Tích tụ ruộng đất là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Đây là việc khó liên quan đến quyền lợi trực tiếp của nông dân. Quá trình làm điểm diễn ra trong thời gian ngắn, khối lượng công việc nhiều, công tác vận động nhân dân tự nguyện góp đất, góp công, góp của đào đắp công trình thủy lợi đòi hỏi phải kiên trì. Đa số cán bộ thôn mới kiện toàn, do đó việc tiếp quản công việc có lúc còn hạn chế, nhất là khi cân đối diện tích phải điều chỉnh giữa các thôn. Đất đai không đồng đều, cao trũng, xa gần... gây tâm lý so đo hơn thiệt, do đó phải mất nhiều thời gian giải thích, vận động nhân dân..

Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo sát sao, cùng các xã tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, kịp thời điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp thực tế. Điều quan trọng là sự đoàn kết, thống nhất cao về nhận thức và hành động trong cấp ủy, chính quyền, đoàn thể ở xã, thôn và sự đồng thuận cao của nhân dân. Công tác tuyên truyền được tiến hành trực tiếp thông qua các cuộc họp thôn để người dân nắm vững bản đồ quy hoạch giao thông, thủy lợi nội đồng, các công trình công cộng, công khai khối lượng phải đào đắp để nhân dân cùng bàn phương án thực hiện.

Các xã quyết tâm đạt 3 mục tiêu. Một là: Phấn đấu sau khi dồn đổi mỗi hộ chỉ còn 1 hoặc nhiều hộ một thửa ( trường hợp đặc biệt không quá hai thửa) thuận lợi đưa cơ giới hóa , ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến vào sản xuất; hai là: hoàn thiện quy hoạch xây dựng hệ thống giao thông, mương máng nội đồng, quy vùng sản xuất hàng hóa; ba là: Tập trung quỹ đất công ích vào khu vực cụ thể đã quy họach thuận lợi quản lý, sử dụng.

Về phần đóng góp của nhân dân, đây là khâu khó khăn, cần được sự đồng thuận cao của nhân dân. Các xã đều công khai tổng chi phí, trong đó tỷ lệ % của tập thể lấy từ nguồn nào, tỷ lệ góp của dân bao nhiêu? Tổng diện tích ruộng nhân dân góp làm thủy lợi, giao thông, các công trình công cộng ở 5 xã là 81,6 ha. Trong đó, Vũ Đoài nhân dân góp nhiều nhất 36m2/khẩu, Nguyên Xá 17 m2/sào, Tự Tân 18 m2/sào, Tân Phong 20 m2/sào, Vũ Tiến 16m2/sào. Ngoài ra, nhân dân đóng góp kinh phí theo thực tế đào đắp mương máng.

Các xã chọn ngày huyện phát động ra quân làm thủy lợi 28/11/2010 khởi động chiến dịch làm thủy lợi, vừa đào đắp thủ công, vừa thuê máy xúc nạo vét các kênh mương chính bảo đảm thời vụ và chất lượng công trình. Tiêu biểu như: Tự Tân tu bổ, đắp 53 bờ vùng, 235 bờ thửa, tổng khối lượng đào đắp 106.530 m3.Tân Phong mỗi thôn thuê một máy xúc, lúc cao điểm có 13 máy xúc cùng hoạt động, đến 19/12/2010, toàn bộ bờ lô, bờ vùng của xã làm xong, còn lại phát động các thôn tổ chức đào đắp thủ công (giá đào đắp như nhau), tổng khối lượng đào đắp là 154.000 m3...

Khâu giao ruộng ngoài thực địa mất nhiều thời gian và phức tạp nhất. Đến ngày 31/1/2011, có 41/42 thôn của 5 xã đã giao xong đất. Bình quân số thửa từ 3,39 thửa/hộ sau dồn đổi giảm xuống còn 1,49 thửa/hộ. Thửa có diện tích nhỏ nhất 360 m2, lớn nhất 5.400m2. Tự Tân giảm từ 3,77 thửa/hộ xuống 1,86 thửa/hộ. Mỗi xã có cách làm khác nhau; song điểm chung nhất đó là phát huy dân chủ, tổ chức bốc thăm theo nhóm hộ. Nhân dân tự đăng ký nhận ruộng trũng, ruộng xa, chân tre do có tỷ lệ cấp bù hợp lý. Những hộ neo đơn, hoàn cảnh đặc biệt có 1 hoặc 2 khẩu được giao ruộng ghép với con cháu trong họ.

Bên cạnh kết quả trên, việc dồn điền đổi thửa vẫn còn một số tồn tại: Bình quân số thửa/hộ còn cao so quy định, tỷ lệ hộ 2 thửa còn cao. Một số bờ vùng, bờ thửa và kênh mương chưa đáp ứng yêu cầu về hình thức, kết cấu. Vẫn còn 1 thôn của Vũ Tiến chưa hoàn thành giao ruộng ngoài thực địa cho dân.

Các xã làm điểm thành công trong điều kiện kinh phí đặc biệt khó khăn. Mỗi xã mới được huyện hỗ trợ ban đầu 100 triệu đồng, hiện các xã đều nợ kinh phí thuê máy xúc nạo vét đào đắp kênh mương (Tân Phong nợ trên 2,5 tỷ đồng,  Vũ Đoài 1,2 tỷ đồng, Nguyên Xá gần 1 tỷ đồng, Tự Tân gần 2 tỷ đồng... Do nguồn thu ngân sách tại chỗ khó khăn, các xã trên có chung đề nghị huyện hỗ trợ kinh phí hoặc có cơ chế  đổi đất lấy công trình để giúp các xã thanh toán công nợ.

Thành công của 5 xã chỉ đạo điểm là bài học kinh nghiệm quý để Vũ Thư tiếp tục triển khai trong toàn huyện, phấn đấu hoàn thành dồn điền đổi thửa 100% các xã trong năm 2011.

Bảo Linh