Từ đầu năm 2013 đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã xảy ra 18 vụ cháy, nổ làm chết 1 người, bị thương 1 người, thiệt hại về tài sản trên 15 tỷ đồng. Trong đó đã xảy ra một số vụ cháy lớn như vụ cháy tại nhà máy gỗ của Công ty cổ phần Bitexco Nam Long và Công ty TNHH sản xuất bật lửa gas Hoa Việt... gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Cháy, nổ không những gây thiệt hại trực tiếp về tài sản, sinh mạng, sức khỏe của con người mà còn ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, gây tâm lý hoang mang, lo ngại trong quần chúng nhân dân.

Theo Đại tá Nguyễn Huy Tưởng, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn (PCCC và CHCN) Công an tỉnh, hiện nay đã bước vào mùa hanh khô, cũng là dịp cuối năm, đây là thời điểm các đơn vị, doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, tập kết hàng hóa phục vụ Tết Nguyên đán. Cùng với đó là nhiều hoạt động lễ hội, do đó tình trạng thắp hương, thờ cúng, đốt vàng mã tràn lan, nếu không làm tốt công tác phòng ngừa thì tình hình cháy, nổ sẽ có diễn biến rất phức tạp, khó lường.

Qua phân tích các vụ cháy, nổ trong thời gian qua thì phần lớn nguyên nhân do sử dụng điện không an toàn, vi phạm quy định sử dụng nguồn nhiệt, ngọn lửa trần như chập điện, sử dụng bếp gas, bếp than, thắp nến, đốt vàng mã bừa bãi, thiếu sự kiểm tra, giám sát... Tuy nhiên, thực tế hiện nay công tác PCCC ở các hộ gia đình, chợ, trung tâm, các cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều bất cập dẫn đến dễ phát sinh cháy, nổ như: ở các chợ đầu đê tận dụng tối đa diện tích các chủ sạp đều sắp xếp hàng hóa sát nguồn nhiệt, thậm chí xếp chồng lên cả ổ điện, sát bóng điện, lò sưởi, bếp; một số hộ kinh doanh tự ý câu móc điện để sử dụng hoặc sử dụng thiết bị điện không bảo đảm an toàn; lấn chiếm lối đi và hành lang ngăn cháy; nhiều hộ gia đình dùng than củi sưởi ngay trong nhà, thậm chí đặt chậu sưởi dưới gầm giường.

Nhiều doanh nghiệp vẫn coi nhẹ công tác PCCC, có làm chỉ là chống đối khi lực lượng chức năng kiểm tra. Những bất cập, lơ là, tâm lý chủ quan kể trên không chỉ diễn ra tại các chợ nhỏ lẻ mà ngay cả các trung tâm thương mại lớn. Gần đây nhất, đoàn kiểm tra về công tác bảo đảm PCCC của Phòng Cảnh sát PCCC và CHCN Công an tỉnh đã đến kiểm tra tại Chợ Quang Trung (Thành phố Thái Bình), đây là chợ đầu mối buôn bán quần áo may sẵn với hàng trăm gian hàng, do đó khi xây dựng Chợ Quang Trung đã được trang bị khá đầy đủ trang thiết bị PCCC như xây dựng bể chứa nước PCCC, lắp đặt hệ thống báo cháy, máy bơm công suất lớn, bình bọt… Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra thì tất cả các trang thiết bị đều không đáp ứng yêu cầu PCCC: máy bơm khi vận hành bị kẹt không vận hành được, hệ thống dây bơm nước do bảo quản không đúng quy trình nên bị xoắn, rất khó lắp đặt khi có sự cố. Mặt khác, các đội PCCC có thành lập nhưng chỉ lấy lệ, không tổ chức tập luyện thường xuyên, do đó không nắm sâu kỹ thuật, chiến thuật trong công tác chữa cháy.

Theo Trung tá Phạm Huy Đảm, Đội trưởng Đội kiểm tra an toàn PCCC - Phòng Cảnh  sát PCCC và CHCN thì sự cố cháy, nổ thường diễn ra rất nhanh, nhiều vụ cháy  khi lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp tiếp cận thì đã muộn. Do vậy các cơ quan, doanh nghiệp nên thường xuyên kiểm tra hệ thống điện tại nơi làm việc và khu sản xuất để kịp thời phát hiện các sự cố.

Trong đó cần lưu ý các nguyên tắc sau: hết giờ làm việc khi công nhân, nhân viên ra về phải cắt các nguồn cấp điện, chỉ để điện chiếu sáng bảo vệ ban đêm. Những khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao như cửa hàng xăng dầu, gas tuyệt đối không được sử dụng lửa trần. Các khu trung tâm thương mại, chợ đầu mối phải bố trí kệ hàng hóa thông thoáng, không lấn đường đi, lối thoát nạn, tập kết hàng hóa xa nguồn gây cháy. Các hộ gia đình khi thắp hương thờ cúng phải có người trông coi, khi hóa vàng mã phải đốt trong chậu, hũ và dùng nước dập tắt lửa khi đã đốt xong. Không nên đun nấu khi đã ra khỏi nhà, thường xuyên kiểm tra bếp gas, dây dẫn gas, nếu ngửi thấy mùi gas rò rỉ tuyệt đối không bật, tắt các thiết bị điện hoặc bật bếp để thử mà nên mở cửa nhà cho thông thoáng, di chuyển bình gas ra nơi an toàn rồi báo cho lực lượng chức năng đến hỗ trợ.

Thời gian tới là thời điểm bước vào mùa hanh khô, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ xảy ra cháy, nổ, các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức tự giác tự phòng, nghiêm chỉnh chấp hành các quy định về bảo đảm an toàn PCCC. Tăng cường công tác kiểm tra, chấn chỉnh và hướng dẫn việc chấp hành các quy định của Luật PCCC, các biện pháp bảo đảm an toàn PCCC tại cơ sở, đồng thời kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Nguyễn Tùng