Để vốn vay đến được với những gia đình khó khăn có con em đang học tập, vai trò của các tổ chức, đơn vị nhận ủy thác nguồn vốn từ Ngân hàng góp phần không nhỏ trong việc bình xét, hướng dẫn thủ tục, giải ngân, kiểm tra nguồn vốn sử dụng...Điển hình như Hội Nông dân Thái Giang, Tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) thôn Linh Thanh, xã Thái Thuần (Thái Thụy).

Thái Giang là xã thuần nông, thu nhập chính của bà con chủ yếu từ cây lúa và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Do đó cuộc sống nơi đây khá khó khăn, nhiều hộ còn nghèo nên việc đáp ứng cho con học tập là điều khó có thể thực hiện được. Để thắp sáng những ước mơ của các em có hoàn cảnh khó khăn, Hội Nông dân xã đã phối hợp với Ngân hàng CSXH huyện để thành lập các tổ TK&VV do Hội trực tiếp quản lý. Đồng thời Hội đã tổ chức kết nạp những hội viên nghèo, khó khăn về vốn vào các tổ; mỗi tổ có từ 40- 50 hội viên; đến này đã thành lập được 5 tổ TK&VV thực hiện dịch vụ ủy thác 6 chương trình, trong đó chương trình cho vay HSSV chiểm tỷ trọng cao nhất.

Mỗi khi tiếp nhận hồ sơ cho vay vốn HSSV, Hội đều họp với các tổ trưởng tổ TK&VV để bình xét các đối tượng là hộ nghèo, hoàn cảnh khó khăn, cận nghèo có con đang theo học tại các trường. Tất cả các thủ tục đều được làm dân chủ, công khai nên các hội viên rất yên tâm về sự công bằng, ai khó khăn hơn thì vay trước, ai đỡ khó khăn thì chờ xét lần sau...do đó nhiều năm qua không có hiện tượng tiêu cực, thắc mắc xảy ra. Tổng dư nợ 6 chương trình cho vay của Hội Nông dân là 2,858 tỷ đồng, trong đó dư nợ tín dụng HSSV chiếm gần 1,6 tỷ đồng với 87 hộ vay cho trên 90 HSSV đang học tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp. Nhiều hộ gia đình nhờ vay vốn đã nuôi được 2 con học đại học, như gia đình anh Lê Xuân Thuấn, 3 năm vay trên 60 triệu đồng để nuôi 2 con ăn học; đến nay các em ra trường đều có việc làm  ổn định và đã trả được 50% tiền gốc.

Cuộc sống của người dân thôn Linh Thanh, xã Thái Thuần (Thái Thụy) cũng không có gì khấm khá, tỷ lệ hộ nghèo (15%)  còn cao hơn bình quân chung của huyện . Nhiều thế hệ, gia đình ở đây chưa một lần giám nghĩ đến việc cho con đi thi và vào học các trường đại học, cao đẳng; phần lớn các hộ chỉ cố gắng cho con học hết PTTH là đã mừng rồi. Trong bối cảnh ấy, Quyết định 157 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng HSSV đã thực sự mở ra một cơ hội mới cho nhiều gia đình, thúc đẩy truyền thống hiếu học ở một vùng quê nghèo.

Ngay trong những ngày đầu tuyên truyền về chủ trương này đã có 32 hộ đến các tổ TK&VV để được tư vấn về chế độ, thủ tục vay vốn. Tổ TK&VV thôn Linh Thanh đã hướng dẫn các hộ chi tiết các quy trình, thủ tục phải làm như giấy xác nhận, giấy báo nhập học của nhà trường, thời hạn vay...Trong quá trình bình xét đều dân chủ, công khai nên những hộ không đủ điều kiện vay cũng rất thoải mái, bởi họ đều hiểu đây là chương trình cho vay đối với những trường hợp khó khăn, chứ không phải tất cả. Đến nay tổ TK&VV Linh Thanh đã có số dư trên 200 triệu đồng cho 15 đối tượng vay đi học, trong đó có 6 em học đại học, 8 em học cao đẳng và 1 em học trung cấp.

Qua một số đơn vị nhận ủy thác về chương trình cho vay HSSV ở Thái Thuỵ có thể khẳng định Quyết định 157 của Thủ tướng Chính phủ là một chủ trương lớn, có tầm  ảnh hưởng rộng, đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu vay vốn học tập của các HSSV, góp phần tạo nguồn nhân lực cho đất nước. Nhiều hộ vay vốn phấn khởi tâm sự, từ khi có chương trình này, người dân nghèo không còn phải canh cánh nỗi lo chạy tiền cho con ăn học nữa; các cháu yên tâm phấn đấu học tập, tỷ lệ thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng ngày một tăng cao.

Theo kiến nghị của các hộ vay vốn thì mức vay tối đa là 900 nghìn đồng/ tháng như hiện nay chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu học tập, sinh hoạt của các HSSV, cần nâng mức cho vay tối đa cao hơn; những hộ có 2 con ăn học, nhưng gia đình chưa phải diện hộ nghèo cũng nên cho vay, vì rất nhiều gia đình không đủ lực dể duy trì tiền học cho 2 – 3 con cùng một lúc.

Bình Minh