Nay trở lại Phương Công, điện không chỉ sáng đều, giá điện hạ nhiều so với trước, không còn tiếng kêu ca. Chẳng riêng ở Phương Công mà nhiều xã vùng sâu, vùng xa, vùng lõm trong tỉnh đang được hưởng thụ quyền lợi do dự án cải tạo điện nông thôn (RE2) của chính phủ mang lại cũng phấn khởi không kém.

Năm 2006, RE2 của chính phủ phê duyệt cho Thái Bình (tạm gọi là giai đoạn I), với tổng giá trị gần 200 tỉ đồng. Trong đó vốn vay của ngân hàng thế giới gần 160 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của nhân dân đóng góp và ngân sách của tỉnh cho vay. Đối với Thái Bình đây là một dự án lớn. Vì vậy tỉnh đã sớm thành lập ban chỉ đạo và một ban quản lý thực hiện dự án, trực thuộc tỉnh, giao cho Sở công thương làm thường trực.

Khó khăn lớn nhất của Thái Bình khi tiếp nhận dự án RE2 là hầu hết hệ thống điện trung, hạ áp của các xã trong tỉnh, xây dựng bằng nguồn vốn của xã và của dân đóng góp từ trước 1995. Do xây dựng không đồng bộ, sử dụng nhiều năm nay xuống cấp nghiêm trọng. Đến bất kể địa phương nào cũng có nhu cầu cải tạo, nâng cấp. Nếu thực hiện trên phạm vi toàn tỉnh phải tốn hàng chục ngàn tỉ đồng. Trong khi dự án được chính phủ phê duyệt chỉ đủ cho 50 xã. Thực hiện quy định công bằng, công khai, minh bạch theo yêu cầu của chính phủ và ngân hàng thế giới (WB), ban chỉ đạo và ban thực hiện dự án phải khảo sát, tổ chức xét chọn những xã "xung yếu' để đưa vào danh sách hưởng thụ RE2.

Như vậy, địa bàn thực hiện dự án sẽ trải ra không gian rộng khó khăn cho việc kiểm tra, giám sát. Khó khăn nữa là cán bộ trong Ban dự án đa số là cán bộ kỹ thuật điện. Tổ chức thực hiện dự án bao gồm nhiều khâu từ thủ tục hành chính đến đấu thầu cung ứng vật liệu (trong đó lại có nhiều gói thầu nhỏ cho từng loại vật tư như dây, đồng hồ, hòm công tơ) đấu thầu thi công từng công trình, giám sát… ngoài ra còn nhiều khó khăn khác nảy sinh về giải phóng mặt bằng, giải ngân tiền đền bù, di chuyển cột điện theo thiết kế mới…

Để hoàn thành nhiệm vụ được giao và đáp ứng các quy định của WB, Ban quản lý thực hiện dự án RE2 Thái Bình đã bồi dưỡng, nghiên cứu, học tập để vượt lên chính mình. Đồng thời ban đã phối hợp chặt chẽ với các ngành của tỉnh như điện lực, Sở kế hoạch đầu tư, các ngân hàng một cách chặt chẽ, phối hợp với các huyện để tạo điều kiện cho Ban quản lý dự án hoạt động, phối hợp với các xã hưởng thụ giải quyết có lý, có tình những khó khăn nảy sinh. Chính vì vậy RE2 tại Thái Bình đáp ứng đúng tiến độ của chính phủ và WB đề ra, đạt chất lượng cao.

Điện sáng đều từ trạm hạ áp đến cuối đường dây, xóa được cảnh "đầu làng, trụ sở sáng, cuối làng tối". Lượng điện năng tổn thất giảm đáng kể từ 25% xuống còn 12%, nhiều địa phương chỉ còn 8%. Những ngày hè 2010 vừa qua, trừ một vài nơi bà con có ý kiến về việc phân phối điện (cắt điện luân phiên chưa công bằng), các địa phương hưởng RE2 giai đoạn I, nhân dân không kêu ca về điện yếu, điện mạnh, có điện lưới thì cả làng, cả xã đều sáng.

Những xã, làng có nghề trước đây thường phải nghỉ ban tối, sau khi RE2 hoàn thành tại địa phương đã có điện tại ngay chạy máy, điện quạt bà con lại tranh thủ làm tăng giờ ngay tại chính nhà mình để tăng thêm thu nhập, góp phần với địa phương nâng tỉ trọng CN - TTCN trong kinh tế của xã, của làng. Phấn khởi hơn là các em học sinh, từ khi điện sáng và đều, các em yên tâm học tập. Các bà mẹ trẻ cũng bớt đi nỗi nhọc nhằn về đêm không phải quạt tay cho con nhỏ.

RE2 hoàn thành đã góp sức với nhiều xã đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh thâm canh lúa. Ngay vụ mùa 2010 này, nông thôn Thái Bình lại có vụ mùa bội thu, với năng suất khá cao (60 - 65 tạ/ha)…

Hiệu quả RE2 (giai đoạn I) đã mang lại niềm tin cho WB. WB đã có quyết định bổ sung kinh phí để Thái Bình mở rộng diện hưởng thụ dự án RE2 (tạm gọi là giai đoạn II) là 10 triệu USD. Từ kinh nghiệm giai đoạn I, Ban quản lý thực hiện RE2 Thái Bình đã  chọn 35 xã tham gia dự án. Theo thiết kế, khối lượng công trình cải tạo và xây dựng mới đường dây hạ áp của các xã trong dự án  với tổng chiều dài 614,558km (cáp xoắn) thay mới 70 nghìn công tơ 01pha.

Để hoàn thành RE2 bổ sung vào năm 2011, Ban dự án RE2 Thái Bình đã tiến hành và hoàn thành nhiều khâu quan trọng như tổ chức giải ngân vốn của WB, đến 30 tháng 6 đạt 71,6% giá trị vốn vay (tương đương với 7,16 triệu USD ), giải ngân vốn đóng góp của các hộ, tương đương với 88% giá trị gói thầu. Giải ngân nguồn vốn ngân sách của tỉnh theo đúng tiến độ.  Đồng thời Ban quản lý dự án đã thanh toán kịp thời cho các nhà thầu để họ có điều kiện tổ chức thực hiện hợp đồng theo đúng  tiến độ gói thầu.

Quá trình thực hiện RE2, Ban quản lý dự án đã gặp thêm những khó khăn phát sinh, Ban đã báo cáo kịp thời với UBND tỉnh và đang tích cực cùng các ngành, các cấp tìm giải pháp gỡ bỏ. Hy vọng những kiến nghị của Ban quản lý dự án sẽ được tỉnh, các huyện quan tâm giải quyết, các xã chung tay tháo gỡ. Mục tiêu 2011 hoàn thành toàn diện RE2 (cả phần bổ sung), sẽ góp phần không nhỏ vào sự nghiệp CNH - HĐH xây dựng nông thôn mới ở tỉnh lúa Thái Bình .

Hoàng Duy