Là thôn rộng nhất của xã Thái Sơn (Thái Thụy), được hình thành từ 3 xóm với 82,1 ha diện tích canh tác, có truyền thống thâm canh lúa nước và trồng cây vụ đông, tuy nhiên do sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, cộng với chất đất kém (1/3 diện tích canh tác úng, trũng, độ phèn cao) nên thu nhập của người dân thôn Hoài Hữu còn bấp bênh. Xác định việc tổ chức tập trung sản xuất trên cánh đồng mẫu sẽ giúp người nông dân giảm được chi phí, nâng cao thu nhập, Ban chi ủy, Chi bộ thôn Hoài Hữu đã phát huy vai trò lãnh đạo, thực sự là hạt nhân đoàn kết nhân dân chung tay xây dựng thành công cánh đồng mẫu.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vũ Xuân Hoằng, Bí thư Chi bộ thôn khẳng định, yếu tố then chốt quyết định thành công quá trình xây dựng mô hình cánh đồng mẫu của Hoài Hữu chính là sự đúng, trúng trong nghị quyết của Chi bộ; sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của cấp ủy, chính quyền trong tuyên truyền, vận động nhân dân cũng như trong quá trình tổ chức thực hiện gắn với trách nhiệm của đảng viên, đoàn viên, hội viên và toàn thể nhân dân.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, ngay sau khi địa phương hoàn thành việc dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, đầu năm 2012, tiếp thu đề án sản xuất về cơ cấu giống cây trồng mới tiềm năng năng suất cao, chất lượng tốt, hướng tới sản xuất quy mô lớn trên cánh đồng mẫu, Ban chi ủy, Chi bộ thôn Hoài Hữu đã sớm triển khai họp bàn khoanh vùng trồng cây vụ đông và vùng cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích là 55 ha, ưu tiên vùng chân vàn cao. Sau khi xác định nội dung, Ban chi ủy đưa ra thảo luận tại cuộc họp Chi bộ thôn. Hầu hết các đảng viên trong Chi bộ đều thống nhất cao với nội dung của đề án, làm cơ sở để sau đó Chi bộ ra nghị quyết lãnh đạo thực hiện xây dựng cánh đồng mẫu.

Thực hiện nghị quyết của Chi bộ, Ban chi ủy đã phân công các đoàn thể tích cực tuyên truyền đến hội viên, đoàn viên, tổ chức hội nghị lấy ý kiến để nhân dân bàn bạc, thảo luận trên tinh thần tập trung dân chủ. Do làm tốt công tác tuyên truyền và phát huy được quyền làm chủ của người dân nên việc xây dựng cánh đồng mẫu được nhân dân trong thôn đồng tình ủng hộ. Cơ cấu giống lúa vụ mùa năm 2012 ngoài các giống truyền thống như Q5, BC15, Hương thơm, Bắc thơm…, Hoài Hữu còn tiếp nhận giống lúa RVT do Trung tâm Khảo nghiệm Khuyến nông Khuyến ngư Thái Bình đầu tư. Ðây là loại giống mới có tiềm năng năng suất cao, gạo ngon, có thể xuất khẩu.

Tuy nhiên, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đề án sản xuất trên cánh đồng mẫu, Hoài Hữu cũng gặp không ít khó khăn: nhiều xã viên e ngại giống lúa RVT là giống mới, nếu cấy tập trung trên diện tích lớn lỡ mất mùa thì người dân sẽ trắng tay; tư tưởng muốn xen canh một số giống lúa khác; việc ứng dụng công nghệ mới (gieo sạ, gieo vãi, gieo bằng khay) ở 2 vụ trong năm còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu…

Xác định rõ khó khăn, cấp ủy, chính quyền, ban quản trị hợp tác xã (HTX), các đoàn thể đã tích cực tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức, tổ chức họp thôn, họp tổ tự quản, phân tích, đưa ra nhiều mô hình sản xuất hàng hóa điển hình ở một số địa phương, đồng thời mời cán bộ về tập huấn, hướng dẫn quy trình canh tác cho nông dân, nhờ vậy đã củng cố thêm lòng tin của nhân dân. Các gia đình có ruộng trong vùng quy hoạch đều đăng ký tham gia, tiếp nhận 100% số giống đã được đầu tư như RVT ở vụ mùa năm 2012, giống ÐS1 ở vụ xuân năm 2013. Bước vào giai đoạn gieo trồng, HTX phối hợp với thôn thống nhất lịch làm đất, gieo mạ, ngày xuống giống, mời cán bộ kỹ thuật xuống tận ruộng hướng dẫn bà con cách sạ hàng, gieo vãi và trực tiếp giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.

Dù là vụ sản xuất đầu tiên nhưng cánh đồng mẫu đã khẳng định ưu thế vượt trội. Toàn bộ diện tích được gieo sạ cùng thời điểm, cùng chủng loại giống và quy trình chăm sóc đồng đều nên lúa cứng cây, đẻ khỏe, hạn chế được sâu bệnh, chín vàng đều. Cấy giống RVT và ÐS1, nông dân chỉ cần phun thuốc trừ sâu 2 lần để trừ sâu cuốn lá và rầy, nhàn hơn nhiều so với các giống mẫn cảm khác. Không chỉ cho chất lượng gạo ngon, RVT và ÐS1 còn cho năng suất cao: vụ mùa năm 2012, tổng diện tích cấy lúa RVT là 70 mẫu cho năng suất 225 kg/sào; vụ xuân năm 2013, giống lúa ÐS1 được trồng trên diện tích 73 mẫu, năng suất bình quân đạt 240 kg/sào; vụ mùa năm 2013 năng suất tiếp tục được giữ vững.

Một trong những yếu tố quan trọng góp phần duy trì thành công mô hình cánh đồng mẫu đó là việc tìm được đầu ra ổn định cho sản phẩm. Theo đồng chí Bí thư Chi bộ thôn, toàn bộ sản phẩm lúa RVT, ÐS1 của thôn được Công ty Hương Cúc thu mua. Trong năm đầu, Công ty cung cấp giống cho bà con nông dân, đầu tư phân vi sinh, thuốc diệt cỏ… Khi bà con thu hoạch lúa, Công ty đến mua tươi ngay tại đầu bờ rồi chuyển về nhà máy để sấy và chế biến. Tìm hiểu về giá cả, bà con nơi đây ai cũng phấn khởi bởi doanh nghiệp thu mua với giá khá cao, trung bình 1 sào lúa bán tươi người dân thu về khoảng 1,8 triệu đồng. Không những thu được lợi nhuận cao mà bà con còn bớt được khâu phơi thóc vô cùng vất vả, đời sống từ đó được cải thiện nhiều.

Có mặt trên cánh đồng mẫu thôn Hoài Hữu khi bà con đang tập trung chăm sóc lúa xuân, chúng tôi nhận rõ nét phấn khởi, rạng ngời trên gương mặt của người nông dân. Có thể thấy rằng, hiệu quả mô hình cánh đồng mẫu đem lại đã và đang góp phần thắt chặt hơn sợi dây gắn bó người nông dân với đất lúa.

Ðào Quyên