Theo các cơ quan chức năng của Việt Nam, đến ngày 16/5, Trung Quốc vẫn duy trì sự hiện diện của các tàu quân sự, hải cảnh, hải giám, hải tuần, ngư chính, tàu cá vỏ sắt, các tàu dịch vụ cùng sự hỗ trợ của nhiều máy bay tại khu vực xung quanh giàn khoan HD-981.  Trong suốt những ngày qua, khi các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam hết sức kiềm chế thì ngược lại, phía Trung Quốc tiếp tục có những hành động hung hăng đưa tàu, máy bay đến uy hiếp, liều lĩnh và manh động vây ép, đâm va, thậm chí dùng vòi rồng có công suất lớn nhằm vào các tàu công vụ của Việt Nam thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương. Mặc dù lực lượng tàu bảo vệ giàn khoan HD-981 của Trung Quốc luôn duy trì gấp 2 - 3 lần số tàu của ta, song các lực lượng Việt Nam vẫn bám trụ kiên cường, dũng cảm, bình tĩnh trên thực địa, tiếp cận phản đối, kết hợp nhiều biện pháp kiên quyết ngăn cản, làm chậm tiến độ triển khai giàn khoan của phía Trung Quốc.

Tiếp tục các biện pháp đấu tranh ngoại giao kiên quyết, chiều 15/5, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Tại cuộc điện đàm, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh một lần nữa bày tỏ kiên quyết phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan HD-981 và các tàu đang xâm phạm trái phép vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam; nhấn mạnh hành động này của phía Trung Quốc đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tin cậy giữa hai nước và tình cảm của nhân dân Việt Nam; trái với thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước và các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa hai nước, vi phạm luật pháp quốc tế, đi ngược lại tinh thần Tuyên bố về cách ứng xử của các bên tại Biển Đông.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định, Việt Nam đã hết sức kiềm chế và thể hiện thiện chí, đã cử Thứ trưởng Ngoại giao Hồ Xuân Sơn sang Bắc Kinh trao đổi thẳng thắn với phía Trung Quốc. Phó Thủ tướng đề nghị phía Trung Quốc suy nghĩ nghiêm túc và có phản hồi tích cực về các yêu cầu của Việt Nam.

 Bản đồ vị trí giàn khoan HD-981 của Trung Quốc cho thấy giàn khoan hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền của Việt Nam.

Về việc vừa qua xuất hiện hành vi manh động, phá hoại cơ sở sản xuất của cả Việt Nam và các nhà đầu tư nước ngoài, chống người thi hành công vụ tại một số địa phương của Việt Nam, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định đây là các hành vi vi phạm pháp luật của một số cá nhân lợi dụng tình hình để gây rối, làm mất trật tự, an ninh và an toàn xã hội. Phó Thủ tướng nhấn mạnh Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ đạo kịp thời và sát sao, Chính phủ Việt Nam đã và đang áp dụng các biện pháp kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm minh theo đúng pháp luật đối với các hành vi kích động, vi phạm pháp luật.

Phó Thủ tướng cũng khẳng định Việt Nam sẽ làm hết mình để tạo mọi thuận lợi và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cá nhân, doanh nghiệp và các cơ quan nước ngoài tại Việt Nam, bao gồm cả người và các doanh nghiệp Trung Quốc, theo đúng quy định của pháp luật và các cam kết quốc tế của Việt Nam. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng hai nước tiếp tục duy trì liên hệ chặt chẽ để kịp thời giải quyết các công việc liên quan.

Cũng trong ngày 15/5, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho biết: Trước sự việc Trung Quốc đã ngang nhiên đưa giàn khoan nước sâu HD-981 cùng nhiều tàu vũ trang, tàu và máy bay quân sự hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam, hạ đặt trái phép giàn khoan này tại vị trí nằm hoàn toàn bên trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được xác định theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, Việt Nam đã và đang kiên trì đối thoại, tiến hành giao thiệp nghiêm túc với Trung Quốc ở nhiều cấp độ, dưới nhiều hình thức, phản đối mạnh mẽ hành vi sai trái của phía Trung Quốc và nỗ lực giải quyết bất đồng giữa hai nước.

Đáp lại giao thiệp và thiện chí của Việt Nam, Trung Quốc tiếp tục duy trì và mở rộng hoạt động sai trái, điều thêm nhiều tàu và máy bay đến khu vực nói trên. Việt Nam kiên trì, quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đất nước, kiên quyết yêu cầu Trung Quốc phải rút giàn khoan, các tàu và máy bay ra khỏi khu vực. Ðồng thời, Việt Nam thể hiện hết sức kiềm chế với phương châm phản đối việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Tàu Hải cảnh của Trung Quốc áp sát tàu Cảnh sát biển của Việt Nam.

Trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết vụ việc giàn khoan Hải Dương-981 ảnh hưởng như thế nào đến các hoạt động hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc trong khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình khẳng định: "Chúng tôi khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị và đối tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc nhưng cũng cho rằng quan hệ hai bên chỉ có thể phát triển tốt đẹp trên cơ sở tôn trọng quyền lợi chính đáng của nhau cũng như thực sự thiện chí trong việc cùng nhau xử lý các bất đồng. Rõ ràng các hành động của phía Trung Quốc đã ảnh hưởng đến sự tin cậy chính trị, các mặt hợp tác giữa hai nước và làm tổn thương tình cảm của người dân Việt Nam. Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn cố gắng duy trì các hoạt động hợp tác bình thường vì lợi ích của nhân dân hai nước".

Những việc làm sai trái và lời lẽ ngang ngược của phía Trung Quốc đã lộ rõ ý đồ từng bước độc chiếm Biển Đông, hiện thực hóa yêu sách "đường lưỡi bò", bành trướng, bá quyền trong khu vực và thế giới.

Thực hiện bằng được quyết tâm giữ gìn sự toàn vẹn của lãnh thổ, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, Đảng và Nhà nước ta đã ứng phó một cách kiên quyết, bền bỉ, linh hoạt, tuân thủ luật pháp quốc tế; đồng thời tiếp tục chủ động, kiên trì đẩy mạnh đồng bộ đấu tranh trên thực địa, đấu tranh ngoại giao, công tác thông tin tuyên truyền và đấu tranh dư luận, tranh thủ cao nhất sự ủng hộ quốc tế đối với chủ quyền lãnh thổ của ta, lập trường chính nghĩa của ta. Song, hơn lúc nào hết, cùng với đấu tranh ngoại giao, thì việc tăng cường khối đoàn kết, sự đồng thuận nhất trí trong Đảng và trong nhân dân có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo vệ chủ quyền, môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước cũng như duy trì cục diện quan hệ với Trung Quốc.

Quang Minh
(Tổng hợp)

* Đại tá Phạm Phú An, nguyên Phó Chỉ huy trưởng Chính trị - Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: Trung Quốc đã làm giảm niềm tin với thế giới

Việc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Đó là sự vi phạm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (Trung Quốc là thành viên), đồng thời vi phạm thỏa thuận với các nước ASEAN trong Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Rõ ràng hành động của Trung Quốc đã bất chấp luật pháp quốc tế, biểu hiện nguy hiểm của chủ nghĩa bành trướng, là cách hành xử của nước lớn muốn áp đặt yêu sách với nước khác. Việc làm này không chỉ vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam mà còn ảnh hưởng lớn tới an ninh khu vực và tự do hàng hải quốc tế.

Chúng ta đang sống trong thế giới văn minh, các nước đều có trách nhiệm tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng những thỏa thuận đã ký kết với nước khác. Chính vì vậy, hành động ngang ngược của Trung Quốc không chỉ có người dân Việt Nam lên án mà rất nhiều nước trên thế giới lên tiếng phản đối. Thậm chí ngay các học giả và người dân Trung Quốc cũng không đồng tình với việc làm của chính quyền nước họ.

Qua đây Trung Quốc đã làm giảm niềm tin với thế giới, họ không thể không cảnh giác trước các động thái của Trung Quốc.

* Ông Nguyễn Văn Hán, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh: Trung Quốc tạo tiền lệ ứng xử nguy hiểm với thế giới 

Qua theo dõi các phương tiện thông tin đại chúng, lực lượng cựu chiến binh (CCB) rất bất bình trước thái độ hung hăng, ngang ngược của Trung Quốc khi hạ đặt giàn khoan trái phép nằm sâu trong thềm lục địa của Việt Nam. Đây là hành động tạo tiền lệ ứng xử nguy hiểm theo kiểu "cá lớn nuốt cá bé", ỷ thế nước mạnh, đặt lợi ích quốc gia lên trên luật pháp quốc tế.

Ngay sau khi xảy ra sự việc, Hội CCB tỉnh đã chủ động nắm tình hình và chỉ đạo các cấp hội làm tốt một số việc: Tuyên truyền cho các thế hệ CCB hiểu rõ âm mưu, việc làm sai trái của Trung Quốc; động viên các thế hệ CCB bằng tiếng nói chính nghĩa cùng nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế lên tiếng phản đối mạnh mẽ hành động xâm lược chủ quyền của Trung Quốc; xây dựng lòng tin về những đối sách, ứng xử của Đảng và Nhà nước ta trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo; đấu tranh phản bác những quan điểm, tư tưởng cực đoan, quá khích, tự phát.

* Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đức Hạnh, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam tỉnh, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh: Vững tin chiến thắng thuộc về chính nghĩa 

Trong sự nghiệp cách mạng của mình, Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ to lớn của Trung Quốc. Sự giúp đỡ chí tình của Đảng, Chính phủ, nhân dân Trung Quốc đã góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam. Điều này đã xây đắp  mối quan hệ hữu nghị, tình nghĩa gắn bó giữa hai quốc gia anh em Trung Quốc - Việt Nam.

Đặc biệt, trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hồi tháng 10/2013 vừa  kết thúc chưa lâu, đại diện hai nước cũng nhất trí thực hiện tốt "Chương trình hành động triển khai Quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc" càng làm cho nhân dân Việt Nam tin tưởng và đặt nhiều tình cảm tốt đẹp vào mối quan hệ hữu nghị Trung Quốc – Việt Nam.

