Hoạt động và phát triển gần 25 năm qua, các lò vôi ở khu cầu Nghìn đã góp phần tạo việc làm và mang lại thu nhập khá ổn định cho nhiều lao động trong vùng. Tuy nhiên, sự phát triển của các lò vôi cũng đi kèm với tình trạng ô nhiễm môi trường. Ông Phạm Đức Thuận, Chủ tịch UBND thị trấn An Bài cho biết: Hiện tại, khu vực cầu Nghìn có 30 hộ sản xuất vôi kết hợp kinh doanh vật liệu xây dựng với tổng cộng 64 lò (hơn 115 ống lò) có công suất khác nhau, sản lượng trung bình từ 8 - 10 tấn/lò/ngày. Tất cả đều là loại lò vôi thủ công liên hoàn. Đặc biệt, trong số các lò vôi này có 25 lò của 15 hộ sản xuất nằm trong đất khu dân cư và hành lang bảo vệ cầu, quốc lộ 10, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của người dân địa phương.

Theo kết quả điều tra, phân tích và đánh giá của cơ quan chức năng năm 2012, không khí tại khu vực cầu Nghìn vượt mức chuẩn cho phép từ 1,03 - 1,5 lần và chỉ xảy ra cục bộ tại một số thời điểm nhất định trong ngày. Song theo kết quả quan trắc tại các lò vôi vào tháng 8/2015 của Sở Tài nguyên và Môi trường, chỉ số bụi tại khu vực này đã vượt mức quy định từ 1,6 - 1,8 lần; chỉ số CO vượt từ 4,0 - 4,2 lần; mẫu không khí xung quanh tại cả vị trí đầu và cuối hướng gió chỉ số bụi vượt từ 1,97 - 3,17 lần. Hệ lụy từ các lò vôi đã ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như sức khỏe của người dân sống quanh khu vực này. Mặt khác, tất cả các lò vôi tại khu vực cầu Nghìn đều là lò vôi thủ công nên theo Quyết định số 507/QĐ-BXD của Bộ Xây dựng về phê duyệt quy hoạch phát triển công nghiệp vôi đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 thì việc xóa bỏ lò vôi thủ công là cần thiết.

Vẫn biết xóa bỏ các lò vôi thủ công là cần thiết song theo chính quyền thị trấn An Bài, hiện đang có hơn 1.600 lao động tham gia sản xuất tại các lò vôi, trong đó lao động của thị trấn chiếm 2/3; thu nhập bình quân của lao động tại đây đạt 3,5 - 4 triệu đồng/người/tháng. Tổng thu nhập của 64 lò vôi ước đạt 175 - 235 tỷ đồng/năm, bình quân 2,8 - 3,6 tỷ đồng/lò/năm. Tổng vốn đầu tư ước trên 182 tỷ đồng. Do đó, để xóa bỏ các lò vôi này cần giải quyết nhiều vấn đề, nhất là việc hỗ trợ tháo dỡ lò vôi hay tìm ngành nghề kinh doanh khác để thay thế nghề làm vôi... Bà Nguyễn Thị Tuyết (thị trấn An Bài) bày tỏ: Thu nhập chính của gia đình tôi chủ yếu từ lò vôi, trung bình mỗi tháng được gần 14 triệu đồng. Nếu phải thực hiện chủ trương xóa bỏ lò vôi, chúng tôi rất lo vì chưa tìm được việc làm gì khác để có thu nhập phục vụ cuộc sống.

Thực hiện Quyết định số 507 của Bộ Xây dựng và chỉ đạo của UBND tỉnh, thời gian gần đây, chính quyền huyện Quỳnh Phụ và thị trấn An Bài đã tiến hành các hoạt động nhằm giảm ô nhiễm môi trường tại khu vực cầu Nghìn. Địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân nhận thức đúng chủ trương của Nhà nước, của tỉnh và tăng cường nắm bắt tư tưởng của nhân dân. Thị trấn An Bài đã xây dựng đề án xóa bỏ các lò vôi trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt, đồng thời đang tích cực tìm hướng chuyển đổi từ sản xuất vôi sang sản xuất, kinh doanh ngành nghề khác cho người lao động. Ngoài sự vào cuộc của chính quyền huyện Quỳnh Phụ và thị trấn An Bài còn có sự tham gia tích cực của các sở, ngành liên quan như Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Công Thương... nhằm đạt mục tiêu đến năm 2020 sẽ xóa bỏ toàn bộ lò sản xuất vôi tại khu vực cầu Nghìn và chuyển sang sản xuất, kinh doanh ngành nghề khác.

Xóa bỏ các lò vôi thủ công ở khu vực cầu Nghìn là chủ trương đúng, phù hợp với quy hoạch phát triển công nghiệp vôi trong những năm tới. Thế nhưng, làm sao để giải quyết việc làm cho hơn 1.600 lao động tại các lò vôi và các chủ lò vôi sẽ chuyển hướng sang sản xuất, kinh doanh ngành nghề gì để có thu nhập ổn định là vấn đề cần được các cấp, các ngành xem xét, tháo gỡ và cần có một lộ trình thực hiện cụ thể, phù hợp nhằm bảo đảm đời sống cho người lao động.

Mai Thư - Trịnh Cường