Hơn 10 năm sống chung với ô nhiễm

Sinh sống tại tổ 4, xã Phú Xuân (thành phố Thái Bình) từ năm 1972, hình ảnh con sông Bạch trong ký ức của bà Đỗ Thị Xuân là một con sông nước trong xanh bốn mùa, người dân sống hai bên bờ sông vẫn sử dụng nước sông trong sinh hoạt hàng ngày và sản xuất. Thế nhưng, hơn 10 năm nay, dòng sông trong xanh ấy dần từng ngày chuyển sang màu đen và bốc mùi hôi thối khó chịu, khiến cuộc sống của những hộ dân ở khu vực này bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Theo nhiều người dân ở đây, kể từ khi nước sông Bạch bị biến thành màu đen thì người dân phải chịu rất nhiều ảnh hưởng, nhất là về sức khỏe. Phần lớn các hộ dân đều có người bị nhiễm bệnh về đường ruột, đường hô hấp. Để minh chứng, ông Trần Xuân Hân, Bí thư Chi bộ tổ 4 chỉ cho chúng tôi xem một điểm xả nước thải từ Khu công nghiệp (KCN) Phúc Khánh ở ngay trước cửa nhà ông, nước đen và sủi bọt trắng xóa. Quan sát những đường mương thoát nước từ khu công nghiệp ra sông thì phần lớn đều được phủ một lớp bùn dày đặc, mùi hôi nồng nặc.

Cùng đồng chí Hoàng Văn Biền, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Xuân, chúng tôi đến tổ 2, xã Phú Xuân để "mục sở thị" dòng sông mà bấy lâu luôn là đề tài "nóng" ở mỗi kỳ tiếp xúc cử tri tại thành phố Thái Bình. Đúng như phản ánh của người dân, con sông Đoan Túc chảy qua địa phận tổ 2 với chiều dài hơn 300m trông như một con kênh nhỏ nước đen kịt. Song hành cùng sự tồn tại của dòng sông, nhà của các hộ dân sinh sống hai bên bờ sông luôn trong tình trạng "cửa đóng then cài" bởi "nếu mở cửa thì không thể nào chịu nổi mùi hôi bốc lên từ con sông đen đặc bùn trước cửa nhà" - ông Phạm Anh Thơm bức xúc. 24/24 giờ đóng cửa, vậy mà mùi hôi từ con sông vẫn len lỏi vào từng bữa ăn, giấc ngủ, vào trong từng hơi thở của người dân sống ở khu vực này hơn 10 năm nay. Hiện nay, con sông này đang được tiến hành cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước (đoạn từ đường Trần Phú đến sông Bạch tại cầu Mùa) nên nhiều đoạn sông bị chặn, nước có màu đen và bốc mùi hôi thối. Ngoài ra, một số đoạn sông còn có luyn, dầu thải làm cho nguồn nước thêm đen đặc, nhiều váng dầu mỡ. Theo phản ánh của người dân địa phương, luyn, dầu là do sông tiếp nhận nước thải từ một số công ty trong Cụm công nghiệp Phong Phú cùng hai KCN Phúc Khánh và Nguyễn Đức Cảnh chưa đấu nối hoặc chưa đấu nối hoàn toàn vào trạm xử lý nước thải tập trung của KCN mà xả thẳng ra sông.

Theo Ban Quản lý các KCN tỉnh, lượng nước thải của KCN Phúc Khánh khoảng 7.980m³/ngày đêm, của KCN Nguyễn Đức Cảnh khoảng 1.850m³/ngày đêm. Hiện nay, KCN Phúc Khánh đã đầu tư xây dựng 3 trạm xử lý nước thải với tổng công suất 8.800m³/ngày đêm; KCN Nguyễn Đức Cảnh xây dựng hệ thống thu gom và trạm xử lý nước thải tập trung với sông suất thiết kế 4.560m³/ngày đêm. Trạm đã chính thức đi vào hoạt động từ năm 2011, có nhiệm vụ thu gom, xử lý toàn bộ nước thải KCN Nguyễn Đức Cảnh, một phần KCN Phúc Khánh và Cụm công nghiệp Phong Phú đạt tiêu chuẩn trước khi xả thải vào sông Bạch. Tuy vậy, do việc xử lý nước thải không đơn giản cộng với tình trạng trốn tránh việc xử lý nước thải của một số doanh nghiệp nhằm tiết kiệm chi phí nên nước thải chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa đạt tiêu chuẩn vẫn được xả thẳng ra các kênh mương, sông ngòi gây ô nhiễm môi trường trầm trọng.

(còn nữa)

Phan Lợi - Mai Thư