Theo phản ánh của nhiều gia đình thôn Mỹ Am, từ năm 2002, sau khi trạm cấp nước xã Vũ Hội được xây dựng, cùng với nhân dân trong xã các gia đình trong thôn đã nộp tiền, lắp đường ống, hợp đồng sử dụng nước với HTX Điện năng nước sạch môi trường Vũ Hội. Tuy nhiên, nước sạch dồi dào chỉ có trong khoảng 2 - 3 năm đầu, sau đó chất lượng nước giảm, lượng nước cung cấp cũng ít dần và mất hẳn từ đầu tháng 12/2015 tới nay. Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ nhiệm HTX Điện năng nước sạch môi trường xã Vũ Hội xác nhận: Hiện nay, HTX đang quản lý và khai thác 2 trạm xử lý nước. Theo thiết kế ban đầu, hai trạm cấp nước này có quy mô cấp nước cho khoảng 1.000 hộ. Song số hộ có nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng, đến nay HTX đang thực hiện cấp nước đến 2.800 hộ. Mặc dù đã có nhiều đợt bổ sung máy bơm, đường ống song năng lực cấp nước của trạm đã không đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của nhân dân. Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nước sông Kiến Giang (nước đầu vào của trạm) những năm gần đây đã xuống cấp, dẫn đến chất lượng nước sau xử lý để cung cấp xuống nhân dân cũng chưa đáp ứng được yêu cầu. Riêng tại thôn Mỹ Am, nước ít và mất theo nhận định có thể do hệ thống đường ống về thôn đã bị dập vỡ hoặc bị tắc.

Thiếu nước nhiều năm, mất nước trong 6 tháng nay nên đến mùa hè 2016, nỗi bức xúc vì thiếu nước sinh hoạt, sản xuất của người dân Mỹ Am đã lên đến đỉnh điểm. Nhiều hộ đã nộp đơn kiến nghị lên xã đề nghị xã nhanh chóng có kế hoạch đưa nước về dân. Lão đảng viên 77 tuổi Trần Văn San, thôn Mỹ Am cho biết trước đây một vài năm, bản thân ông đã có nhiều lần trực tiếp lên gặp các đồng chí lãnh đạo xã, chủ nhiệm HTX Điện năng nước sạch kiến nghị, nêu đề xuất cho nhân dân trong thôn song trái với sự nóng lòng mong nước sạch của dân, nước càng ngày càng nhỏ giọt. Từ trước tết Nguyên đán đến nay, nhiều gia đình trong thôn phải mua nước với giá 250.000/xe 3,5 - 3,7 khối.

Ông Trần Văn Trùy, Bí thư Chi bộ thôn Mỹ Am cho biết thôn có hơn 400 hộ với hơn 1.200 nhân khẩu, số hộ đăng ký sử dụng nước của HTX Điện năng nước sạch môi trường Vũ Hội chiếm khoảng 60%. Mặc dù đã có “nước máy” sử dụng song do nguồn nước thất thường khi có, khi không nên hầu hết các gia đình trong thôn phải sử dụng từ nhiều nguồn như nước mưa, nước sông, nước giếng, bản thân gia đình ông hiện cũng đang dùng kết hợp 4 loại nước. Anh Trần Văn Thế, thôn Mỹ Am cho biết, gia đình anh làm nghề sản xuất cốm, quẩy. Song 4 tháng nay, cơ sở sản xuất phải dừng hoạt động vì không có nước. Cùng với gia đình anh, trong thôn còn có 4 gia đình khác sản xuất mặt hàng này, song hầu hết các gia đình đều phải dừng sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng.

