Với vài dòng giới thiệu ngắn như vậy, hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Trãi - Phạm Xuân  Lan đã làm cho đồng nghiệp của tôi ở một tờ báo Trung ương phải chú ý. Và khi hiệu trưởng Lan kết thúc bài phát biểu tại hội nghị  thi đua “hai tốt”, kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam...anh bạn đồng nghiệp càng thích thú hơn về bề dày thành tích và những gì mà 45 năm qua, trường THPT Nguyễn Trãi đã đạt được.

Trường THPT Nguyễn Trãi trưởng thành từ một mái trường nghèo nàn, đơn sơ với tranh, tre, nứa lá phải di chuyển nhiều nơi trong những năm chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ. Giờ đây, nhà trường đã có ngơi khá khang trang và bề thế.

45 năm xây dựng và trưởng thành thì trường THPT Nguyễn Trãi có 20 năm hệ chuyên toán (1968 - 1988). Các thế hệ cán bộ, giáo viên nhà trường tự hào về mảnh đất này chính là chiếc nôi đầu tiến để hình thành và phát triển trường THPT chuyên ngày nay. Là một trong ba trường đầu tiên của Thái Bình đạt chuẩn quốc gia năm  2005.

Với thành tích đạt được, nhà trường được Nhà nước tặng thưởng ba Huân chương lao động hạng nhì, ba; Năm 2009 được Chính phủ tặng bằng khen. Ba năm liền nằm trong tốp 200 trường của toàn quốc có tỷ lệ học sinh thi đỗ đại học cao và cũng ngần ấy năm đứng thứ ba toàn tỉnh về kết quả thi đại học.

Chất lượng giáo dục phát triển toàn diện, học sinh chăm ngoan, không mắc tai, tệ nạn xã hội. Theo hiệu trưởng Phạm Xuân Lan thì: Nhà trường mạnh dạn chọn khâu đột phá là đầu tư CNTT, khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên tin học viết các phần mềm; Quản lý nhân sự, quản lý học sinh, quản lý cơ sở vật chất, thư viện... Xây dựng Website đầu tiên của khối THPT trong tỉnh.

Đồng thời tổ chức đăng cai thành công hội nghị CNTT lần thứ nhất của ngành GD - ĐT Thái Bình. Vừa qua, có một suy nghĩ hay và mang tầm chiến lược trong xu thế hợp tác đa phương là: Nhà trường mở rộng việc giao lưu tham gia CLB các trường mang tên Nguyễn Trãi, khu vực đồng bằng sông Hồng để học tập kinh nghiệm gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hòa Bình, Nam Định. Trong đó, trường THPT Nguyễn Trãi (Hải Phòng) là đơn vị mạnh nhất về CNTT của toàn quốc.

Mà trường triển khai và thực hiện tốt cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” cùng với các cuộc vận động của ngành: “Mỗi thầy, cô là tấm gương đạo đức và tự học”, “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Trường THPT Nguyễn Trãi luôn tự hào về đội ngũ giáo viên tâm huyết với nghề, có năng lực chuyên môn vững vàng, đoàn kết gương mẫu hết lòng yêu thương học sinh... luôn giữ được thành tích cao, đội ngũ được nâng chuẩn, hiện nay có gần 10% thạc sĩ.

Cơ sở vật chất, phòng học, phòng chức năng đủ điều kiện phục vụ giảng dạy; cảnh quan đẹp, môi trường sư phạm trong lành, an toàn. Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, huy động sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, các thầy cô giáo, các cựu học sinh... để tổ chức giải thưởng “Sao Khuê” được tổ chức hai năm một lần.

Số tiền gây quỹ được hàng trăm triệu đồng để tặng thưởng, khuyến khích các thầy, cô giáo có thành tích trong giảng dạy, các em học sinh có thành tích học tập và học sinh nghèo vượt khó. Nhà trường tổ chức tốt các hoạt động xã hội, nhân đạo, từ thiện, cứu trợ, xây nhà tình nghĩa cho cựu TNXP, giữ gìn ATGT... Tổ chức báo công ở  lăng Bác, dâng hương ở nghĩa trang Trường Sơn, ngã ba Đồng Lộc, Thành cổ  Quảng Trị.

Đây vừa là bài học lịch sử, vừa giáo dục truyền thống sâu sắc cho cán bộ, giáo viên và học sinh. Vừa qua, nhân dịp chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội nhà trường đã tổ chức giao lưu với các trường Nguyễn Trãi, khu vực đồng bằng sông Hồng, Kỷ niệm 45 năm thành lập trường, xây dựng giải thưởng “Sao Khuê” lần thứ 2 được các nhà trường trong khu vực đánh giá cao. Đồng thời, tổ chức thành công cuộc thi “kỹ năng sống” và tìm hiểu về giới cho tất cả học sinh, có ý nghĩa giáo dục và hiệu quả thiết thực.

Ba bài học kinh nghiệm từ trường THPT Nguyễn Trãi là: Đội ngũ lãnh đạo phải đoàn kết, sáng tạo, đổi mới phong cách lãnh đạo, dám nghĩ, dám làm, huy động được sức mạnh của mọi lực lượng trong nhà trường tham gia. Xây dựng đội ngũ nhà giáo có phẩm chất đạo đức, trong sáng, có lương tâm nghề nghiệp, có lối sống lành mạnh, có năng lực chuyên môn vững vàng, đoàn kết, luôn là tấm gương đạo đức và  tự học cho học sinh noi theo. Có ý thức tự trọng cao về nghề nghiệp, chấp hành kỷ cương, kỷ luật. Huy động được sự sáng tạo, chủ động của tất cả các tổ chức, lực lượng trong và ngoài nhà trường, để xây dựng cơ sở vật chất cảnh quan, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm ngoan.

Với bài học kinh nghiệm ấy, bằng bề dày truyền thống 45 năm và tự hào là chiếc nôi của trường chuyên... trường THPT mang tên Nguyễn Trãi... mãi vẫn là ánh “Sao Khuê”.

Phạm Viết Thanh