Chị Nguyễn Thị Hà (xã Bạch Đằng, huyện Đông Hưng) cho biết, sau hơn 4 năm làm việc tại công ty, vì điều kiện gia đình, tháng 7 năm 2013 chị xin nghỉ việc. Sau khi nghỉ việc, chị đến đăng ký hưởng BHTN tại Trung tâm Giới thiệu việc làm (Sở Lao động - TBXH). Sau khi được hướng dẫn làm hồ sơ và nộp đủ hồ sơ, chị được hẹn trả kết quả. Đúng hẹn, chị đến và được nhận quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) với mức 1.084.300 đồng trong 6 tháng. Chị Hà cho biết, mặc dù số tiền trợ cấp này chỉ bằng 60% mức lương trung bình 6 tháng gần đây song là số tiền đáng quý, giảm bớt khó khăn cho gia đình trong khi chị nghỉ việc, không còn đồng lương hàng tháng. 

Không chỉ có chị Nguyễn Thị Hà, từ khi thực hiện chính sách BHTN, mỗi năm trên địa bàn tỉnh có hàng nghìn người lao động được hưởng TCTN. Báo cáo của Trung tâm Giới thiệu việc làm cho thấy, từ đầu năm đến giữa tháng 7/2013, Trung tâm đã tiếp nhận gần 3.000 hồ sơ đăng ký BHTN, có quyết định cho hơn 2.600 người hưởng TCTN với số tiền chi trả hơn 16 tỷ đồng. Năm 2012, toàn tỉnh có hơn 4.100 người được hưởng TCTN.

Ông Lê Văn Côn, Phó giám đốc Trung tâm Giới thiệu việc làm cho biết, thời gian đầu thực hiện chính sách BHTN gặp nhiều khó khăn cả về phía cơ quan thực hiện chính sách và người được hưởng chính sách. Cán bộ vừa qua tập huấn, quy định, quy trình tiếp nhận hồ sơ chưa thực sự nắm vững. Cơ quan sử dụng lao động và người lao động chưa biết rõ các quy định về BHTN dẫn đến nhiều lúng túng, sai sót trong việc làm hồ sơ và giải quyết chế độ cho đối tượng. Đến nay, những khó khăn trên đã cơ bản được khắc phục, việc thực hiện chế độ BHTN đã đi vào nền nếp. Hai ngành Lao động - TBXH (trực tiếp là Trung tâm Giới thiệu việc làm) và Bảo hiểm xã hội đã có sự phối hợp tích cực trong giải quyết chế độ BHTN cho người lao động với mục tiêu hàng đầu là tạo mọi điều kiện cho người lao động được hưởng tối đa các quyền lợi thuộc về họ.

Hiện Trung tâm Giới thiệu việc làm đang bố trí 16 cán bộ chuyên trách về giải quyết BHTN nên có khả năng đáp ứng cơ bản yêu cầu về giải quyết chế độ BHTN trên địa bàn tỉnh. Không chỉ tổ chức tiếp nhận hồ sơ đăng ký BHTN, Trung tâm còn bố trí thêm ba điểm tiếp nhận, hướng dẫn làm hồ sơ BHTN tại Thị trấn Thanh Nê (Kiến Xương), Thị trấn Tiền Hải (Tiền Hải), Thị trấn Diêm Điền (Thái Thụy). Trung tâm thường xuyên nắm bắt tình hình hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, có bất kỳ thông tin về việc giải thể, cắt giảm lao động trong doanh nghiệp đều kịp thời tăng cường cán bộ để hỗ trợ tiếp nhận người lao động đến đăng ký BHTN.

Người lao động đăng ký thủ tục bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Giới thiệu việc làm.

Cũng theo ông Lê Văn Côn, bước sang năm 2013, việc thực hiện chính sách BHTN đã có thêm thuận lợi nhờ sự thay đổi một số quy định về trình tự, thủ tục tham gia BHTN. Nghị định số 127/2008/NĐ-CP ngày 12/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thất nghiệp quy định trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày người lao động mất việc làm, chấm dứt hợp đồng lao động phải đăng ký thất nghiệp; trong vòng 15 ngày kể từ ngày đăng ký thất nghiệp phải nộp hồ sơ hưởng BHTN. Đây là khoảng thời gian ngắn, gây ra một số khó khăn về cả phía cơ quan thực hiện và đối tượng trong quá trình làm thủ tục BHTN.

Ngày 21/11/2012, Chính phủ ban hành Nghị định số 100/2012/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2008/NĐ-CP (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/1/2013) đã quy định tăng thời gian đăng ký BHTN lên 3 tháng thay vì 7 ngày theo quy định cũ. Với quy định mới này đã tạo thêm điều kiện cho người lao động trong hưởng chính sách BHTN.

BHTN là chính sách mới nhằm hỗ trợ người thất nghiệp để thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất thu nhập do thất nghiệp. Được coi là “phao cứu sinh” cho người lao động trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, BHTN ngày càng thể hiện rõ tính ưu việt và cần thiết đối với người lao động. Tuy nhiên, khó khăn trong thực hiện chính sách hiện nay là người lao động và người sử dụng lao động chưa thực sự hiểu hết tầm quan trọng và ý nghĩa của BHTN. Vì vậy, song song với hưởng quyền lợi, việc thực hiện trách nhiệm của người tham gia BHTN và người sử dụng lao động chưa được thực hiện đầy đủ. Vẫn có những người lao động sau khi mất việc, đã tìm được việc làm mới nhưng khai báo không trung thực để hưởng tiền TCTN không đúng quy định.

Đặc biệt, tình trạng nợ đọng BHXH của các doanh nghiệp đã gây nhiều khó khăn với người lao động. Rất nhiều người sau khi nghỉ việc tại nơi làm việc, khi đăng ký BHTN, không được chốt sổ BHXH mới biết đã từ lâu mình không được đóng BHXH và họ bị mất đi các quyền lợi lẽ ra được hưởng. Để chính sách BHTN tiếp tục đi vào cuộc sống, thực sự mang lại ý nghĩa với người lao động, việc thông tin, tuyên truyền nội dụng, quy định về BHTN đến người lao động, người sử dụng lao động là việc quan trọng cần được tiếp tục đẩy mạnh thực hiện.

Bài, ảnh: Trần Thu Hương