Ý kiến của người vừa trở về từ vùng dịch

Lượng người nhiễm virus Ebola ở Tây Phi có dấu hiệu tăng đáng kể trong một vài tuần tới. Ðó là nhận định của Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC). TS. Tom Frieden, Giám đốc CDC, người vừa trở về Mỹ từ vùng dịch bùng phát khẳng định: “Tình hình ngày càng tồi tệ. Tôi dự đoán mọi thứ sẽ xấu đi trong vài tuần tới. Các ca nhiễm virus Ebola sẽ tăng lên”.

Nơi bùng phát dịch Ebola hiện nay, gồm Guinea, Sierra Leone và Liberia, được ghi nhận là lớn nhất trong lịch sử. Theo WHO, dịch Ebola bùng phát hiện nay đạt mức độ lớn nhất trong vòng 40 năm qua, đã cướp đi sinh mạng của hơn 2.400 người trong số gần 5.000 người nhiễm.

Ông Frieden cho biết mặc dù các nhân viên y tế đã biết cách ngăn ngừa sự lan rộng của virus Ebola, rất cần những hành động bức thiết nhằm chấm dứt vùng dịch bùng phát. Chuyên gia y tế này khẳng định: “Thách thức hiện nay là số ca nhiễm ngày càng tăng và không thể kiểm soát được nơi bùng phát dịch bệnh. Virus lây lan ở tốc độ nhanh và đó là lý do chúng ta cần hành động khẩn trương. Khu vực Tây Phi rất cần hỗ trợ nguồn lực, đặc biệt là nhân viên y tế và các nhân viên cứu hộ khẩn cấp”.

Tại một cơ sở điều trị mà Frieden tới, nhiều bệnh nhân nằm la liệt dưới đất do không đủ giường điều trị. Tại một số khu vực khác, các nhóm nhân viên y tế phải tiến hành chôn các xác chết mới được phát hiện với tỷ lệ tăng ngày càng nhiều. Vị chuyên gia y tế này bộc bạch: “Tôi không thể mô tả được nhu cầu cấp thiết đến mức nào để kiểm soát tình hình ở đây”.

CDC đang lựa chọn các chuyên gia có thể làm việc tại khu vực dịch bùng phát trong thời gian dài do họ có thể mang lại hiệu quả tức thì trong suốt quá trình điều trị các bệnh nhân nhiễm virus Ebola.

Ông Frieden cho rằng chiến dịch chống virus Ebola không chỉ là mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia chịu ảnh hưởng bởi “Ðây không chỉ là vấn đề của riêng Tây Phi và cả châu Phi. Ðây là vấn đề của thế giới và thế giới cần hành động ngay lập tức. Ðiều quan trọng là nếu dịch càng tiếp diễn thì nguy cơ lan sang các khu vực mới là điều hiển nhiên”.

Chuyên gia y tế này cũng nhận định có rất ít cơ hội cho virus Ebola biến đổi và lây lan nhanh dù không phải là không có khả năng xảy ra điều này và nếu dịch càng kéo dài thì khả năng lây lan càng nhanh. Cho đến nay, các nhân viên y tế chưa có bằng chứng xác thực cho thấy virus Ebola biến đổi.

Frieden cho biết ông không cảm thấy nguy hiểm khi đến thăm các trung tâm điều trị bệnh nhân nhiễm virus Ebola do “đã mặc quần áo bảo hộ khi đến thăm các trung tâm điều trị của Tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF)”. Ðồng thời, Frieden cảnh báo nguy cơ lây lan rất cao do các nhân viên y tế khó có thể nhận biết được bệnh nhân nhiễm virus Ebola. Ðiều đặc biệt là các triệu chứng ban đầu của bệnh dịch này cũng tương tự như sốt xuất huyết. Do đó, các nhân viên y tế phải cương quyết xét nghiệm đối với những bệnh nhân có dấu hiệu trên nếu họ có dấu hiệu nhiễm virus Ebola cho tới khi có kết quả xét nghiệm.

Tuy nhiên, chuyên gia y tế có thâm niên này cũng không tỏ ra bi quan khi dịch bùng phát bởi “Nếu chúng ta cùng hợp lực, các vùng dịch bùng phát sẽ bị dập tắt”.

Bài học kinh nghiệm của các nhà nghiên cứu

Trước tình hình dịch bệnh do virus Ebola có chiều hướng tăng lên, các chuyên gia Ian Kerridge và Lyn Gilbert thuộc Ðại học Sydney (Úc) đều đưa ra các bài học kinh nghiệm mà thế giới cần phải nghiền ngẫm:

Ðầu tiên là duy trì và chú trọng chiến lược y tế cộng đồng để kiểm soát dịch bệnh. Bên cạnh đó là cung cấp cho các nước bị ảnh hưởng của dịch bệnh các hỗ trợ ngắn hạn và dài hạn về cơ sở hạ tầng để có thể hợp tác với cộng đồng cùng phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh ở nơi bùng phát.

Thứ hai, cần chấp nhận thực tế: chúng ta phải đối mặt với sự lây nhiễm và giảm thiểu phạm vi hoạt động của chúng. Ðây là điều WHO đã làm bằng cách nhanh chóng theo dõi diễn biến dịch đồng thời cung cấp thuốc men và vaccine.

Tiếp theo là đánh giá các tiêu chuẩn địa phương và khoa học đối với các thiết kế thử nghiệm học để nâng cao khả năng cơ động trong đối đầu với các tình huống khẩn cấp của dịch bệnh lây nhiễm. Ðiều này có thể thực hiện bằng cách nhận và đưa vào sử dụng thuốc và vaccine thử nghiệm ngay khi dịch bùng phát nhằm đẩy nhanh việc sử dụng các phương pháp điều trị mới mà không gây ảnh hưởng tới sự an toàn của cộng đồng.

Bài học cuối cùng nhưng cực kỳ quan trọng để đánh giá các điều kiện chính trị xã hội và kinh tế đã tạo điều kiện cho dịch bùng phát. Khả năng dịch bùng phát do virus Ebola và các loại virus khác lây lan từ động vật sang người tăng do con người bị sức ép từ đói nghèo, thiếu nguồn dinh dưỡng (được cung cấp từ thịt thú rừng), chủ nghĩa tư bản toàn cầu và các chính sách thị trường tự do kiểu mới. Chính điều này đã biến các nơi bùng phát trở nên nguy hiểm và là môi trường sinh sống của các loại virus. Ðồng thời, cần xem xét những chính sách và chiến lược thay thế như các loại thuế và kinh tế thị trường mới đồng thời với mục tiêu sức khỏe cộng đồng, tổng hợp sức mạnh trí tuệ để phát triển thuốc men và vaccine hỗ trợ, thực hiện các cách tiếp cận khác nhau đối với khoa học và tài trợ khoa học. Ðây chính là vấn đề cần quan tâm tại nơi dịch bệnh bùng phát thường xuyên được lặp đi lặp lại.

Theo nhandan.com.vn