Mặc dù sản xuất CN - TTCN của huyện Quỳnh Phụ những năm gần đây có bước phát triển tương đối nhanh và toàn diện song về cơ bản Quỳnh Phụ vẫn là một huyện nghèo, thu nhập của đại bộ phận các hộ dân vẫn dựa chủ yếu vào nông nghiệp nên đời sống gặp nhiều khó khăn. Nhất là với những hộ nghèo, việc lo cho con cái có đủ 3 bữa cơm, đủ quần áo để mặc và trang trải các khoản chi phí theo học ở trường làng đã quá sức với nhiều nhà, nói gì đến chuyện cho con theo học các trường cao đẳng, đại học và trung học chuyên nghiệp vốn đòi hỏi chi phí khá tốn kém. Rất nhiều em học sinh nghèo sau khi tốt nghiệp THPT đã phải xếp sách bút giữa chừng, từ bỏi giấc mơ có mặt ở giảng đường đại học, chuyển sang làm ruộng hoặc đi làm thuê, làm khoán để có tiền nuôi sống bản thân và phụ giúp bố mẹ...

Chính vì vậy chủ trương cho vay vốn đối với học sinh, sinh viên nghèo ra đời đã nhận được sự đồng thuận rất cao của xã hội và càng trở nên có ý nghĩa với một huyện còn nhiều khó khăn về kinh tế như Quỳnh Phụ. Cũng vì vậy mà Ngân hàng CS - XH huyện đã khẩn trương vào cuộc, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền trên nhiều kênh và bằng nhiều hình thức giúp các cấp, các ngành và mọi người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của chủ trương cho vay vốn với HSSV, đặc biệt giúp các hộ nghèo và gia đình chính sách biết được quyền lợi và nghĩa vụ của mình để chủ động tiếp cận với nguồn vốn.

Tham mưu giúp UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn triển khai rà soát, lập danh sách và tổ chức bình xét các đối tượng đủ điều kiện vay vốn bảo đảm dân chủ, công khai và nghiêm túc. Tiến hành thẩm định chặt chẽ các hồ sơ vay vốn và chỉ thực hiện giải ngân khi các hộ đã hội đủ các điều kiện theo quy định. Tăng cường khâu kiểm tra, giám sát để bảo đảm đồng vốn vay được sử dụng đúng mục đích, không để xảy ra các khoản nợ rủi ro.

Để đồng vốn đến được tay các hộ nghèo nhanh nhất và thuận tiện nhất, Ngân hàng CS - XH Quỳnh Phụ tiếp tục phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội áp dụng phương thức cho vay uỷ thác lồng ghép với các chương trình tín dụng khác thông qua việc hình thành các tổ tiết kiệm và vay vốn (TK& VV). Đến thời điểm hiện tại, Ngân hàng CS - XH huyện đã thành lập được 467 tổ TK & VV thuộc 4 tổ chức chính trị - xã hội là nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh và đoàn thanh niên. Các tổ này cơ bản phân bổ đều khắp ở hầu hết các thôn xóm tại 38 xã, thị trấn của Quỳnh Phụ.

Cùng với việc thành lập và kiện toàn lại các tổ TK & VV, Ngân hàng CS - XH huyện còn mở các lớp tập huấn nghiệp vụ, hướng dẫn quy trình, hồ sơ, thủ tục liên quan đến công tác cho vay HSSV có hoàn cảnh khó khăn theo quy định. Bên cạnh đó, Ngân hàng còn thành lập các điểm giao dịch tại tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Quỳnh Phụ. Mỗi điểm giao dịch sẽ mở cửa phục vụ ngay tại xã vào một ngày cố định trong tháng. Việc hình thành các điểm giao dịch tại xã giúp khách hàng đến vay vốn và trả lãi được thuận tiện, rút ngắn đáng kể thời gian đi lại cho người dân, đồng thời còn để cán bộ tín dụng trực tiếp tuyên truyền các chính sách, quy định mới của ngành và giải đáp kịp thời mọi thắc mắc, kiến nghị của người dân.

Ngoài ra, để tạo thuận lợi cho khách hàng khi vay vốn, từ năm 2009, Ngân hàng CS - XH Quỳnh Phụ đã triển khai việc đổi sổ cho toàn bộ khách hàng đang còn dư nợ. Trước đây khi muốn vay vốn từ kênh tín dụng hộ nghèo hay vốn giải quyết việc làm, vốn xuất khẩu lao động, nước sạch và vệ sinh môi trường... khách hàng phải làm từng hồ sơ riêng cho mỗi khoản vay. Nay chỉ với một cuốn sổ duy nhất, khách hàng có thể vay bất kỳ nguồn vốn nào mà không cần phải làm hồ sơ mới. Như vậy chỉ cần có cuấn sổ trong tay, các hộ nghèo và gia đình chính sách có thể đến vay vốn cho con em theo học các trường cao đẳng, đại học, giúp hạn chế tối đa các quy trình, thủ tục giấy tờ phiền phức.

Nhờ những đổi mới về quy trình nghiệp vụ nói trên đã giúp nguồn vốn tín dụng cho vay HSSV tại Quỳnh Phụ tăng trưởng nhanh chóng. Dư nợ năm đầu triển khai Quyết định 157 mới đạt 8, 878 tỷ đồng, xét cho 2.161 hộ vay thì chỉ sau 3 năm đã tăng lên 119, 257 tỷ đồng, xét cho 7.695 hộ vay. Mặc dù lượng vốn giải ngân khá lớn, số khách hàng nhiều nhưng các hộ đều sử dụng vốn đúng mục đích. Những hộ đến hạn nộp lãi và trả nợ gốc đều chấp hành nghiêm chỉnh, toàn huyện chưa phát sinh món nợ quá hạn nào.

Tuy nhiên quá trình triển khai Quyết định 157 tại Quỳnh Phụ cũng đã bộc lộ một số điểm hạn chế, bất cập. Đó là việc một số xã còn lúng túng trong việc rà soát, phân loại danh sách hộ cận nghèo, hộ khó khăn về tài chính dẫn tới việc xác nhận đối tượng vay chưa chính xác. Do nhu cầu vay vốn lớn lại tập trung vào một thời điểm trong khi việc bố trí vốn từ ngân sách chưa kịp thời dẫn đến giải ngân chậm. Việc thống kê, nắm bắt số lượng HSSV đủ điều kiện vay vốn là việc làm phức tạp đòi hỏi nhiều thời gian vì vậy việc lập kế hoạch nguồn vốn cho vay đôi khi chưa khớp dẫn tới bị động. Một số trường cấp giấy xác nhận không theo mẫu hoặc điền không đủ thông tin gây khó khăn trong quá trình làm thủ tục giải ngân...

Vũ Mạnh