Đại đội 4 dân quân gái xã Đông Lâm - huyện Tiền Hải được thành lập giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đang bước vào giai đoạn vô cùng gian khổ, ác liệt và đã giành nhiều thắng lợi; buộc đế quốc Mỹ phải điên cuồng leo thang đánh phá Miền Bắc bằng máy bay, tàu chiến. Trong suốt những năm tháng gian khổ ác liệt của cuộc chiến tranh phá hoại, đơn vị được giao nhiệm vụ bảo vệ Cống Lân, một trong những công trình thủy lợi lớn, có vị trí ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội của tỉnh và khu vực. Được Đảng lãnh đạo, chính quyền và nhân dân trở che giúp đỡ, cán bộ chiến sỹ của đơn vị luôn nêu cao tinh thần đoàn kết khắc phục khó khăn, chủ động phối hợp với các lực lượng kiên cường bám trụ, anh dũng chiến đấu chống trả quyết liệt 5 lần địch bắn phá hoại từ tàu chiến ngoài biển vào, 16 lần địch oanh kích ném bom, bắn phá vào các mục tiêu và trận địa. Đơn vị và khu vực phải chịu đựng hàng trăm tấn bom đạn của địch chút xuống. Song với tinh thần dũng cảm, ý chí chiến đấu kiên cường, với phương châm “Một tấc không đi, một  ly không rời”, cán bộ chiến sỹ đã bám trụ suốt ngày đêm chiến đấu 129 trận, có 72 trận chiến đấu vào ban đêm, bắn rơi 2 máy bay Mỹ; phối hợp cùng các đơn vị bạn bắn rơi 2 chiếc và bắn bị thương 4 chiếc khác, giữ vững an toàn các mục tiêu được giao góp phần cùng toàn quân và toàn dân trong tỉnh đánh bại các cuộc oanh kích bằng đường không, đường biển của địch, bảo đảm an toàn các mục tiêu được giao.

Với những thành tích tiêu biểu đó, đơn vị đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 01 Huân chương Quân công, 01 Huân chương Chiến công hạng Nhất, 2 Huân chương Chiến công hạng Nhì, 2 Huân chương Chiến công hạng Ba, 29 Cờ thưởng luân lưu và nhiều bằng khen, giấy khen cùng nhiều phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Quân khu 3 và các cấp, các  ngành trao tặng. Ngày 31/12/1973, đơn vị vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý “ Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân “. Như vậy trên địa bàn xã Đông Lâm có 3 đơn vị được phong tặng danh hiệu đơn vị  “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, đó là: Xã Đông Lâm, Đại đội 4 cao xạ bộ đội tỉnh, Đại đội 4 Dân quân gái. Phát huy truyền thống Anh hùng  lực lượng vũ trang nhân dân, truyền thống tiếng trống năm 30 trong phong trào đấu tranh chống lại chế độ thực dân phong kiến và bè lũ tay sai của nông dân Tiền Hải.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quán triệt và thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân,  gắn với  thế trận an ninh nhân dân bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; năm 1983 đơn vị được giao cho cấp uỷ, chính quyền xã Đông Lâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, theo “mô hình dân quân tập trung”. Đảng uỷ - Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và Ban Chỉ huy Quân sự huyện Tiền Hải đã  lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức biên chế, xây dựng lực lượng, trang bị vũ khí kỹ thuật, nội dung chương trình huấn luyện sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ).  Đây là một mô hình mới; cán bộ chiến sỹ trong đơn vị vừa phải bảo đảm  tốt nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, vừa tích cực lao động, tăng gia sản xuất để đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần.

Với mục tiêu “Huấn luyện giỏi, SSCĐ cao, chấp hành kỷ luật nghiêm, đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần tốt”,  hàng năm, theo kế hoạch đơn vị tổ chức huấn luyện tập trung 2 kỳ, mỗi kỳ 2 trung đội; những khi có tình huống cần huy động đơn vị vẫn đảm bảo đủ 100% quân số theo biên chế chiến đấu và chiến đấu được ngay. Riêng trung đội làm nhiệm vụ trực SSCĐ, thường xuyên đủ 100% quân số, thực hiện tốt các nhiệm vụ: Huấn luyện chuyên nghiệp quân sự, chính trị …; trực chỉ huy, trực ban, trực  thông  tin liên lạc, lao động sản xuất tại chỗ và bảo quản vũ khí trang bị. Qua các đợt hội thi, hội thao các cấp, đơn vị đều đạt khá giỏi trở lên. Năm 1993, Hội thao pháo binh phòng không toàn quân đạt giải đặc biệt xuất sắc; năm 2005, Hội thao bắn mục tiêu di động ở Quân khu 3 đạt giải Nhất toàn quân khu; các đợt hội thao, kiểm tra của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và Ban Chỉ huy Quân sự huyện, đơn vị đều đạt giải cao và nhiều cá nhân đạt điểm giỏi.

Để duy trì các hoạt động và bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sỹ đơn vị, nhất là đối với trung đội trực chiến, cấp uỷ, chính quyền địa phương đã cấp gần một mẫu đất canh tác. Đơn vị đã sử dụng vào trồng các loại cây vải, nhãn, chuối, hương bài, hoa hoè, lúa nước, khoai tây, khoai lang, rau xanh .... và nuôi bò, lợn, gà, vịt... Hàng năm thu được về từ các sản phẩm tăng gia, lao động sản xuất được hàng chục triệu đồng, cùng với nguồn kinh phí hỗ trợ của Cục Dân quân tự vệ, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, UBND tỉnh, Bộ CHQS tỉnh, UBND huyện, Ban Chỉ huy Quân sự huyện và cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể nhân dân địa phương, đơn vị đã xây dựng cơ bản nhà ăn, nhà ở, môi trường cảnh quan, thao trường, bãi tập, công sự trận địa và mua sắm tiện nghi học tập, sinh hoạt, làm việc, hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao; đời vật chất tinh thần của cán bộ, chiến sỹ không ngừng được nâng lên và có thu nhập để giúp đỡ gia đình, góp phần quan trọng vào xây dựng bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng, yên tâm công tác hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Nhiều năm liên tục đơn vị đạt danh hiệu quyết thắng, năm 2011 được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen.

Thời gian tới, cán bộ chiến sỹ Đại đội 4 Dân quân gái xã Đông Lâm, Tiền Hải quyết tâm quán triệt sâu sắc nhiệm vụ chính trị, nêu cao quyết tâm: Huấn luyện giỏi, SSCĐ cao, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, tích cực tham gia phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, giữ vững và phát huy tốt truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân.

Cao Tôn Uyên

            (Bộ chỉ huy QS Thái Bình)