Qua theo dõi về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 trên vùng thềm lục địa của Việt Nam, là một cựu chiến binh từng tham gia công tác lãnh đạo trong quân đội, tôi rất lấy làm tiếc và ngạc nhiên về cung cách xử sự của Trung Quốc.

Đến thời điểm hiện tại, giới lãnh đạo Trung Quốc chưa có phản ứng gì về việc chỉ đạo rút lui khỏi vùng lãnh thổ trên biển Việt Nam chứng tỏ rõ đây là một hành động có chủ đích, thể hiện quá rõ mưu đồ xâm chiếm của Trung Quốc đối với vùng biển của Việt Nam. Việc làm của Trung Quốc đang phớt lờ và bất chấp nguyên tắc, đạo lý, lẽ phải thông thường cũng như truyền thống gắn bó, tình cảm của nhân dân hai nước láng giềng. Tuy nhiên, tôi và nhân dân Việt Nam đều tin tưởng sự chiến thắng sẽ luôn thuộc về chính nghĩa.

* Ông Nguyễn Bá Côn, nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy: Trung Quốc cần hành động để lấy lại niềm tin với Việt Nam và thế giới 

Việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD-981 trên vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam là vi phạm hết sức nghiêm trọng không chỉ gây nên sự phản ứng bất bình trong nhân dân Việt Nam mà dư luận thế giới và ngay cả nhân dân Trung Quốc cũng không đồng tình với việc làm này của Trung Quốc.

Việt Nam có đầy đủ chứng cứ lịch sử và pháp lý khẳng định quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam. Bản thân Trung Quốc cũng đã ký kết với ASEAN tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông, ký cam kết với Việt Nam trong các cuộc hội nghị cấp cao giữa lãnh đạo hai nước. Việc làm của Trung Quốc đã hoàn toàn trái với pháp lý, đạo lý và những điều đã cam kết của mình.

Nhân dân Việt Nam luôn tôn trọng và giữ gìn tình cảm, mối quan hệ truyền thống tốt đẹp với Trung Quốc. Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam luôn biết ơn Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc đã hỗ trợ, giúp đỡ tích cực cho Việt Nam trong các cuộc kháng chiến chống đế quốc, làm nên những chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử. Sự giúp đỡ chí tình đó nhân dân Việt Nam không bao giờ quên.

Sau các cuộc chiến tranh trường kỳ gian khổ, hơn ai hết, mọi người dân Việt Nam đều khát vọng được sống trong hòa bình và luôn mong muốn được làm bạn, làm đối tác tin cậy với tất cả các quốc gia trên thế giới.

Việc làm của Trung Quốc đang hoàn  toàn đi ngược lại tuyên bố chung của Đảng, Chính phủ hai nước, đi ngược lại tuyên bố chung với khu vực và thế giới. Toàn Đảng, toàn dân Việt Nam mong muốn chính quyền Trung quốc chấm dứt ngay các sai phạm, ngồi vào bàn đàm phán để góp phần củng cố và lấy lại niềm tin đối với nhân dân Việt Nam và nhân dân thế giới.

* Ông Vũ Văn Cối, nguyên Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh: Tình cảm gắn bó "Núi liền núi, sông liền sông" cần được gìn giữ

Mối quan hệ truyền thống, tình cảm gắn bó thân thiết “núi liền núi, sông liền sông, chung một Biển Đông” của Việt Nam và Trung Quốc đã được xây dựng và vun đắp từ nhiều đời nay. Nhân dân Việt Nam đã luôn coi nhân dân Trung Quốc là anh em, là láng giềng hữu hảo. Vùng biển Trung Quốc đang hạ đặt giàn khoan hoàn toàn là vùng lãnh thổ của Việt Nam, không phải là vùng tranh chấp. Việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 trên vùng biển của Việt Nam không những đang vi phạm luật pháp quốc tế, đi ngược lại với tuyên bố chung của hai quốc gia, tuyên bố chung của khu vực mà còn làm ảnh hưởng đến tình cảm gắn bó của hai quốc gia, hai dân tộc. Không phải chỉ có những người cựu chiến binh đã đi qua đạn bom khốc liệt như chúng tôi mà nhân dân Việt Nam đều bất bình trước việc làm và cách ứng xử của Trung Quốc.

Người Việt Nam có truyền thống yêu hòa bình, đã trải qua chiến tranh càng hiểu rõ giá trị của hòa bình nên việc giải quyết vụ việc giàn khoan bằng giải pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển 1982, các cam kết và tuyên bố chung của hai bên và khu vực là mục tiêu mà nhân dân Việt Nam mong muốn được thực hiện.

Nếu Trung Quốc tiếp tục có những hành động leo thang, gây hấn trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam, nhân dân Việt Nam sẵn sàng đứng lên bảo vệ chủ quyền Tổ quốc thiêng liêng của mình như đã từng làm trong những giai đoạn lịch sử đã qua.