Tìm hiểu về vấn đề này, ông Mai Văn Quân, Chủ tịch UBND xã Vũ Hội cho biết chính quyền xã đã nắm rõ tình hình thiếu nước trong sinh hoạt, sản xuất của bà con, từ lâu đã nhận định năng lực cấp nước của HTX Điện năng nước sạch môi trường của xã không còn đáp ứng được yêu cầu nên xã đã có phương án tìm đơn vị cung cấp nước sạch cho nhân dân. Theo yêu cầu của nhân dân và được cấp trên phê duyệt, Công ty Cổ phần Phát triển Thủy Long đã tiến hành lắp đặt đường ống và đầu tháng 5 vừa qua, hai thôn Phú Thứ, Năng Tĩnh đã có nước sạch sử dụng. Từ kết quả này, xã đã có phương án trình cấp trên phê duyệt để thời gian tới toàn xã sẽ hợp đồng sử dụng nước sạch với Công ty Cổ phần Phát triển Thủy Long. Tuy nhiên, vừa qua, số ít hộ dân bên đường 223 (đoạn giáp xã Vũ Chính đến chợ Cọi) đã đề nghị được cung cấp nước từ Công ty Cổ phần Nước sạch Thái Bình. Đến nay có khoảng hơn 60 hộ đã sử dụng nước từ Công ty Cổ phần Nước sạch Thái Bình. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự chuyển hướng của nhân dân thôn Mỹ Am, các hộ gia đình thôn Mỹ Am cũng đề nghị được sử dụng nước từ Công ty Cổ phần Nước sạch Thái Bình vì thế tiến độ cấp nước về Mỹ Am bị chậm hơn so với dự kiến. Để sớm giải quyết nhu cầu nước sạch của nhân dân, xã đã chỉ đạo thôn tổ chức họp nhân dân lấy ý kiến để có định hướng giải quyết. Chiều ngày 28/5, cuộc họp nhân dân thôn Mỹ Am được tổ chức. Tại cuộc họp, 100% đại diện gia đình dự họp thống nhất được sử dụng nước từ Công ty Cổ phần Nước sạch Thái Bình. Cũng theo ông Mai Văn Quân, ngay sau cuộc họp, xã đã nộp biên bản họp lên Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Vũ Thư và có công văn đề nghị các cơ quan cấp trên xem xét, phê duyệt để nhân dân thôn Mỹ Am sớm có nước sạch sử dụng.

Xã Vũ Hội có 9 thôn, dân số hơn 11.000 người. Qua tìm hiểu về việc sử dụng nước sạch trong nhân dân tại xã Vũ Hội, tình trạng thiếu nước hoặc đang phải sử dụng nước chưa bảo đảm chất lượng trong sinh hoạt, sản xuất không chỉ có ở thôn Mỹ Am. Mục tiêu của tỉnh đặt ra là đến hết năm 2015, 100% xã trong tỉnh cơ bản có nước sạch sử dụng. Là một địa phương liền kề, cách trung tâm thành phố chưa đến 5km song nhân dân phải chịu cảnh thiếu nước, sử dụng nước chưa bảo đảm chất lượng trong nhiều năm qua là câu chuyện đáng buồn về công tác định hướng và lãnh đạo tại địa phương. Hơn thế, Vũ Hội là xã nghề và đặc biệt hơn còn là xã nghề sản xuất thực phẩm bún bánh, một nghề sản xuất cần nước sạch, đây lại là câu chuyện đáng lo ngại về bảo đảm an toàn thực phẩm, một vấn đề thời sự xã hội nóng hiện nay. Như vậy, câu chuyện thiếu nước sạch ở Vũ Hội đã không dừng lại ở chuyện nước sạch. Không chỉ có ở Vũ Hội, việc chậm trễ, dùng dằng trong đưa nước sạch về dân đang xuất hiện ở không ít địa phương như ở xã Đông Quang (huyện Đông Hưng) như Báo Thái Bình đã phản ánh là một ví dụ. Thời gian qua, tỉnh ta đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nghiệp và các thành phần kinh tế tham gia đầu tư kinh doanh nước sạch, từng bước hình thành thị trường kinh doanh nước sạch trên địa bàn. Điều này không chỉ nhằm thực hiện mục tiêu tăng tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch mà còn nhằm chống độc quyền, nâng chất lượng dịch vụ cung cấp nước. Song trong cuộc cạnh tranh về thị phần cung ứng nước, người dân đang bị rơi vào giữa một bên là doanh nghiệp, một bên là chính quyền địa phương. Cần làm gì để người dân không trở thành “nằm giữa mất phần chăn”.

Trần Hương - Nguyễn Cường