Thời gian gần đây, nông thôn Thái Bình đang chịu tác động sâu sắc của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tình trạng khí thải, nước thải, rác thải đang là vấn đề bức xúc trong nhân dân; chất lượng các nguồn nước bị suy giảm, đất đai nhiều nơi bị thoái hóa, ô nhiễm, bị xâm nhập mặn; cân bằng sinh thái và đa dạng sinh học đang bị đe dọa; mỗi năm có hàng chục nghìn tấn rơm, rạ, sản phẩm phụ nông nghiệp sau thu hoạch, vỏ thuốc bảo vệ thực vật... gây ảnh hưởng đến môi trường sống, thoái hóa đất; tai nạn giao thông do việc đốt rơm, rạ của nhân dân, nhiều cơ sở còn vứt rơm, rạ xuống kênh, mương làm cản trở dòng chảy, gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng xấu đến nuôi trồng thủy hải sản và chất lượng nước sinh hoạt...

Nguyên nhân của tình trạng trên trước hết là do nhận thức chưa đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là công tác truyền thông nâng cao nhận thức về môi trường hiệu quả chưa cao; chưa biến nhận thức, trách nhiệm thành hành động cụ thể của toàn xã hội; sự phối hợp chưa chặt chẽ, hoạt động nhân rộng các mô hình điểm còn hạn chế…

Để góp phần bảo vệ môi trường, Liên minh HTX tỉnh đã tích cực tuyên truyền, phổ biến Luật Bảo vệ môi trường, Nghị định số 18/2015/NĐ-CP, Nghị định số 19/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường cũng như quy hoạch, kế hoạch bảo vệ môi trường của tỉnh, cụ thể hóa tiêu chí về môi trường trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Tăng cường tuyên truyền đối với các HTX thành viên để giúp cơ sở nhận thức rõ trách nhiệm và tự giác thực hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường; vận động cán bộ, thành viên, hội viên, xã viên phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, hưởng ứng tết trồng cây vào dịp đầu năm, phong trào thủy lợi nội đồng vào dịp cuối năm… Xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường ở các HTX, công ty, xí nghiệp là thành viên của Liên minh. Thực hiện tốt kế hoạch truyền thông “Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường”, chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” hàng năm theo từng chủ đề. Qua công tác tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên, xã viên và người lao động về công tác bảo vệ tài nguyên, khai thác và sử dụng bền vững tài nguyên.

Tổ chức các phong trào thi đua bảo vệ môi trường: “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Lao động sáng tạo gắn với bảo vệ môi trường”, “Bảo vệ môi trường với xây dựng nền nông nghiệp sạch, bền vững”, “Xây dựng cơ quan xanh, sạch, đẹp”… trong hệ thống Liên minh. Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Công ty Cổ phần Sinh học Hà Nội xây dựng mô hình điểm, chọn HTX DVNN Bình Định (Kiến Xương), HTX DVNN Trọng Quan (Đông Hưng) làm điểm về xử lý rơm, rạ, phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch, thu gom rác thải sinh hoạt, xử lý rác hữu cơ thành phân bón hữu cơ vi sinh bằng chế phẩm fito-biomix. Mô hình này đang được nhân rộng trên địa bàn tỉnh. Tuyên truyền, giáo dục vận động xã viên, nhất là các HTX DVNN trong việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, thu gom tập trung bao bì thuốc bảo vệ thực vật, chất thải sau thu hoạch để xử lý theo quy định. Tránh lạm dụng hóa chất độc hại đối với hàng nông sản thực phẩm gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người tiêu dùng.

Các HTX tham gia xây dựng hương ước, quy ước làng, xã về thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, xây dựng và áp dụng tiêu chí bảo vệ môi trường trong công tác thi đua, khen thưởng hàng năm của thôn, xã. Hàng tháng, các HTX phối hợp với các đoàn thể tổ chức ngày vệ sinh môi trường sạch đường làng, ngõ xóm, khu phố; tổ chức hàng trăm câu lạc bộ, tổ thu gom rác thải nhằm nâng cao nhận thức cho các HTX, doanh nghiệp, làng nghề và người dân về tính bức thiết của môi trường sống hiện nay, đề cao ý thức tự giác bảo vệ môi trường sinh thái, giảm thiểu ô nhiễm, ngăn chặn và xử lý nghiêm những cơ sở, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng. Biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực vào công tác bảo vệ môi trường. Tổ chức tham quan, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tập huấn, hội thảo khoa học về bảo vệ môi trường nhằm nâng cao kiến thức cho mọi người.

Để không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng nông thôn mới phát triển bền vững, thời gian tới, các HTX cần tích cực hơn nữa trong việc xử lý rác thải nông nghiệp, nông thôn; vận động thành viên, xã viên và người lao động tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để phân loại rác thải tại nhà và đồng ruộng để có biện pháp xử lý đạt hiệu quả kinh tế cao, bền vững.

Lưu Thị Chỉ
(Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh)