nữa là thời gian gần đây, ở một số chợ nông thôn xuất hiện các quầy hàng nhái  các thương hiệu lớn, mượn danh hàng “công ty thanh lý” bán với giá rất rẻ nhưng lại được người dân nhiệt tình “săn đón”. Những “khoảng trống” của hàng Việt tại chợ nông thôn còn do các doanh nghiệp chưa nắm bắt được nhu cầu của người dân khu vực nông thôn; chưa thiết lập được hệ thống phân phối hợp lý để đưa hàng đến tay người tiêu dùng.

Được biết, hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” từ năm 2010 đến nay, Sở Công Thương đã tổ chức thành công 8 đợt đưa hàng Việt về nông thôn các huyện Đông Hưng, Tiền Hải, Kiến Xương, Thái Thụy, Hưng Hà, Quỳnh Phụ. Mỗi chương trình hàng Việt về nông thôn có quy mô trên 30 gian hàng. Các doanh nghiệp tham gia được miễn phí tiền thuê gian hàng và được hỗ trợ một phần kinh phí vận chuyển. Nhiều đại diện doanh nghiệp khẳng định: Đây là cơ hội rất tốt để các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất trong nước mở rộng mạng lưới phân phối hàng hóa, quảng bá trực tiếp sản phẩm đồng thời xây dựng niềm tin vào sản phẩm nội địa của người  tiêu dùng.

Mỗi đợt bán hàng như vậy đã thu hút hàng nghìn lượt người dân nông thôn đến tham quan, tìm hiểu, mua sắm sản phẩm. Điều này cũng cho thấy hàng Việt đã tạo được niềm tin và “chỗ đứng” trong lòng người Việt. Song, sau mỗi đợt bán hàng do Sở Công Thương tổ chức, doanh nghiệp “một đi không trở lại”. Từ việc thiếu vắng sự hiện diện của hàng Việt có chất lượng tại khu vực nông thôn, người tiêu dùng có muốn yêu và ưu tiên hàng Việt cũng rất khó.

Để tạo được thói quen “ưu tiên dùng hàng Việt” của người dân nông thôn, các ngành chức năng, các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu được những giá trị, lợi ích thiết thực của hàng Việt, tin dùng các sản phẩm trong nước. Các doanh nghiệp cũng cần có cái nhìn đúng hơn về vai trò của thị trường tiêu thụ nông thôn, nơi tập trung khoảng 80% dân số sinh sống. Nghiên cứu kỹ tâm lý, nhu cầu, thị hiếu của khách hàng để sản xuất, phát triển kênh phân phối hàng hóa riêng cho các chợ nông thôn với mẫu mã đẹp, giá cả hợp lý, phù hợp với túi tiền của những người có thu nhập trung bình và thu nhập thấp.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách, phương thức tiếp cận phù hợp để đưa sản phẩm vào chợ một cách hiệu quả, đặc biệt là tiếp cận các chợ đầu mối bán buôn. Xây dựng đội ngũ nhân viên tiếp thị, bán hàng năng động, thường xuyên mở gian hàng giới thiệu sản phẩm, bán sản phẩm kết hợp với các chương trình khuyến mại tại chợ nông thôn để đưa hàng hóa đến tận tay người tiêu dùng. Chi cục Quản lý thị trường phối hợp tích cực với chính quyền địa phương, ban quản lý các chợ tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường hàng hóa, nhất là tại các chợ nông thôn, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng… bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình