Theo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực đồng bằng Bắc Bộ, Thái Bình chịu ảnh hưởng của bão số 5 với sức gió mạnh nhất đo được ngày 3/8 tại Trạm Khí tượng Vũ Ninh là cấp 6 (lúc 11 giờ 38 phút), giật cấp 8 (lúc11 giờ 45 phút); tại Ba Lạt, gió mạnh nhất cấp 7 (lúc 9 giờ 55 phút), giật cấp 8 (lúc 9 giờ 53 phút). Tổng lượng mưa từ ngày 2 - 3/8, tại Thành phố Thái Bình là 123,9 mm, Kiến Xương 110,5 mm, Tiền Hải 112 mm, Hưng Hà 117 mm, Vũ Thư 101,5 mm, Quỳnh Côi (Quỳnh Phụ) 118 mm, Thái Ninh (Thái Thụy) 144,4 mm.

Mặc dù tâm bão số 5 không đổ bộ trực tiếp vào tỉnh, song qua công tác chuẩn bị ứng phó với bão của Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão (PCLB) tỉnh cho thấy các cấp, ngành, đơn vị, địa phương vào cuộc rất tích cực. Đã có 6 công điện khẩn của Ban Chỉ huy PCLB tỉnh và của Ban Thường vụ Tỉnh ủy gửi ban chỉ huy PCLB các cấp, ngành yêu cầu khẩn trương thực hiện các công việc để ứng phó với bão.

Đồng thời, ngay sáng 2/8, các đồng chí lãnh đạo tỉnh và thành viên Ban Chỉ huy PCLB tỉnh đã đi kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc các sở, ngành, đơn vị, huyện, thành phố chủ động triển khai ứng phó với lũ, bão. Theo đó, việc kêu gọi tàu thuyền đang hoạt động trên biển vào nơi trú ẩn an toàn và nghiêm cấm tàu thuyền ra khơi; tổ chức di dân sống ngoài đê biển và lao động trên các vùng nuôi trồng thủy sản ngoài đê chính được thực hiện khẩn trương, có hiệu quả. Đã kêu gọi 12 phương tiện, với 67 lao động đánh bắt xa bờ vào neo đậu an toàn tại Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa và nước bạn Trung Quốc; kêu gọi, hướng dẫn 1.312 tàu thuyền, với 4.721 lao động đang hoạt động tại khu vực ven biển vào nơi neo đậu, tránh trú bão an toàn…

Bên cạnh đó, việc kiểm tra, rà soát toàn bộ hệ thống đê sông, đê biển được thực hiện nghiêm túc, những công trình không bảo đảm an toàn trong lũ, bão đã huy động nhân lực, vật tư, phương tiện để tu bổ, củng cố. Điển hình như huyện Thái Thụy đã huy động 30 lao động, 3 máy xúc, 7 ô tô để xử lý khẩn cấp mái đê cửa sông Hóa, từ K3+800 đến K5 thuộc xã Thụy Dũng, Thụy Hồng; huy động 3 máy xúc, 5 ô tô, 300 m³ đất và 500 bao tải đất để xử lý tôn cao mặt đê đỉnh cống Vân Am và 3 băng két đê bối xã Hồng Quỳnh…

Điều đáng ghi nhận trong công tác ứng phó với bão số 5 là mặc dù đã xảy ra mưa to đến rất to, song do chủ động phòng lũ, úng từ trước nên việc tiêu nước bảo đảm kịp thời. Ông Nguyễn Hữu Rong, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, Phó trưởng Ban Chỉ huy PCLB tỉnh cho biết: Mặc dù lượng mưa đo được trong ngày 2 và 3/8 là khá lớn, nhưng lúa mùa, cây màu, diện tích nuôi trồng thủy sản cơ bản được bảo đảm an toàn. Để phòng úng có hiệu quả, ngay từ ngày 20/7, ngành Nông nghiệp đã chủ động mở các cống tiêu qua đê, nhất là cống Trà Linh và cống Lân để hạ mực nước trên các trục tiêu của toàn hệ thống xuống mức thấp nhất. Đồng thời, trước khi bão số 5 đổ bộ vào đất liền, hơn 20 trạm bơm tiêu úng lớn qua đê được vận hành liên tục 24/24 giờ; các địa phương đã huy động nhân lực khơi thông dòng chảy, rút nước mặt ruộng, do đó  mực nước trên các trục sông tiêu đều bảo đảm theo yêu cầu.

Cụ thể, 7 giờ ngày 3/8, mực nước trên các trục sông tiêu tại cầu Nguyễn (Đông Hưng) là +0,18 m; cống Trà Linh phía trong đồng là -0,23 m, phía biển -0,27 m; tại Phúc Khánh (Thành phố Thái Bình) +0,72 m; cống Lân phía đồng -0,08 m, phía biển -0,05 m. Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Xí nghiệp KTCTTL Hưng Hà cho biết: Từ tối ngày 1/8 đến 6 giờ 30 phút ngày 4/8, trạm bơm Minh Tân có công suất 64.000 m³/h, trạm bơm Tịnh Xuyên 40.000 m³/h, trạm bơm Hà Thanh 32.000 m³/h đã vận hành liên tục 24/24 giờ. Đến nay, nước trong toàn hệ thống đã được hạ thấp bảo đảm theo yêu cầu, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương chăm sóc, bảo vệ lúa mùa. Ông Đỗ Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên KTCTTL Nam cho biết: Trước khi có thông tin về bão số 5, Công ty đã mở liên tục các cống tiêu lớn, như cống Lân và các cống tiêu ngang qua đê, đồng thời vận hành các máy bơm tiêu úng lớn, do đó toàn hệ thống đã không xảy ra ngập lụt; hiện nay đã ngừng một số trạm bơm tiêu úng, trong 1-2 ngày tới mực nước trong toàn hệ thống sẽ trở lại bình thường.

Tuy nhiên, ngoài những kết quả tích cực trong công tác PCLB, thẳng thắn nhìn nhận lại vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót cần khắc phục. Cụ thể, công tác triển khai, tổ chức thực hiện các phương án, biện pháp PCLB của một số địa phương chưa cụ thể, nhất là công tác di dân sinh sống và nuôi trồng thủy sản ngoài đê chính, ngư dân trên các tàu thuyền tại nơi neo đậu, hộ dân ở trong nhà yếu vào nơi tránh trú an toàn còn chậm so với yêu cầu. Công tác thông tin, báo cáo tình hình triển khai đối phó với lũ, bão của các huyện, thành phố và sở, ngành, đơn vị về Ban Chỉ huy PCLB tỉnh chưa chủ động và không bảo đảm thời gian quy định. Vật tư, phương tiện dự trữ, như đất, bao, cát, đá, rơm rạ, quang gánh… dự phòng tại các trọng điểm đê, kè, cống xung yếu của các huyện, thành phố chưa bảo đảm số lượng theo quy định của Ban Chỉ huy PCLB tỉnh…

* Ông Trần Vũ Lãm, Trưởng phòng Kinh tế, Thành phố Thái Bình: Phòng chống bão cần sự phối hợp tích cực của mỗi người dân
Trong chỉ đạo, điều hành phòng chống bão số 5, Thành phố lên phương án cụ thể và chỉ đạo quyết liệt các địa phương, đơn vị, cơ quan, ban, ngành thực hiện nghiêm túc các phương án và công điện của ban chỉ huy PCLB các cấp. Các thành viên Ban Chỉ huy PCLB Thành phố luôn chủ động xử lý mọi tình huống xảy ra trong quá trình triển khai công tác PCLB. Các cấp, ngành, đơn vị, địa phương đã vào cuộc kịp thời, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nghiêm túc và phân công nhiệm vụ cụ thể rõ ràng.

Tuy nhiên, trong công tác phòng chống bão số 5, một bộ phận người dân vẫn còn chủ quan, chưa đề cao ý thức về phòng ngừa thiên tai, nhất là các hộ dân sống trong khu vực không an toàn: các khu tập thể xuống cấp, hộ dân sống ngoài đê. Qua đây, Thành phố rút ra bài học kinh nghiệm là cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng tới người dân để người dân hiểu rõ, từ đó chủ động và tích cực phối hợp để ứng phó. Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo cần phải quyết liệt, tăng cường công tác kiểm tra, nắm tình hình diễn biến của cơn bão và tại các địa điểm xung yếu, có biện pháp xử lý kịp thời.

* Ông Vũ Trọng Nghĩa, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kiến Xương: Chuẩn bị sớm, đầy đủ mọi mặt là yếu tố quan trọng trong phòng chống bão
Trước khi bão số 5 đổ bộ vào, Ban Chỉ huy PCLB huyện đã yêu cầu các cấp, ngành, địa phương chuẩn bị nhân lực, vật lực, kêu gọi tàu thuyền, di dân ở khu vực nguy hiểm vào vùng an toàn. Ý thức chấp hành của nhân dân tốt, đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của các cấp chính quyền và các đoàn thể cấp xã nên đã hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại của bão. Công tác tiêu úng và giải phóng dòng chảy được triển khai tích cực từ huyện tới các xã, không chỉ ứng phó với cơn bão mà từ đầu vụ đến nay đã thực hiện đúng đề án phòng chống úng của UBND huyện, bố trí lực lượng khơi thông dòng chảy các sông trục chính cấp 1, cấp 2; các xã tích cực nạo vét và khơi thông dòng chảy sông cấp 3 do đó tất cả các tuyến sông bảo đảm thông thoáng, tiêu nước kịp thời khi mưa lũ xảy ra vì vậy không xảy ra tình trạng ngập úng.

Rút kinh nghiệm từ bão số 2, các địa phương đã chủ động chuẩn bị máy phát điện bảo đảm cập nhật liên tục diễn biến cơn bão tới nhân dân trên hệ thống đài truyền thanh phòng khi mất điện. Các đồng chí bí thư, trưởng, phó các thôn đã sát sao, thông báo kịp thời tình hình bão lũ tới từng hộ gia đình. Tuy nhiên, qua bão số 5, các địa phương cần rút kinh nghiệm khâu báo cáo tình hình diễn biến, thiệt hại còn chậm, chưa cập nhật nhanh chóng, kịp thời.

Ông Bùi Gia Khương, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vũ Thư: Tăng cường thời lượng, cung cấp thông tin kịp thời sẽ tạo thế chủ động trong phòng chống bão
Sau khi nhận được công điện khẩn của Ban Chỉ huy PCLB tỉnh về bão số 5, Ban Chỉ huy PCLB huyện Vũ Thư đã họp khẩn cấp, bàn biện pháp ứng phó với cơn bão. Các ngành trong binh chủng tư tưởng, đặc biệt là Đài Truyền thanh huyện tăng thời lượng phát sóng; Phòng Văn hóa – Thông tin tổ chức xe tuyên truyền lưu động về bão số 5. Chỉ đạo đài truyền thanh các xã, thị trấn cứ 1 tiếng phát tin bão một lần để nhân dân chủ động phòng tránh. Các thành viên Ban Chỉ huy PCLB về ngay vị trí được phân công. Tổ chức các đoàn đi kiểm tra công tác phòng chống bão số 5 tại các xã, thị trấn và các cơ quan, đơn vị. Các xã, thị trấn tổ chức lực lượng kiểm tra các sông trục, sông dẫn khơi thông dòng chảy trên mương máng, sông ngòi. Đặc biệt, huyện yêu cầu thành viên Ban Chỉ huy PCLB huyện, xã, các ngành phải thật chủ động và thường trực để chỉ đạo công tác ứng phó với bão số 5, nếu lơ là chủ quan để xảy ra hậu quả, tùy theo mức độ sẽ bị xử lý.

Ngay sau khi bão tan, UBND huyện yêu cầu lực lượng phòng chống lụt bão phải ứng trực nghiêm túc, theo dõi sát diễn biến của hoàn lưu bão trên các phương tiện thông tin đại chúng, không được chủ quan, có những phương án chống ngập úng khi có mưa lớn xảy ra. Do chủ động làm tốt công tác phòng chống úng trước, trong và sau khi bão số 5 đổ bộ nên đến nay toàn bộ 8.300 ha lúa mùa, hơn 1.000 ha cây màu an toàn, phát triển tốt.

Ông Vũ Văn Hạnh, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hưng Hà: Tập trung chăm sóc 375 ha hoa màu bị ảnh hưởng do bão số 5
Do ảnh hưởng của bão số 5, trên địa bàn Hưng Hà đã xảy ra mưa to đến rất to, lượng mưa là 117 mm (ngày 2 - 3/8). Do đó, một số địa phương đã xảy ra ngập úng cục bộ lúa mùa, cây màu; đến ngày 4/8, sau khi nước rút đã có 375 ha cây màu, chủ yếu là ngô mới gieo trồng bị ảnh hưởng.

Trước khi bão số 5 đổ bộ vào đất liền, Hưng Hà đã chỉ đạo các xã, thị trấn và Xí nghiệp KTCTTL Hưng Hà tập trung vận hành các máy bơm tiêu úng, khơi thông dòng chảy, đến nay những diện tích lúa, hoa màu bị ngập úng đã được tiêu thoát nước. Để khôi phục những diện tích cây màu bị ảnh hưởng, các hộ nông dân đã tranh thủ thời tiết khô tạnh để vun xới đất, dựng cây và gẩy đất che hạt, cây mới gieo, trồng và tiến hành chăm bón.

Ông Nguyễn Văn Nhiễm, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Quỳnh Phụ: Chủ động phòng chống úng từ xa cho lúa và hoa màu
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện, từ 7 giờ ngày 1/8 các trạm bơm: Quỳnh Hoa, Đại  Nẫm, Cao Nội đã vận hành tối đa công suất các máy; công nhân tại các trạm bơm phân công lực lượng thay ca thường trực 24/24 giờ để vận hành tiêu nước bảo đảm chống úng cho diện tích lúa mùa, cây màu hè thu và đời sống nhân dân. Đến 16 giờ ngày 4/8 tất cả các trạm bơm trên địa bàn đã ngừng vận hành sau khi mực nước tại các sông đã ở ngưỡng an toàn. Đồng thời chỉ đạo tiêu triệt để qua hệ thống Trà Linh, đóng 15 cống dưới đê sông Luộc, sông Hóa để nước không tràn vào đồng ruộng. Đến nay, cơ bản diện tích lúa mùa, hoa màu của bà con nông dân đã được bảo đảm an toàn.

Ông Nguyễn Văn Chúc, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đông Hưng: Tăng cường kiểm tra đồng ruộng đề phòng sâu bệnh xuất hiện sau bão
Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp với các xã, thị trấn tiếp tục khơi thông dòng chảy trên các sông, trục dẫn, huy động máy bơm tiêu úng mặt ruộng đối với khoảng 10 ha diện tích hoa màu hè thu gồm: dưa ngọt, bí,... ở các xã Đông Phương, Chương Dương, An Châu, Đô Lương, Lô Giang... Các HTX DVNN tăng cường hướng dẫn nông dân kiểm tra đồng ruộng, tiến hành dặm tỉa lại diện tích cây trồng bị ảnh hưởng do bão, kịp thời phát hiện các đối tượng sâu bệnh xuất hiện sau bão, đặc biệt là bệnh bạc lá.

Ông Vũ Văn Sỉu, Trưởng Trạm bơm Hệ (Thái Thụy): Kết hợp tiêu úng cả bằng động lực và trọng lực
Theo báo cáo của Ban Chỉ huy PCLB huyện, đến 15 giờ chiều ngày 4/8, trên địa bàn Thái Thụy không xảy ra thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản không đáng kể. Do chủ động tiêu úng từ trước nên toàn bộ diện tích lúa, hoa màu và đầm nuôi trồng thủy sản của huyện được bảo đảm an toàn. Trạm bơm Hệ đã hoạt động hết công suất bơm phòng úng cho diện tích lúa và hoa màu của 2 huyện Thái Thụy và Quỳnh Phụ. Trạm bơm Hệ nhận lệnh vận hành tiêu úng từ sáng 2/8, 13 công nhân tại trạm thường trực 24/24 giờ thực hiện nhiệm vụ.

Nhờ chủ trương của tỉnh chỉ đạo kết hợp cả tiêu bằng động lực và trọng lực nên dù bão vào, mưa to nhưng mực nước trong hệ thống vẫn tiêu rất nhanh bảo đảm an toàn cho lúa, hoa màu và đời sống dân sinh. Kinh nghiệm rút ra tập trung làm tốt công tác chỉ đạo ứng phó với bão, thường xuyên đi kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức triển khai thực hiện, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động chủ phương tiện tàu thuyền, các hộ nuôi trồng thủy sản, hộ trong diện di dân vào nơi neo đậu, trú ẩn an toàn nên đã khắc phục tư tưởng chủ quan, lơ là của cả cán bộ và người dân địa phương.

Nhóm Phóng viên