Vụ mùa năm 2010, Kiến Xương đạt tổng diện tích gieo cấy 11.860 ha, năng suất lúa 61,43 tạ/ha với tổng sản lượng đạt 72.861 tấn. Bước vào sản xuất vụ mùa năm 2011, cũng như các địa phương khác trong tỉnh, Kiến Xương phải đối mặt với nhiều khó khăn; nhất là về thời vụ.

Vụ xuân năm 2011, thời tiết diễn biến bất thường, rét đậm, rét hại kéo dài trái với quy luật đã làm cho cây lúa sinh trưởng và phát triển chậm, dự kiến lúa xuân sẽ thu hoạch muộn hơn so với mọi năm từ 7-10 ngày; do vậy, làm ảnh hưởng không nhỏ đến kế hoạch sản xuất vụ mùa trà sớm để mở rộng diện tích cây vụ đông ưa ấm. Bên cạnh đó, thời điểm thu hoạch lúa xuân, gieo mạ mùa, làm đất và cấy lúa mùa trà sớm rất khẩn trương; trong khi đó thời vụ cấy lúa mùa trà sớm lại kết thúc trước ngày 30/6 gây khó khăn cho công tác chỉ đạo điều hành sản xuất của các địa phương. Ngoài ra, sản xuất vụ mùa ở Kiến Xương còn gặp một số khó khăn khác như: lượng giống; diễn biến sâu bệnh; thời tiết phức tạp ; tình trạng thiếu lao động, giá ngày công thời vụ tăng cao…

Lường trước những khó khăn đó, Kiến Xương đã sớm triển khai kế hoạch sản xuất vụ mùa, vụ đông tới 37 xã, thị trấn trong toàn huyện; đồng thời, cùng bàn bạc để đưa ra các giải pháp khắc phục khó khăn. Một trong những giải pháp hàng đầu; đó là, yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm lịch thời vụ và phương thức gieo cấy.

Theo đó, đối với trà lúa mùa sớm để trồng cây vụ đông ưa ấm (bao gồm các giống: N87, TH3-3, Khang dân, Q5, QR1, Bắc thơm, T10 và các giống có thời gian sinh trưởng tương đương) gieo mạ nền cứng từ ngày 15-20/6, cấy khi mạ 3 lá; gieo mạ dược từ ngày 10-15/6, cấy khi mạ 18 ngày tuổi; gieo sạ từ ngày 30/6-5/7.

Riêng vùng cấy lúa mùa trà sớm để trồng cây vụ đông ưa ấm trong điều kiện lúa xuân thu hoạch muộn (20-25/6), việc thu hoạch lúa xuân cần cắt sát gốc rạ, làm đất và bón thêm vôi bột (15-20 kg) hoặc bón phân Azotobacterin để thúc đẩy quá trình phân hủy chất hữu cơ, tránh hiện tượng ngộ độc và nghẹn rễ; đồng thời, phải khoanh vùng để tập trung làm đất và chủ động tưới tiêu.

Đối với trà lúa mùa đại trà giống BC15, gieo mạ nền cứng từ ngày 25-30/6, cấy khi mạ 3 lá; gieo mạ dược từ ngày 15-20/6, cấy khi mạ 18 ngày tuổi; gieo sạ từ ngày 5-10/7. Còn với các giống: TBR-1, Q5, Khâm dục, Hương thơm, N87, N97, Bắc thơm 7, QR1, gieo mạ nền cứng từ ngày 1-5/7, cấy khi mạ 3 lá; gieo mạ dược từ ngày 20-25/6, cấy khi mạ 18-20 ngày tuổi; gieo sạ từ ngày 10-15/7.

Đối với diện tích lúa gieo sạ, các địa phương cần quy hoạch vùng chủ động tưới tiêu nước và phải thực hiện nghiêm các quy trình kỹ thuật gieo sạ. Cùng với giải pháp bảo đảm lịch thời vụ, để cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, không bị sâu bệnh, cho năng suất cao thì việc bón phân cho lúa mùa cũng phải bảo đảm nguyên tắc bón cân đối đạm, lân, kali; khuyến khích sử dụng phân bón tổng hợp NPK, tăng phân kali với phương châm bón lót sâu, bón thúc sớm, bón tập trung và tăng cường thực hiện các biện pháp diệt chuột, ốc bươu vàng. Bên cạnh đó, các địa phương cũng phải thực hiện tốt phương châm thu hoạch đến đâu làm đất ngay đến đấy, cày lật sớm, giữ nước, làm tốt công tác vệ sinh đồng ruộng; những vùng bị bệnh bạc lá ở những vụ trước dùng vôi bột (15-20 kg/sào) để xử lý đất, không cấy các giống nhiễm bệnh bạc lá nặng như lúa lai Trung Quốc.

Ngoài ra, Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện cũng cần xây dựng phương án thủy lợi chủ động tưới tiêu cho lúa mùa, chủ động lấy sa sớm khi có điều kiện để giữ lấm và tạo điều kiện thuận lợi cho việc làm đất, gieo cấy và chăm sóc lúa mùa. Đối với vùng úng trũng phải khoanh vùng chống úng cục bộ, phải cấy sớm, cấy xong trước ngày 5/7. Đồng thời, chỉ đạo cơ sở chuẩn bị tốt các điều kiện vật tư, kỹ thuật, làm tốt công tác khơi thông dòng chảy, chủ động tiêu úng kịp thời, đặc biệt là các vùng úng trũng  .Thực hiện tốt phương án “Giữ cạn lòng sông, tưới nông mặt ruộng” để chủ động đối phó khi có mưa lớn xảy ra.

Chủ động xây dựng các phương án khắc phục khó khăn, hy vọng rằng, Kiến Xương sẽ đạt được diện tích 11.800 ha với năng suất phấn đấu 60 tạ/ha trở lên, tổng sản lượng đạt 70.800 tấn trở lên.

Minh Hương