Quảng cáo là hoạt động truyền thông phi trực tiếp giữa người với người nhằm giới thiệu đến công chúng thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, đơn vị sản xuất kinh doanh hoặc các ý tưởng... Qua đó thuyết phục, gây tác động đến hành vi, thói quen, thị hiếu của người nhận thông tin và phần lớn có mục đích sinh lợi. Có nhiều phương tiện để thực hiện quảng cáo như báo chí, trang thông tin điện tử, tổ chức sự kiện, triển lãm, phương tiện giao thông, màn hình chuyên quảng cáo... Trong đó, phương tiện chi phí thấp, hiệu quả cao thường được sử dụng là bảng quảng cáo, băng rôn, biển hiệu, hộp đèn... Ðây là loại phương tiện chủ yếu vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo.

Chỉ cần dạo một vòng qua những tuyến phố chính của thành phố Thái Bình, chưa nói đến thủ tục cấp phép, kích cỡ, nội dung... mà chỉ xét đến hình thức, vị trí đã thấy rõ sự “láo nháo” của các loại quảng cáo. “Khổ chủ” đầu tiên phải kể đến là các hộp tôn đựng công tơ điện, các trạm biến áp, tủ phân phối điện được đặt ven đường với “thượng vàng, hạ cám” các loại thông tin được viết, in, dán. Chúng tôi đã khảo sát gần 1km trên tuyến phố Nguyễn Ðình Chính, một tuyến phố mới của Thành phố, 23/24 hộp có quảng cáo, hộp duy nhất không có bởi chủ hộ mới quét sơn lại do mất mỹ quan căn hộ của gia đình họ.

Cùng ở tầm “thấp” với các hộp tôn điện, vô số biển hiệu được đặt trên phần vỉa hè dành cho người đi bộ, chẳng những gây mất mỹ quan đường phố còn vi phạm quy định về an toàn giao thông. Cá biệt có những biển hiệu còn được chôn cố định ngay trên vỉa hè.

Không chịu thua kém “tầm thấp”, quảng cáo ở “tầm trung” cũng “trăm hoa đua nở” trên các cột điện và bờ tường. Nào là tuyển sinh, nhận dạy thêm, khuyến mãi; rồi thì vá xe, khoan cắt bê tông, xử lý mối mọt, chống thấm dột, hút bể phốt... Tất cả như một “màng bảo vệ” quấn quanh các cột điện, phủ kín các bờ tường ở tất cả những địa điểm thuận tiện truyền tải thông tin.

Cột điện trên phố Lý Bôn

Ngay đầu phố Trần Hưng Ðạo, cơ quan chức năng đã gắn biển tuyên truyền, khuyến cáo “Tuyến phố văn minh, không quảng cáo trái phép” nhưng do đặc thù đây là tuyến phố sầm uất trong kinh doanh thương mại, dịch vụ nên  việc quảng cáo, treo biển hiệu của nhiều cơ sở, hộ gia đình không đúng quy định. Ngay khi chúng tôi đang khảo sát trên tuyến đường này, để chuẩn bị ngày khai trương, một cơ  sở đã sử dụng cây xanh và cột điện treo 1 băng rôn ngang và 6 băng rôn đứng.

Chung số phận với cột điện, những cây xanh gánh cả “tầm trung - cao”. Phố nào chẳng có cây và cây trở thành cột tiện ích để treo biển hiệu, băng rôn quảng cáo. Một cây thì sử dụng treo bảng hiệu, băng rôn dọc; hai cây liền nhau thì treo băng rôn ngang. Nhẹ thì biển quảng cáo được dùng dây buộc vào cành, còn nặng thì đóng đinh, gá sắt vào thẳng thân cây.

Luật Quảng cáo số 16/2012/QH13 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, Kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 21/6/2012 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2013 đã quy định rõ tại Ðiều 27 và Ðiều 34 về quảng cáo trên bảng quảng cáo, băng rôn, biển hiệu của tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ðồng thời, Ðiều 51, Nghị định số 158/2013/NÐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định: “Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng” và “Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội...”.

Nhu cầu quảng cáo, giới thiệu hàng hóa, dịch vụ của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoàn toàn chính đáng song không thể "hồn nhiên" phớt lờ quy định Luật Quảng cáo. Ðã đến lúc không chỉ dừng ở tuyên truyền, vận động mà lực lượng chức năng cần quyết liệt hơn nữa trong kiểm tra và xử lý vi phạm. Chỉ có như vậy mới bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, diện mạo văn minh của phố phường.

Phan Anh – Minh Đức