Theo ông Nguyễn Hồng Chuyên, Chủ tịch UBND huyện Hưng Hà, Chủ nhiệm đề tài: Giữa thực hiện dân chủ ở cấp xã và xây dựng nông thôn mới có mối liên hệ mật thiết với nhau. Thực hiện nghiêm túc dân chủ ở cấp xã là điều kiện tiên quyết để tạo bầu không khí phấn khởi, tin tưởng, đạt được sự đồng thuận giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong việc triển khai xây dựng nông thôn mới. Ngược lại, những thành công và kết quả cụ thể từ phong trào xây dựng nông thôn mới lại tạo nền tảng vững chắc để việc thực hiện dân chủ ở cấp xã tiếp tục đi vào chiều sâu và thực chết, góp phần phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Vì vậy, từ việc nghiên cứu lý luận, qua khảo sát, đánh giá thực trạng, nguyên nhân… từ đó đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh việc thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Bình trong thời gian tới là một vấn đề có tầm quan trọng và mang tính cấp thiết. Đó là lý do chúng tôi chọn vấn đề: Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Để làm rõ hai mệnh đề: Lý luận và thực tiễn, báo cáo trình bày tại Hội thảo đặt ra 6 phần gồm: Vai trò của việc thực hiện dân chủ ở cấp xã đối với công cuộc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Phần này đề cập 4 nội dung: Thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - văn hóa – xã hội trên địa bàn nông thôn; phát triển sản xuất nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người dân nông thôn. Đối với việc mở rộng dân chủ, bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Hoạt động của các cấp ủy Đảng chính quyền cấp xã trong quá trình xây dựng đề án và tổ chức thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Đối với công tác giữ vững an ninh, chính trị trật tự an toàn xã hội trên địa bàn nông thôn Thái Bình. Phần thứ hai là: Thực trạng thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Bình và nguyên nhân. Phần ba: Một số bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn thực hiện dân chủ ở cấp xã, phục vụ xây dựng NTM. Phần bốn: Giải pháp tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng chính quyền trong việc đẩy mạnh thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng NTM. Phần năm: Giải pháp phát huy vai trò nồng cốt của đội ngũ cán bộ, công chức, đảng viên trong quá trình thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng NTM trên địa bàn. Phần sáu: Giải pháp nâng cao nhận thức, sự tham gia chủ động, tích cực hơn nữa của các tầng lớp nhân dân trong việc thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng NTM.

Theo đồng chí Nguyễn Đức Nhạ, Ủy viên BTV, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy đánh giá thì đề tài nghiên cứu là bước đột phá chưa đâu có, chưa đâu làm trong lộ trình xây dựng nông thôn mới. Vừa đáp ứng yêu cầu lý luận về xây dựng nông thôn mới vừa có tính thực tiễn về thực hiện quy chế dân chủ trong tiến trình xây dựng nông thôn mới. Ông cho rằng, giải pháp nâng cao nhận thức, tham gia chủ động tích cực, giữ vị trí then chốt và chỉ có nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân thì công cuộc xây dựng NTM mới thành công, bảo đảm tiến độ thời gian và hiệu quả thiết thực.

Ông Vũ Đức Hạnh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện, đánh giá cao tính thực thi của đề tài. Nếu triển khai thực hiện tốt những nội dung trên đây cũng có nghĩa là góp phần nâng cao tính tích cực chính trị - xã hội của nhân dân địa phương, giúp họ chủ động tự giác thực hiện các quyền dân chủ, phát huy vai trò làm chủ trong mọi hoạt động của chính quyền cấp xã cũng như trong công cuộc xây dựng NTM ở Thái Bình. Đó cũng chính là mục tiêu của việc thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ công cuộc xây dựng NTM trên địa bàn.

Đại diện MTTQ các huyện Kiến Xương, Đông Hưng bày tỏ sự đồng thuận cao với vấn đề đặt ra của đề tài khoa học và thấy sự cần thiết có cuộc hội thảo để vừa tuyên truyền, vừa bổ sung để nội dung đề án hoàn thiện. Bí thư Đảng ủy xã Hồng Minh, xã Cộng Hòa cho rằng: Quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới ở địa phương tuy đã đạt được nhiều thành công bước đầu. xã Hồng Minh (một trong 8 xã làm điểm của tỉnh) đã hoàn thành 14/19 tiêu chí… nhưng lý luận dân chủ trong xây dựng nông thôn mới vẫn là chưa có nhiều, có lúc, có nơi làm “mò mẫm”, dựa vào ý chí của Đảng và sức mạnh của lòng dân là chủ yếu. Còn vấn đề thực tiễn thực hiện dân chủ trong xây dựng NTM thì mới chỉ dựa trên nguyên tắc dân chủ ở cơ sở chứ chưa có những vấn đề vừa lý luận, vừa thực tiễn về thực hiện dân chủ trong thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng NTM. Thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - văn hóa xã hội trên địa bàn nông thôn. Góp phần mở rộng dân chủ; Đổi mới hoạt động của các cấp ủy, chính quyền cấp xã trong quá trình xây dựng quy hoạch, đề án và tổ chức thực hiện; Góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự ATXH. Công tác thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ xây dựng NTM đạt những kết quả, nguyên nhân và hạn chế. Từ thực tiễn thực hiện dân chủ ở cấp xã phục vụ công cuộc xây dựng NTM, có bài học kinh nghiệm. Đối với giải pháp tăng cường sự lãnh đạo, yêu cầu cần thực hiện tốt 4 nội dung.

Phát biểu tại hội thảo, PGS-TS Nguyễn Thanh Thảo - Học viện Hành chính Quốc gia cho rằng: công tác chuẩn bị công phu, khoa học, các ý kiến tham luận là khá sâu sắc, hàm chứa nhiều vốn thực tiễn xây dựng NTM.

Phát biểu kết luận hội thảo, ông Nguyễn Hồng Chuyên đánh giá cao các ý kiến thẳng thắn nêu tại hội thảo và khẳng định đã đạt được trên 9 vấn đề: Thực hiện dân chủ ở cấp xã và xây dựng nông thôn mới là 2 lĩnh vực hoạt động hết sức quan trọng, có mối liên hệ mật thiết với nhau. Công cuộc xây dựng NTM trên phạm vi cả nước nói chung và Thái Bình nói riêng đã và đang được triển khai thực hiện chủ yếu dựa trên cơ sở thực tiễn và kinh nghiệm thực tế, vừa làm vừa tổng kết mặt lý luận, nghĩa là vấn đề lý luận về xây dựng NTM ở ta hiện nay còn nhiều khoảng trống cần được triển khai nghiên cứu. Để thực hiện thành công mục tiêu chương trình xây dựng NTM cần chú trọng vận dụng các nguyên tắc, cơ chế thực hiện phong phú. Cần nâng cấp đề tài khoa học ở cấp độ cao hơn.

Bài, ảnh: Phạm Viết Thanh