Giàu từ vôi

Ông Phạm Đức Thuận, Chủ tịch UBND thị trấn An Bài cho biết: Với vị trí địa lý thuận lợi trong việc vận chuyển, giao thông nên sản xuất vôi ở cầu Nghìn ngày càng phát triển, tạo việc làm, thu nhập cao cho người sản xuất, kinh doanh và người lao động. Từ những lò vôi thủ công ban đầu, đến nay khu vực cầu Nghìn có 64 lò vôi của 30 hộ, tạo việc làm cho hơn 1.600 lao động tại địa phương và các xã lân cận, với thu nhập từ 3,5 - 4 triệu đồng/người/tháng. Tổng thu nhập từ các lò vôi đạt trên 200 tỷ đồng/năm. Nhiều hộ gia đình đã vươn lên làm giàu, trở thành các triệu phú, tỷ phú từ nghề vôi. Gia đình chị Trịnh Thị Liên đã có gần 30 năm gắn bó với nghề nung vôi. Từ chỗ thiếu ăn, cuộc sống nghèo khó nghề nung vôi đã giúp cuộc sống gia đình chị ngày càng ổn định, có “bát ăn, bát để”. Chị Liên cho biết: Năm 2004, gia đình đầu tư xây dựng lò vôi liên hoàn, sản lượng 8 - 10 tấn/ngày. Đến nay, cơ sở sản xuất của gia đình chị đã mở rộng quy mô sản xuất, tạo việc làm cho hơn 30 lao động, với thu nhập 3,5 - 4,5 triệu đồng/người/tháng. Lợi nhuận trung bình đạt trên 300 triệu đồng/năm. Bà Nguyễn Thị Thơm, tổ 2, thị trấn An Bài cho hay: Công việc của bà là nhặt và xúc vôi đổ vào bao, bắt đầu từ 7 giờ 30 phút sáng đến 5 giờ chiều, thu nhập 100.000 đồng/ngày. Mặc dù, biết nghề này độc hại nhưng do đã quá tuổi vào các nhà máy, xí nghiệp nên ngoài những lúc mùa vụ, nếu không làm nghề nung vôi, bà và nhiều người khác không biết làm gì để có thêm thu nhập.

Ô nhiễm môi trường

Cùng với sự phát triển tích cực, tạo việc làm và thu nhập cho người dân thì tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng tăng cao. Theo nhu cầu sử dụng vôi trong nước và phục vụ xuất khẩu, các lò vôi dần tăng lên về số lượng nhưng vẫn hoàn toàn sản xuất theo phương pháp thủ công. Theo quan sát của chúng tôi, toàn bộ nhà cửa, cây cối tại khu vực này đều bị bao bọc bởi một lớp bụi dày đặc; các ngôi nhà luôn trong trạng thái cửa đóng then cài. Nhiều hộ dân đã phải chuyển đi nơi khác vì không chịu được khói bụi, những hộ còn lại đành phải “sống chung với lũ”. Bà Nguyễn Thị Hảo, sống gần khu lò vôi cho biết: Mặc dù ở nông thôn nhưng hầu hết mọi nhà đều then cài cửa đóng, vậy mà bụi vẫn bám dày đặc vào các đồ dùng. Ngày nào cũng quét nhà 2 - 3 lần nhưng vẫn không hết bụi, vì lò vôi hoạt động suốt ngày. Nhiều hộ gia đình tại đây vì không thể chịu được môi trường ô nhiễm nên đã chuyển đi nơi khác sinh sống. Theo kết quả quan trắc môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh trong năm 2015 chỉ số bụi vượt 1,6 - 1,8 lần, chỉ số CO vượt 4 - 4,2 lần so với quy chuẩn theo QCVN 19:2009/BTNMT. Mẫu không khí xung quanh tại khu vực kể cả vị trí đầu và cuối hướng gió chỉ số bụi vượt 1,97 - 3,17 lần.

Lộ trình xóa bỏ lò vôi

Trước thực trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân xung quanh, thực hiện Quyết định số 507 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng và chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND thị trấn An Bài đã xây dựng dự thảo Đề án xóa bỏ lò vôi sản xuất tại khu vực cầu Nghìn. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 xóa bỏ toàn bộ lò vôi, chuyển sang kinh doanh bến bãi, trung chuyển vật liệu xây dựng; sản xuất vật liệu xây dựng không nung; sản xuất công nghiệp và ngành nghề khác. Trong thời gian chờ UBND tỉnh phê duyệt Đề án, các lò vôi vẫn hoạt động. Để hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường, UBND thị trấn An Bài đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tự giác tham gia bảo đảm môi trường, an toàn lao động; chỉ đạo các hộ sản xuất, kinh doanh nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường như dùng tôn, lưới, bạt che chắn khu vực sản xuất, phun nước tưới sân, bãi quanh khu vực lò, khu vực sàng lọc xỉ ngày 4 lần; khi xe xuất bến phải che chắn, đậy phủ bạt kín, chở đúng trọng tải không để rơi vãi vật liệu trên đường. Đội quản lý môi trường khu vực sản xuất lò vôi quét dọn 4 lần/ngày và phun nước 2 lần/ngày. Chị Nguyễn Thị Hậu cho biết: Hiện gia đình có 2 lò vôi, sử dụng trên 30 lao động. Để phát triển sản xuất, kinh doanh chúng tôi đã đầu tư số tiền lớn vào đây từ nguồn vốn tích lũy và vốn vay ngân hàng. Gia đình tôi chấp hành chủ trương xóa bỏ các lò vôi nhưng mong các cấp, các ngành có chính sách hỗ trợ bảo đảm cuộc sống khi chuyển đổi sang hướng sản xuất khác.

Việc xóa bỏ các lò vôi khu vực cầu Nghìn là chủ trương đúng, phù hợp với quy hoạch phát triển công nghiệp, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, do đó cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành và lộ trình cụ thể, với cơ chế chính sách hỗ trợ hợp lý, đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất, kinh doanh và người dân cần nêu cao ý thức chấp hành chủ trương này, góp phần bảo đảm ổn định cuộc sống và tình hình chính trị tại địa phương.

Minh Nguyệt