Dự án VLAP được thực hiện nhằm mục tiêu giúp mọi đối tượng tiếp cận thông tin đất đai qua việc phát triển hệ thống quản lý đất đai hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất thực hiện các quyền, nghĩa vụ công dân. Trong đó, người sử dụng đất được thụ hưởng những lợi ích như: Quyền sử dụng đất sau khi thực hiện dự án không bị ảnh hưởng so với trước. Việc đo đạc, lập bản đồ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được thực hiện bằng các phương tiện hiện đại với độ chính xác cao. Người dân được tiếp cận dịch vụ đăng ký đất qua các thủ tục đơn giản, giảm thiểu các chi phí trực tiếp hay gián tiếp. Với thông tin được cập nhật liên tục, các cơ quan quản lý Nhà nước có thể ra quyết định tốt hơn về việc phát triển quỹ đất và các dự án khác. Khi thực hiện các quyền của người sử dụng đất, người dân hoặc tổ chức có thể tìm kiếm thông tin của từng thửa đất như: tên chủ sử dụng đất, chủ sở hữu nhà, diện tích…

Việc được chọn tham gia thực hiện dự án VLAP là cơ hội, là điều kiện thuận lợi để tỉnh hoàn thiện và hiện đại hóa hệ thống quản lý đất đai của địa phương. Sau khi tiếp nhận dự án (2008), Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã xây dựng kế hoạch thực hiện tổng thể cho 5 năm và kế hoạch chi tiết từng năm. UBND tỉnh cũng đã có văn bản cam kết với Bộ TN&MT thực hiện dự án đúng mục tiêu, nội dung, bố trí vốn đối ứng, đồng thời ứng trước kinh phí cần thiết theo yêu cầu của dự án, duy trì và phát triển hệ thống quản lý đất đai hiện đại của dự án tại tỉnh; tập trung hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý đất đai theo quy định pháp luật; chuẩn bị các nguồn lực cần thiết nhằm hoàn thành mục tiêu, nội dung dự án đề ra. Ông Trần Duy Hùng - Trưởng phòng Đo đạc và Bản đồ, Phó Giám đốc ban Quản lý Dự án VLAP, Sở TN&MT cho biết: Dự án VLAP đã đo đạc, xác minh chủ quyền đất cho người dân, giúp họ yên tâm đầu tư, sản xuất trên diện tích đất của mình. Hơn nữa, trước đây, khi chưa có bộ bản đồ địa chính chính quy, nhiều hộ dân đã được giao đất, cấp GCNQSDĐ nhưng hoàn toàn chỉ dựa vào những loại bản đồ như: bản đồ giải thửa, bản đồ địa hình cũ... nên có độ chênh lệch giữa diện tích thực tế và diện tích ghi trên sổ đỏ. Muốn quản lý số đất này cũng không dễ dàng gì do bản đồ địa chính cũ nhiều mảnh rách nát, hư hỏng nặng. Nhiều vụ việc tranh chấp đất đai, xin chỉ giới khoanh vùng của người dân chưa được giải quyết cũng chỉ vì không có bản đồ địa chính chính quy. Giờ đây, với khoa học công nghệ mới như sử dụng ảnh chụp qua vệ tinh, lập bản đồ hoàn toàn bằng công nghệ JPS, nên độ chính xác cao.

Đến hết năm 2012, toàn tỉnh đã cấp 80.538 GCNQSDĐ; trong đó, huyện Kiến Xương 44.283/85.562 GCN, đạt 51,7%, giao cho người sử dụng 14.786 GCN; huyện Quỳnh Phụ  35.615/95.661 GCN, đạt 37,2%, giao cho người sử dụng 1.946 GCN; Thành phố 630/31.093 GCN.

Mặc dù đây là dự án quan trọng, có ý nghĩa thiết thực trong việc góp phần đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ trên địa bàn tỉnh; đồng thời tạo công bằng xã hội, bảo đảm quyền lợi hợp lý của Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đất, phòng chống tham nhũng, lãng phí trong sử dụng đất... nhưng đến nay tiến độ triển khai Dự án VLAP vẫn còn chậm. Nguyên nhân chủ yếu do đất đai vốn là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, trong đó có việc đăng ký, xét duyệt, cấp GCNQSDĐ. Thực trạng nơi cần chưa thể cấp mà nơi cấp dân lại chưa cần đang diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương. Tài liệu lịch sử quản lý về đất đai, đất ở còn nhiều bất cập, vấn đề về lệ phí trước bạ, hạn mức đất ở, không xác định được ranh giới, số liệu hiện trạng và số liệu hồ sơ không trùng khớp. Bên cạnh đó, tình trạng sai phạm, tranh chấp, khiếu kiện về đất đai vẫn còn diễn biến phức tạp; trong khi đó, việc xử lý gặp nhiều khó khăn.

Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Quỳnh Phụ - Bùi Ngọc Mạnh cho biết: Sản phẩm cuối cùng của Dự án VLAP chính là GCN, nhưng việc cấp GCN đến người sử dụng đất đang gặp phải nhiều khó khăn, vướng mắc do dân chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính. Huyện Quỳnh Phụ mới giao cho người sử dụng gần 1.946 GCN, chủ yếu là giấy cấp đổi. Theo cam kết với Ngân hàng Thế giới, đến hết năm 2013, các huyện Kiến Xương, Quỳnh Phụ và Thành phố sẽ phải hoàn thành dự án. Để đạt được kết quả đó, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với đơn vị thi công trong việc đo đạc, lập hồ sơ xét duyệt, ký và giao GCN cho người sử dụng đất. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Đất đai dưới nhiều hình thức để người dân nhận thức rõ trách nhiệm và quyền lợi trong việc đăng ký đất đai, từ đó tự giác làm các thủ tục cấp GCN. Bên cạnh đó cũng cần đơn giản hóa thủ tục về đất đai. Có như vậy người dân mới có thể tiếp cận nhanh nhất với dịch vụ đăng ký đất đai theo một trình tự, thủ tục đơn giản.

Minh Nguyệt