Tuy nhiên, đến hết năm 2013 đất nông nghiệp giao cho các hộ gia đình, cá nhân đã hết hạn sử dụng; đồng thời việc trao GCN cho người sử dụng vẫn còn nhiều khó khăn. Ðể tìm hiểu nguyên nhân cũng như giải pháp của ngành, phóng viên (PV) Báo Thái Bình đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Xuân Khánh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT).

PV: Thưa ông, xin ông cho biết kết quả công tác cấp GCNQSDÐ lần đầu cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh thời gian qua?

Ông Nguyễn Xuân Khánh: Việc cấp GCNQSDÐ nhằm đạt được 2 mục tiêu chính. Ðó là để các chủ sử dụng đất có đủ điều kiện thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình (như cho thuê, thừa kế, thế chấp, chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo quy định…). Ðồng thời đây là phương tiện, công cụ quan trọng để nhà nước quản lý có hệ thống, chặt chẽ và hiệu quả tài nguyên đất. Xuất phát từ những mục tiêu trên, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nghị quyết, chỉ thị chỉ đạo về việc cấp GCNQSDÐ trên toàn quốc.

Trong đó, yêu cầu trong năm 2013 cơ bản hoàn thành công tác cấp GCNQSDÐ lần đầu cho người sử dụng đất. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đến tháng 11/2013 toàn tỉnh đã cấp GCN lần đầu cho tất cả các loại đất được 102.892,47 ha trong tổng số diện tích đất cần cấp GCN theo hiện trạng 113.244,52 ha, đạt tỷ lệ 90,86%, bảo đảm cơ bản  hoàn thành công tác cấp GCN lần đầu trong năm 2013 theo yêu cầu của Nghị quyết số 30/2012/QH13 ngày 21/6/2012 của Quốc hội khóa XIII.

PV. Ðối với đất nông nghiệp giao cho các hộ gia đình cá nhân đến nay đã hết hạn sử dụng, vậy Sở đã chuẩn bị hướng dẫn cho các địa phương thực hiện như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Xuân Khánh: Phần lớn diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài theo Quyết định số 652/QÐ-UB ngày 17/11/1993 và một số diện tích được điều chỉnh giao bổ sung theo Quyết định số 948/2000/QÐ-UB ngày 25/9/2000 của UBND tỉnh, thời hạn giao đất nông nghiệp theo Luật Ðất đai năm 1993 là 20 năm, như vậy phần diện tích đất nông nghiệp đã giao theo Quyết định 652 đã hết hạn sử dụng đất vào năm 2013 trước ngày Luật Ðất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành (01/7/2014).

Thực hiện Văn bản số 4167/BTNMT-TCQLÐÐ ngày 18/10/2013 của Bộ TN&MT về việc ghi thời hạn sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân vào GCN khi hết hạn, Sở TN&MT đã có Văn bản số 1193/STNMT-QLÐÐ ngày 29/10/2013, hướng dẫn chi tiết ghi thời hạn sử dụng đất vào GCN đối với đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối đã giao cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng theo Quyết định số 652 và Quyết định số 948. Theo đó, các cơ quan TN&MT cấp huyện, gồm: Phòng TN&MT, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất và cán bộ địa chính cấp xã trực tiếp giải quyết công việc này thông qua bộ phận một cửa cấp xã, cấp huyện.

Vì vậy, trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận mà hiện nay đã hết hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có nhu cầu thực hiện các quyền của người sử dụng đất thì văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện có trách nhiệm ghi, ký xác nhận vào trang 4 của giấy chứng nhận về thời hạn sử dụng đất trong khi chờ Luật Ðất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành. Ðồng thời, Sở đang chuẩn bị các điều kiện để triển khai, ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Ðất đai năm 2013 theo hướng dẫn của Bộ TN&MT.

PV: Ðược biết hiện nay còn một lượng lớn số GCN đã ký không trao được cho người sử dụng đất còn tồn đọng ở cơ quan Nhà nước, đề nghị ông cho biết nguyên nhân do đâu và giải pháp của ngành như thế nào?

Ông Nguyễn Xuân Khánh: Theo số liệu tổng hợp của văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất các cấp, số lượng GCN đã cấp chưa trao cho người sử dụng đất còn tồn đọng ở cơ quan Nhà nước còn khá lớn, bao gồm: Số GCN thuộc thẩm quyền UBND cấp tỉnh cấp: 1.837 GCN (cơ sở tôn giáo: 117 GCN, các tổ chức hành chính sự nghiệp: 1.704 GCN, các tổ chức kinh tế: 16 GCN). Số GCN thuộc thẩm quyền UBND cấp huyện cấp: 50.600 GCN.

Nguyên nhân chủ yếu do việc cấp GCN cho các tổ chức hành chính sự nghiệp và các tổ chức tôn giáo chủ yếu phục vụ công tác quản lý, người sử dụng đất không có nhu cầu sử dụng GCN;  khi nhận GCN người sử dụng đất phải nộp các khoản phí, lệ phí cấp quyền sử dụng đất theo quy định (khoảng 300.000 đồng/GCN) do vậy mặc dù Sở TN&MT đã thông báo nhiều lần nhưng nhiều người sử dụng đất đã được cấp GCN vẫn không đến nhận giấy chứng nhận. Ðối với GCN của các tổ chức kinh tế còn tồn đọng chủ yếu do các đơn vị chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Ðối với GCN thuộc thẩm quyền UBND cấp huyện cấp, tồn đọng chủ yếu do: Người sử dụng đất chưa kê khai thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính khi cấp GCN; một số trường hợp cấp đổi GCN, nhưng hiện tại GCN gốc vẫn đang thế chấp tại ngân hàng. Hơn nữa, trong quá trình triển khai thực hiện cấp GCN vừa qua được thực hiện đồng loạt, số lượng được cấp rất lớn; các đơn vị liên quan chưa hoàn thiện thủ tục (luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính, sao, quét GCN…).

Trước thực trạng đó, Sở TN&MT đã tham mưu, tổ chức thực hiện các nội dung cụ thể như: Ðối với GCN của các tổ chức, tiếp tục thông báo cho người được cấp GCN đến nhận. Ðối với GCN đã cấp của hộ gia đình cá nhân, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ xem xét miễn, hoặc cho phép ghi nợ tiền lệ phí trước bạ đối với trường hợp cấp GCN lần đầu do ông cha để lại tuy nhiên hiện nay Chính phủ không cho phép miễn hoặc ghi nợ, người sử dụng đất phải nộp lệ phí trước bạ theo quy định.

Phối hợp với Cục Thuế tỉnh và các ngành có liên quan sửa đổi ban hành hướng dẫn liên ngành về việc luân chuyển hồ sơ thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất để thống nhất thực hiện trên địa bàn toàn tỉnh. Tập trung đôn đốc chỉ đạo phòng TN&MT, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất phối hợp với đơn vị liên quan thông báo hướng dẫn cho người sử dụng đất bổ sung giấy tờ liên quan (GCNQSDÐ đã cấp, quyết định giao đất, cho thuê đất…), kê khai thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định; thực hiện việc sao, quét GCN để lưu trữ theo quy định và tổ chức trao ngay GCN cho người sử dụng đất đối với những trường hợp không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc sau khi người sử dụng đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định. Chỉ đạo văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất tiếp tục thông báo, vận động các trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận đến làm thủ tục cấp GCN.

PV: Xin cảm ơn ông.

Minh Nguyệt

(Thực hiện)