“Không phải hỏi tên tuổi gì cả, số điện thoại đây, cứ A lô tôi sẽ phục vụ từ A tới Z, từ làm đất, gieo sạ hàng, gặt, tiến tới là có cả máy cấy đấy nhé…”, một chủ máy làm đất nói. Chỉ là câu hỏi tình cờ với một chủ máy đang cặm cụi lau chùi lại chiếc máy cày ở nhà ven đường thuộc xã Đông Đô (Hưng Hà) để chuẩn bị phục vụ cho làm đất vụ xuân, nhưng đã phần nào thấy rõ hiệu quả từ các cơ chế chính sách hỗ trợ của tỉnh về sản xuất nông nghiệp trong những năm qua.

Ông Hoàng Đình Toàn, Phó trưởng Phòng Cơ khí – Chi cục phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp & PTNT) cho biết: Năm 2008, toàn tỉnh mới có 3 máy gặt đập liên hợp và 5 máy cày hạng trung, với các cơ chế chính sách hỗ trợ của tỉnh đến nay đã có 480 máy làm đất công suất 24 CV trở lên, 620 máy gặt đập liên hợp, 21 máy gieo sạ lúa, 1.650 công cụ gieo sạ lúa, 22 máy gieo đậu tương…; tổng số tiền được tỉnh hỗ trợ trên 68 tỷ đồng.

Những năm gần đây, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, thực hiện luân canh 3-4 vụ/ năm, do đó khoảng cách thời gian giữa các vụ rất ngắn. Trong khi đó, lực lượng lao động nông nghiệp đang chuyển mạnh sang các lĩnh vực công nghiệp, thương mại, nhất là việc chuyển dịch cơ cấu lao động theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới, vì vậy tình trạng thiếu lao động làm nông nghiệp diễn ra phổ biến ở các địa phương. Cơ chế chính sách hỗ trợ mua máy phục vụ sản xuất nông nghiệp từ năm 2008 trở lại đây của UBND tỉnh không chỉ giải quyết được tình trạng thiếu lao động mà còn gắn kết mùa vụ một cách hài hòa, kịp thời; đặc biệt là nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích so với làm thủ công gấp nhiều lần. Cụ thể, Quyết định số 1643/QĐ-UBND của UBND tỉnh quy định: Hỗ trợ máy làm đất đa năng 50% đơn giá máy có công suất từ 25 CV trở lên (đã điều chỉnh lại hỗ trợ máy từ 24 CV trở lên); hỗ trợ 50% đơn giá máy gặt đập liên hợp, có công suất từ 40 CV trở lên… Cơ chế hỗ trợ này đã góp phần không nhỏ gia tăng nhanh các đầu máy làm đất, gặt, gieo hạt… giúp cho các khâu thu hoạch, làm đất, gieo trồng được đẩy nhanh tiến độ, do đó diện tích cây vụ đông đã tăng lên 35.000 ha đến trên 40.000 ha.

Ông Vũ Văn Hạnh, Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Hưng Hà cho biết: Trước đây, các hộ dân chủ yếu mua máy cày tay nên khi gặp bất lợi về thời tiết, quỹ thời vụ gấp rút thì việc gắn kết mùa vụ rất khó khăn. Sau khi có cơ chế hỗ trợ, cả huyện có 30 máy cày công suất 24 CV trở lên, 44 máy gặt đập liên hợp và rải hàng…đã đáp ứng cơ bản được yêu cầu của lịch thời vụ. Ông Nguyễn Văn Hải, thôn Hòa, xã Hòa Tiến (Hưng Hà) cho biết: Tôi vừa mua 1 máy cày công suất 26 CV, với giá 72 triệu đồng, được tỉnh hỗ trợ 36 triệu đồng. Trước kia dùng máy cày tay một vụ làm tối đa chỉ được 30-35 mẫu, với máy cày cỡ lớn này dự kiến sẽ làm được khoảng 80 mẫu đất/ vụ. Không chỉ đẩy nhanh được tiến độ mùa vụ, giải quyết tình trạng thiếu lao động, bà con nông dân còn tiết kiệm được hàng chục triệu đồng/ ha nếu thực hiện đồng bộ cơ giới hóa các khâu sản xuất. Cụ thể, một máy gặt đập liên hợp, với 5 lao động sẽ thu hoạch được 10 mẫu lúa/ ngày bảo đảm tất cả các khâu từ cắt, tuốt tới làm sạch. Cũng bằng ấy diện tích nhưng thực hiện gặt thủ công phải cần tới 100 lao động, trong khi đó lúa vẫn chưa được tuốt.

Đặc biệt, mới đây UBND tỉnh đã có Quyết định số 2768/QĐ-UBND hỗ trợ thêm máy cấy, với định mức là 40 triệu đồng/ máy mới do Nhật Bản sản xuất. Theo tính toán của các xã đã đưa máy cấy vào làm, 1 máy cấy 4 hàng chỉ mất 10 phút/ sào; đồng thời tiền công gieo mạ khay, công cấy và thóc giống chỉ mất trên 175.000 đồng/ sào. Trong khi đó gieo mạ dược cấy bằng tay và tiền thóc giống sẽ mất gần 350.000 đồng/ sào, 1 lao động cấy 1 sào phải mất 1 ngày. Ngoài ra, cấy mạ khay bằng máy sẽ chủ động được thời vụ, mạ non sinh trưởng khỏe, hình thành dảnh hữu hiệu sớm, đòng to, số hạt trên bông cao, do đó năng suất cao hơn cấy bằng tay khoảng 30 kg thóc/ sào. Nếu tính từ khâu làm đất, cấy, gặt, gieo sạ, người nông dân sẽ giảm được rất nhiều chi phí. Cụ thể, gặt bằng máy giảm chi phí 2.160.000 – 2.700.000 đồng/ ha, gieo sạ giảm chi phí 2.700.000 – 3.240.000 đồng/ ha, làm đất bằng máy cày đa năng giảm chi phí trên 2.000.000 đồng/ ha. Bên cạnh đó, năng suất cây trồng sẽ tăng khoảng 10 - 15%. Như vậy, so với quy trình sản xuất thủ công, quy trình sản xuất bằng máy và các công cụ sẽ mang lại nguồn lợi gần 15 triệu đồng/ha canh tác.

Ngoài cơ chế chính sách hỗ trợ mua máy phục vụ sản xuất, UBND tỉnh còn hỗ trợ xây dựng kho bảo quản nông sản và một số thuốc BVTV, giống cây trồng. Những động thái tích cực của tỉnh thực sự đã đem lại lợi nhuận cho cả người đầu tư làm dịch vụ và nông dân; đồng thời khép kín được các khâu sản xuất.

Bài: Nguyên Bình

Ảnh: Ngọc Trâm